همه چیز در مورد ساختمان مو

ساختمان مو
یک شاخه مو شامل: شفت مو(قسمتی که از پوست خارج شده و قابل رویت است) ریشه مو (قسمتی که زیر پوست قرار گرفته) و فولیکول مو (مسیری لوله مانند در ناحیه درم که ریشه مو در آنجا رشد می کند) می باشد.
در انتهای فولیکول ناحیه ای برجسته است به نام با لب که پیگمان رنگی ملانین در آن تولید می شود در موهای مشکی این قسمت سیاه بوده و در موهای روشن و سفیدبی رنگ می باشد.
قسمت انتهای بالب دارای یک فرورفتگی است و بافت پیوندی که از درم به این قسمت وارد شده درمال پاپیلا نامیده میشود .درمال پاپیلا توسط مویرگهای خونی تغذیه میشودومسئول تولید موی جدید میباشند.
ترکیب اصلی مو یک پروتئین ساختمانی قوی به نام کراتین می باشد این پروتئین در ناخن و سطح خارجی پوست هم وجود دارد.
هر شاخه مو از سه لایه تشکیل شده:
۱) داخلی ترین لایه مدولا نامیده میشودو فقط در موهای ضخیم وجود دارد این لایه نور را به خوبی منعکس میکند و باعث میشودرنگ مو درآفتاب نسبت به سایه متفاوت باشد.
۲) لایه میانی کورتکس نامیده میشود و لایه ای است که استحکام و رنگ و حالت مو رامشخص میکند.
۳ ) خارجی ترین لایه کوتیکول نامیده میشودو این لایه نازک و بدون رنگ می باشد و نقش آن محافظت از لایه ضخیم و ملانین دار کورتکس می باشد.
▪ آناتومی فولیکول مو
وقتی دقیق به پوست سر نگاه کنیم متوجه می شویم موها انفرادی رشد نمی کنند . آنها در گروه های یک ، دو ، سه ، چهار تایی از سطح پوست خارج می شوند. ریشه های این دسته های مو توسط یک غشاء ظریف احاطه می شوند و مانند واحدهای مجزا از هم، در پوست سر توزیع میشوند که به هر کدام یک واحد فولیکولی گفته می شود.موها در هر واحد فولیکولی در سطح پوست کاملا نز دیک یکدیگر و هر چه در درم پایین میروند از یکدیگر فاصله میگیرند.
هر واحد شامل ریشه های موی نزد یک به یکدیگر، غدد چربی کوچک، رگهای خونی تغذیه کننده و رشته های عصبی می باشد. این واحدهای فولیکولی ۱ تا ۵/۱ میلی متر از. یکدیگر فاصله دارند. در حالتی که دو واحد فولیکولی خیلی نزدیک هم باشند مجموع آن دو واحد، فولیکولار گروپ نامیده میشود.
● موها چگونه رشد میکنند؟
برای فهم بهتر علت ریزش مو بایستی اطاع دقیقی از مراحل سیکل طبیعی رشد مو داشته باشیم.موهای انسان به طور طبیعی با یک روش دوره ای رشد میکنند که سیکل رشد مو نامیده می شود (یک مرحله رشد و یک مرحله استراحت ) . مرحله رشد یک فولیکول با فولیکول همسایه متفاوت میباشدو به این حالت رشد موزائیکی گفته میشود.
▪ مراحل مختلف سیکل مو شامل:
مدت
(۱) آناژن یا فاز فعال یا فاز رشد ۲-۸ سال
(۲) کاتاژن یا فاز تحلیل رونده ۲-۴ هفته
(۳) تلوژن یا فاز استراحت ۲-۴ ماه
طول مدت هر کدام از این فازها با توجه به سن ،شرایط تغذیه، فاکتورهای هورمونی وعوامل فیزیولوژیک و پاتولوژیک بدن می تواند تغییر کند .
یک فولیکول مو در مرحله آناژن به بلند ترین طول خود رسیده و تا عمقی ترین ناحیه درم پایین میرود در محکم ترین حالت ممکن قرار دارد بعد از مدتی فولیکول وارد مرحله کاتاژن شده در این مرحله تغییرات تحلیل برنده ، کوچک شدن و کوتاه شدن فولیکول شروع میشود و طول آن تا کوتاه میشود قسمت انتهایی آن کامل از بین میرود و درمال پا پیلا جدا میشود در این زمان مو وارد فاز استراحت یا تلوژن شده و ۲ تا ۴ ماه در این حالت رکود به سر میبرد وقتی یک فولیکول جدید از درمال پاپیلای باقی مانده شروع به رشد کرد موی در حالت استراحت ریزش پیدا میکند و یک شفت جدید از جای خالی آن خارج میشود. در حالت طبیعی ۹۰% مو ها در فاز رشد میباشند و ۱۰% در فاز استراحت و به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار موی تلوژن به هنگام شستن مو و شانه کردن ریزش پیدا میکنند .
● چه عواملی باعث ریزش مو میشوند؟
هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو میریزد البته در افراد مختلف متفاوت است همچنان که یک مو میریزد موی جدید جای آن را می گیرد. مشکل زمانی آغاز میشود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود . این علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر کنند و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند شامل:
۱) تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس
استرس میتواند عامل مهمی ریزش مومحسوب شود. به طور طبیعی ۱۰-۵ % از موهای سر در مرحله استراحت به سر میبرند یک استرس شدید باعث میشود درصد زیادی از موها در یک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف میشود.چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید میباشد که باعث نگرانی فرد میشوداین استرس میتواند شامل: یک ضربه روحی ناگهانی (مرگ یکی از نزدیکان ، از دست دادن شغل ، جدایی) یا بیماری (تب شدید، عفونت، آنفلوآنزاو...) یا خستگی شدید ناشی از کار زیاد ، داشتن جراحی.
چون این حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ریزش موی خود را به آن نسبت نمی دهد این یک شرایط موقتی میباشد و طی چند ماه موهای جدید با سیکل طبیعی شروع به رشد میکنند ودر سیکل آینده درصد زیادی از موها وارد مرحله استراحت نمی شوند .
۲) آناژن افلوویوم یا ریزش ناگهانی
آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشدبه طور ناگهانی ریزش پیدا میکنند. شیمی درمانی و رادیو تراپی در درمان سرطان عامل پر قدرتی است که باعث توقف فاز رشد و ریزش مو میشود .شیمی درمانی و رادیو تراپی روی سلولهایی از بدن که به سرعت تقسیم میشوند مثل سلولهای سرطانی اثر کرده و باعث از بین رفتن آنها میشودمتاسفانه چون سلولهای ناحیه فولیکول موسرعت تقسیم بالایی دارند این داروها روی آنها هم اثر کرده و باعث از بین رفتن فولیکولها میشود. البته این حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شیمی درمانی موها شروع به رشد میکنند.
۳) تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین ، پروتئین و آهن مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوندالبته اثر آنها میتوانند موقت باشند و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود.
۴) فاکتورهای شیمیایی
مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها ، فر کردن ، صاف کردن و دکلره استفاده میشوند میتوانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وریزش موقت ایجاد کنند در مواردی این ریزش موها دائم شده و موهای ریخته شده دوباره رشد نمیکنند.
۵) عدم تعادل هورمونها
به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید میشود این موارد شامل: دیابت کنترل نشده، بیماری تیروئید، کلیه ، کبد، لوپوس، سندرم تخمدان پلی کیستیک
در این شرایط تا درمان کامل بیماری اصلی ریزش مو ادامه خواهد داشت.بنابراین یافتن علت اصلی ریزش مو مهمترین قدم در درمان آن میباشد.
۶) طاسی آندروژنتیک
معمولترین علت ریزش مو در آقایان عامل پر قدرت آندروژنتیک می باشد.همانگونه که از نام آن مشخص میباشد دو فاکتورمهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند .درخانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد میشود ولی معمولا باعث نازک شدن مو وریزش منتشر در سر میشود. در آقایان بعد از بلوغ به دنبال آفزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع میشود.
۷) تستوسترون چه نقشی درایجاد طاسی مردانه دارد؟
هیچ شکی وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد ، نحوه پراکندگی موهای بدن دارد. در زمان بلوغ رشد موهای ثانویه در نواحی زیر بغل وشرمگاهی وهمچنین رشد مو در صورت آقایان و موهای کوتاه و نازکتر در بدنشان به دلیل افزایش هورمون مردانه تستوسترون می باشد.در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز انجام می شود . درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای این هورمون دی هیدرو تستسترون داشته و این هورمون اثر مخرب برای فولیکولهای سر دارد و باعث ضعیف شدن آنها شده و موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند
۸) کوچک سازی یا مینیاتوری شدن
دی هیدرو تسترون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود این کار باعث میشود یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود.تصویر زیر یک فولیکول مویی که از نظر ژنتیکی حساس به آندروژن می باشد را نشان میدهد ازفاز آناژن به تلوژن رسیده و سپس وارد مرحله آناژن جدید شده در حالی که کوچکترو نازک تر و کمرنگ تراز قبل به نظر می رسد در صورتی که این سیکل رشد معیوب چند بار تکرار شود یک موی ضخیم به موی کرکی تبدیل شده و سرانجام دیگر موی قابل رویتی از این فولیکول رشد نخواهد کرد فولیکول مو مرده و طاسی کامل می شود این پدیده کوچک سازی یا مینیاتوری شدن مو نامیده میشود.
▪ ژنها چه نقشی در ریزش مو دارند؟
بر اساس برخی از مطالعا ت ژن طاسی روی کروموزوم اتوزومال قرار گرفته و روی کروموزوم جنسی نیست. جایکاه دقیقی که روی کدام یک از کروموزومهای اتوزومال شماره ۱ تا ۲۲می باشد مشخص نشده .این ژن در مردان به صورت اتوزومال غالب و درزنان اتوزومال مغلوب ظاهر میشود.در مرحله تشکیل جنین ژن طاسی باعث می شود یک سری از فولیکولهای مو نسبت به دی هیدرو تستوسترون حساس شوندو بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی این فولیکولهای حساس وارد مرحله کوچک سازی شده و از بین میروند.
● انواع ریزش موی زنان
ریزش مو در خانمها بیشتر از مردان دارای تغییرات دوره ای است به عنوان مثال در فصل خاصی ریزش موی آنها شدید شده و هر سال این روند تکرار می شود و یا بعد از زایمان و بعد از یائسگی موی زیادی از دست می دهند حجم موی زنان معمولا با افزایش سن کم می شود یا بعضی افراد از نظر ژنتیکی موهای نازک و کم پشتی دارندو از زمان کودکی کم مو بودند این موارد کاملا طبیعی بوده و احتیاج به درمان خاصی ندارد البته در صورتی که مشکل روانی برای فرد ایجاد کند درمانهای قابل دسترسی موجود می باشد. در مقابل شرایطی وجود دارند که عوامل دیگری مثل بیماری ، تغییرات هورمونهای داخلی و مصرف تعدادی از داروها و فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باعث ریزش موی کامل می شوند این موارد به درمان دارویی نیاز داشته وحتما از طرف بیمار باید جدی گرفته شود. به نظربسیاری از مردم طاسی مختص مردان می باشد و خانم ها موهایشان را از دست نمی دهند اما حقیقت چیز دیگری است میلیونها زن در دنیا از طاسی زنانه رنج میبرند و سالیانه به تعداد آنها افزوده می شود. وراثت عامل پر قدرت در طاسی زنان می باشد یک زن ازهر چهار زن این نوع طاسی را تجربه میکنند. بعضی از زنان در مورد از دست دادن موی خود با هیچ کس صحبتی نمی کنندزیرا به تصور آنها ریزش مو و طاسی فقط مختص آقایان است و برای خانمها کاملا غیر طبیعی است بنابر این از نظر روحی بسیار آشفته می شوند و احساس اضطراب شدید، کاهش جذابیت ،کیفیت زندگی آنها را تهدید می کند.اگر از دست دادن مو تا این حد باعث مشکلات روانی شود، خانواده ، دوستان و پزشک خانوادگی آن فرد بایستی تا حد ممکن به او کمک کنند .
▪ انواع ریزش موی زنان
۱) ریزش موی منتشر diffuse pattern
معمول ترین ریزش مو در خانمها طاسی منتشر می باشد.در بیشتر موارد علت این نوع ریزش ژنتیکی می باشد البته بیماریها و داروهای خاصی هم می توانند باعث ریزش منتشرشوند در این نوع طاسی موها در ناحیه وسیعی از سر نازک شده و تراکم آن کم میشود البته معمولا خط موی پیشانی باقی می ماند.
الف) طاسی ژنتیکی زنان
طاسی ارثی در خانمها آندروژنتیک هم نامیده میشودو ژن آن از پدر و مادر منتقل شده و به صورت اتوزومال مغلوب ظاهر می شود. موها از پشت خط موی فرونتال شروع به نازک شدن کرده و به سمت پایین پشت و کناره سرکشیده میشود معمولا در سنین ۴۰ تا ۵۰ ظاهر می شود و در مواردی هم در سن ۲۰ سالگی اتفاق میافتد.خوشبختانه در اکثر موارد خط موی فرونتال حفظ شده و مانند مردان عقب رفتن موهای پیشانی ایجاد نمی شودشواهد نشان داده در افرادی که از نظر ارثی مستعد طاسی هستند مصرف قرص های ضد بارداری سن شروع ریزش موی آنها را پایین آورده و زودتر دچار طاسی میشوند بنابراین در افرادی که سابقه خانوادگی طاسی زنانه دارند بهتر است این قرص را مصرف نکنند. اگرخانمی به این نوع ریزش مو مبتلا شد بایستی تمام علتهای موثر در ریزش مو ( انواع بیماریها ، مشکلات هورمونی ، کم خونی، استرس ...) بررسی شوند درصورتی که هیچ گونه مشکل داخلی وجود نداشت تشخیص اصلی ریزش موی ارثی می باشد.
ـ نقش تستوسترون در طاسی ژنتیکی زنان چیست؟
مقداری هورمون مردانه تستوسترون در بدن زنان وجود دارد در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون(DHT) تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز انجام می شود .در درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای هورمون DHT وجود دارد و این هورمون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود در واقع یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود بابراین موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند.
ب) بیماریها و شرایط خاصی که باعث ریزش موی منتشر در زنان میشود
بعد از زایمان، بعد از یائسگی، بیماری تخمدان پلی کیستیک، بیماری تیروئید، بیماریهای اتوایمیون
بعد از یائسگی به دلیل کاهش استروژن ریزش مو افزایش می یابد. در خانمها هورمون استروژن یک اثر
محا فظتی قوی بر مو و پوست دارد.
ـ تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین ، کم خونی،کمبود پروتئین و کالری، کمبود روی و اسیدهای چرب ضروری، مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوند.البته اثر آنها موقت بوده و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود. خانمهایی که خونریزیهای ماهیانه شدید دارند در معرض کمبود آهن می باشند و در صورتی که این کمبود توسط تست آزمایشگاهی تشخیص داده شد حتما بایستی به دنبال درمان آن باشند زیرا می تواند یک عامل پر قدرت در ریزش موی خانمها باشد. همچنین افزایش ویتامین آ در بدن,می تواند باعث ریزش مو شود.
▪ تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس و دارو
تعداد نسبتا زیادی از داروها میتواند باعث پدیده تلوژن افلوویوم شود البته این ریزش موقتی است و با قطع شدن مصرف دارو مشکل بر طرف می شود.
۱) داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و هپارین
۲) داروهای ضد تشنج دیلانتین
۳) داروهای ضد نقرس کولشیسین و آلوپورینول
۴) ضد فشار خون به خصوص بتا بلوکر
۵) ضد التهاب پردنیزولون
۶)پایین آورنده کلسترول
۷) ضد افسردگی لیتیوم
۸) شیمی درمانی
۹) ضد بارداری
۱۰) مصرف زیاد ویتامین آ
۱۱) داروهای لاغری و کوکائین
۲) ریزش مو با طرح مردانه در زنان
در این نوع ریزش مو مانند مردان عقب رفتن خط موی پیشانی و خالی شدن وسط سر دیده می شود.
در این زنان موها در جلو و وسط سر نازک شده در حالی که در ناحیه پشت و کناره ها موها ضخیم و پر تراکم می با شد.
اگر این نوع ریزش مو در اثر افزایش غیر طبیعی سطح هورمون مردانه باشددر صورتی که این افزایش با تست آزمایشگاهی مشخص شد مصرف داروهای آنتی آندروژن و محلول موضعی مینوکسیدیل تا حد زیادی از ریزش بیشتر جلوگیری می کند. این زنان به دلیل داشتن موهای خوب و پر تراکم در ناحیه پشت سر کاندید مناسبی برای جراحی پیوند مو می باشند.
۳) ریزش موی منطقه ای
شایع ترین عواملی که می توانند باعث ریزش مو در یک قسمت سر شود:
۱) Alopecia areata (آلو پسیا آراتا): در این حالت قسمتی از موها به صورت گرد و سکه مانند به طور ناگهانی دچار ریزش می شوند.به ندرت، ممکن است تمام سر و حتی ابرو ومژه هم مبتلا شوند. این نوع ریزش منطقه ای با درمان های دارویی برطرف میشوند و انجام پیوند مو در این نوع ریزش صحیح نیست.
۲) Traction Alopecia (آلو پسیا ناشی از کشش): در صورتی که موها آرایش خاصی داشته باشند که از ناحیه شقیقه ها و جلوی پیشانی به طور مرتب تحت کشش باشند باعث از بین رفتن فولیکولها دراین ناحیه شد ه این نوع ریزش به خوبی به وسیله جراحی پیوند مو اصلاح می شود.
۳) Trichotillomania (تریکو تیلومانیا): یک نوع اختلال روانی است و بیشتر در زنان جوان دیده می شود. فرد موهای خود را به دور انگشت پیچیده و با کشش محکم آنها را می کند.
دیده می شود. فرد موهای خود را به دور انگشت پیچیده و با کشش محکم آنها را می کند.
۴) Face lift and brow lift procedures: در جراحی کشیدن صورت و بالا بردن ابروها نزدیک ناحیه برش جراحی یا در خط پیشانی ناحیه شقیقه ها موها از بین می روند این افراد کاندید خوبی برای جراحی پیوند مو می باشند.
۵) Tinea Capitis: یک نوع عفونت قارچی در سر می باشد و باعث ایجاد تکه های قرمز بدون مو یا همراه با موهای شکسته می شود.
▪ درمان
با توجه به علتهای متفاوت ریزش مو اولین و مهمترین قدم در درمان آن تشخیص دقیق علت می باشد. در مواردی که بیماری یا اختلال هورمونی و یا کمبود تغذیه عامل ریزش مو باشند بایستی به دنبال درمان کامل علت زمینه ای باشیم.
به دنبال پیشرفت علم و دست یابی به تکنیک های جدید جراحی این امکان برای زنان وجود دارد که بتوانند دوباره به موهای زیبا از دست رفته خود برسند روش فولیکولار یونیت جدیدترین تکنیک در پیوند مو میباشد باعث ایجاد یک خط موی کاملا طبیعی می شود و با این روش زیبا ترین نتایج را در بیماران میتوان دید به طوری که بقیه افراد قادر به تشخیص آن نخواهند بود.
این جراحی به صورت سرپایی با بیحسی موضعی انجام می شود در این عمل یک نوار باریک از ناحیه پشت سر برداشته شده و به واحدهای فولیکولی تقسیم شده و در قسمت جلوی سر کاشته می شود . افرادی که موهای پشت سرشان از تراکم بالایی برخوردار باشد کاندید خوب برای این جراحی می باشند.
▪ چه زنانی می توانند بهترین کاندید پیوند مو باشند؟
۱) زنانی با ریزش موی طرح مردانه : در این افراد به دنبال سطح بالای هورمون آندروژن ناحیه پیشانی و یا همراه با فرق سردچار ریزش شده و در قسمت پشت سر تراکم خوبی دارند. به دنبال درمان هورمونی برای ترمیم موهای ریخته شده میتوانند از پیوند مو استفاده کنند.
۲) زنانی با ریزش منطقه ای ناشی از کشیدن موها و یا بعد از جراحی کشش صورت و بالا بردن ابرو
۳) زنانی که دارای طاسی ژنتیکی منتشر می باشند معمولا در ناحیه پشت سر تراکم خیلی بالایی ندارند
البته این افراد می توانند پیوند مو انجام دهند وبا انجام پیوند تراکم مو در قسمت جلوی سرشان افزایش یافته و ظاهر زیبا تری پیدا می کنند ولی بایستی توقع و انتظارات آنها از جراحی واقع بینانه باشد و بعد از جراحی منتظر یک تراکم بسیار بالا نباشند.
● درمان ریزش مو
ما بسیار خوشحال هستیم از این که در زمانی زندگی می کنیم که انواع درمانهای دارویی و جراحی برای ریزش مو وجود دارد و می توانیم به طور کامل ریزش مو را درمان کنیم. داروهای مختلفی برای درمان انواع ریزش مو تجویز می شوند بعضی از آنها به منظور برطرف کردن علت زمینه ای ریزش بوده و به طور غیر مستقیم باعث طبیعی شدن ریزش مو می شوند بنابراین نکته مهم در درمان این بیماری قبل از تجویز دارو تشخیص دقیق علت ریزش مو بوده و با توجه به نوع و علت بیماری برنامه درمان افراد متفاوت می باشد. منطقی ترین کار در درمان این بیماری مشاوره با یک متخصص پوست و مو می باشد. پزشک متخصص با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار ، معاینه سر و انجام بعضی از آزمایشهای خونی برای بررسی وضعیت هورمونها وتشخیص بیماریهای داخلی که باعث ریزش غیر طبیعی مو می شوند می تواند علت دقیق ریزش مو را تشخیص دهد. اگر علت ریزش مو بیماریهای داخلی مثل دیابت، تیروئید، تخمدان پلی کیستیک، بیماریهای اتوایمیون ،کم خونی و... باشد کنترل دقیق بیماری می تواند ریزش مو را کنترل کند.رایج ترین علت ریزش مو در مردا ن اندروژنتیک می باشد . درمان تایید شده ریزش موی آندروژنتیک درمان دارویی ریزش موی آندروژنتیک در مردان ۲ درصد یا ۵ درصد محلول موضعی مینوکسیدیل ۱ میلی گرمی قرص فیناستراید قرص دوتاستراید ۵/. میلی گرمی درمان دارویی ریزش موی آندروژنی و ژنتیکی در زنان مینوکسیدیل (اسپیرونولاکتون – سیپروترون استات - فلوتامید) آنتی آندروژن درمانهای دارویی در صورتی که در اوایل شروع ریزش موتجویز شوند در اغلب موارد به خوبی می توانند ریزش مورا کنترل کنند و از بین رفتن کامل فولیکولها جلوگیری کنند در صورتی که فولیکولها در اثر پدیده مینیاتوری شدن کامل از بین رفته باشند این درمانها باعث رشد موهای نازک و کرک مانندی شده و در صورتی که درمان قطع شود موهای درآمده میریزند بنا براین در این حالت بهترین درمان دائمی و طبیعی برای پر کردن مناطق بدون مو جراحی پیوند مو می باشد. درمان جراحی برای مردان و زنان جراحی پیوند مو یک تضمین بالایی داشته و در صورتی که جراح و تیم مربوطه مهارت و تجربه کافی داشته باشند ۹۰ تا ۱۰۰ درصد موهای کاشته شده رشد خواهند کرد.ودر مقایسه با مینوکسیدیل و فیناستراید بهتر و کامل تر می تواند پوشش خوبی در نواحی بدون مو ایجاد کند و اثر آن همیشگی است
▪ مینوکسیدیل
مینوکسیدیل یک داروی متسع کننده قوی عروق می باشد و در موارد فشار خون شدید به صورت خوراکی تجویز می شود. مینوکسیدیل تنها دارویی است که به صورت موضعی باعث رشد مو می شود و به فرم محلولهای ۲ درصد و ۵ درصد موجود می باشد.در بیشتر از ۳۰ درصد افرادی که از این محلول استفاده می کنند به خوبی موهای کرکی را به موهای ضخیم تبدیل می کند و در کمتر از ۱۰ درصد میتواند باعث پر شدن کامل یک سر طاس شود. در صورتی که از محلول ۵ درصد استفاده شود کمی فواید و اثرات آن افزایش می یابد. معمولا بعد از ۶ ماه استفاده اثرات آن نمایان میشود. چه افرادی به این دارو بهتر جواب می دهند؟ مردانی که در اوایل شروع ریزش مو هستند ، مردانی که حداکثر منطقه طاسی آنها کمتر از ۱۰ سانتی مترمربع باشد و کسانی که قبل از مصرف دارو تراکم موهایشان حداقل ۲۰ تا ر مو در هر سانتی متر مربع بوده. مینوکسیدیل در زنان هم اثرات خوبی داشته و در ۶۰ درصد از زنان استفاده کننده باعث توقف ریزش مو و رشد مجدد موها شده. در صورتی که درمان متوقف شود بعد از ۳ ماه به مرحله قبل از شروع درمان بر می گردد وموهای درآمده می ریزند. افراد بایستی به این نکته توجه داشته باشند که برای حفظ موهای در آمده روزانه دو بار به طور همیشگی محلول را استفاده کنند.مینوکسیدیل موضعی معمولا عوارضی نداشته و در موارد خیلی نادر حساسیتهای پوستی مشاهده شده که مصرف دارو بایستی قطع شود.
▪ فیناستراید
فیناستراید یک داروی آزا- استروئیدی ساختگی و با قدرت زیاد است که به صورت آنتاگونیست غیررقابتی به صورت برگشت ناپذیر باعث مهار آنزیم ۵ – آلفا ردوکتازنوع ۲ می شود. این آنزیم هورمون مردانه تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون تبدیل می کند و در پوست سر به میزان زیادی وجود دارد. نیمه عمر پلاسمایی این دارو ۸ ساعت میباشد و اثرات بیولوژیکی آن برای زمانی طولانی تر به جا می ماند. در اوایل سال ۱۹۹۰ فیناستراید برای درمان هیپرتروفی پروستات با دوز ۵ میلیگرم روزانه تایید شد.به دنبال مصرف این دارو مردان متوجه شدند ریزش موهایشان کاهش یافته و حتی رویش موی جدید هم مشاهده کردند. بعد از تحقیقات زیاد مشخص شد این دارو با دوز ۱ میلی گرم در روز هم می تواند اثرات مثبت در ریزش مو داشته باشد. امریکا به عنوان داروی موثر بر ریزش موی مردانه با نام پروپشیا تایید شد FDA این دارو در سال ۱۹۹۸ از طرف انجمن پروپشیا اولین قرص تایید شده علمی در ریزش موی مردانه به خصوص در نواحی ورتکس(وسط سر)و قدامی میانی سرمی باشد.. این دارو به فرم قرص های ۱ میلیگرمی برای ریزش مو روزانه استفاده می شودومیزان هورمون دی هیدروتستوسترون سر را تا ۶۴ درصد و سرم را تا ۶۸ درصد کاهش می دهد. بعد از ۱۲ ماه مصرف این قرص موهای کامل و ضخیم سر افزایش یافته و موهای نازک کاهش می یابد. فیناستراید به خوبی می تواند باعث متوقف شدن پدیده مینیاتوری شودو رشد مجدد موها شروع می گردد. رایج ترین عوارض پروپشیا عوارض جنسی: از دست دادن میل جنسی در ۲درصد مردان،اشکال در نعوظ در ۳/۱ درصدو کاهش مقدار مایع منی. وقتی فرد با این عوارض مواجه می شود در صورت قطع مصرف داروعوارض ایجاد شده از بین میروند.علاوه بر اینها در تعدادی از مردان بزرگی وحساسیت زیاد سینه مشاهده شده.در صورت مواجه شدن با درد یا ترشح و یا لمس توده در سینه سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.زنان حامله و حتی مستعد برای حاملگی نبایستی از این دارو استفاده کنند.پروپشیا توسط یک لایه محافظ پوشیده شده و این پوشش از تماس دست با ماده فعال دارو جلوگیری می کند. چه مدت بعد از مصرف اثرات فیناستراید نمایان میشود؟ قرص را هر روز میل کنیدو در عرض ۴ تا ۶ ماه اثرات آن ظاهر می شود.معمولا بعد از ۲۴ ماه ماکزیموم اثر در موها ایجاد می شود. اگر بعد از ۱۲ ماه هیج گونه تاثیری در موهایتان مشاهده نکردید ادامه مصرف آن بی حاصل می باشد.در طی ۱۲ ماه بعد از قطع دارو موهای درآمده ریزش می یابند و اثر فیناستراید تا زمانی است که مصرف می شود.بدون تجویز پزشک مصرف نشود
● پیوند مو چیست؟
این جراحی به صورت سرپایی با بیحسی موضعی انجام می شود در این عمل یک نوار باریک از ناحیه پشت سر برداشته شده و به واحدهای فولیکولی تقسیم شده و در قسمت جلوی سر کاشته می شود
▪ مراحل مختلف عمل پیوند مو
پیوند مو به روش جدید یک عمل راحت ، قابل پیش بینی ونتایج آن مورد رضایت اکثر بیماران می باشد. هر چند که این عمل بسیار ساده و بی خطر می باشد ولی رعایت کامل نکات ایمنی به منظور حفظ سلامت بیمار و رسیدن به بالا ترین درصد رشد موهای کاشته شده در الویت قرار می گیرد.عمل در مکانی انجام می شود که تجهیزات چراحی آن کامل بوده و علایم حیاتی بیمار مرتب کنترل می شود.به دلیل ظرافت زیاد عمل وبالا بردن سرعت کار یک تیم ۱۰ نفره این نوع پیوند مو را انجام می دهند.در تمام طول مدت عمل بیمار هوشیار بوده و می تواند فیلم مورد علاقه خود را ببیند و با دکتر و بقیه افراد تیم صحبت کند.این عمل ۴ تا ۶ ساعت طول می کشد و بیمار در این مدت برای خوردن و آشامیدن میان وعده ساده ممنوعیتی ندارد. تیم پیوند موی دکتر نیلفروش زاده شامل افراد کار آزموده و با تجربه می باشند و با نهایت جدیت و احساس مسئولیت کار می کنند و سعی می کنند بیماران حد اکثر ارامش را داشته باشند.
ـ مراحل مقدماتی عمل
وقتی روز عمل فرا می رسد شما بایستی سر ساعت مقرر شده در کلینیک حاضر شوید بعد از پر کردن فرم های عمل شما بعد از تعویض لباس به اتاقی که برای پیوند مو اختصاص داده شده راهنمایی می شوید. روی یک صندلی راحت می نشینید و شما را برای پیوند آماده می کنند از جمله گرفتن رگ،اندازه گیری فشار خون و پانسمان سر و مشخص کردن محدوده ناحیه دهنده مو در پشت سرو بی حس کردن ناحیه پشت سر. سئوالاتی پرسیده می شودتا مطمئن شویم تمام نکات ضروری قبل از عمل توسط شما رعایت شده می توانید لیست فیلمهای کلینیک ما را بخوانید و فیلم مورد علاقه خود را در خواست کنید.
ـ مرحله برداشت ناحیه دهنده مو
بعد از انجام مراحل مقدماتی توسط تکنسینهای مربوطه دکتر نیلفروش زاده عمل را شروع می کند در این فاصله زمانی سر شما کاملا بی حس شده و دکتر بعد از بررسی دقیق منطقه دهنده در پشت سر با ظرافت یک نوار باریک از این ناحیه بر می دارد وبخیه میزنند لازم به یاد آوری است نحوه برش دادن و برداشت این نوار و همچنین روش بخیه زدن دکتر نیلفروش زاده در این مرحله به گونه ای است که هیچ اسکاری به جا نمی ماند و خط آن در ناحیه پشت سر قابل تشخیص نمی باشد.
ـ مرحله آماده کردن ناحیه گیرنده مو
بعد از اینکه نوار پشت سر برداشته شد به اتاق تقسیم منتقل شده و توسط تیم تقسیم به واحدهای فولیکولی تقسیم می شود.در این زمان دکترناحیه گیرنده را آماده می کند شما در این مرحله می توانید نظر خود را در مورد طرح خط موی جلوی سرتان با دکتر در میان بگذارید.درناحیه گیرنده مو شکافهای کوچکی ایجاد می شود تا فولیکولهای تقسیم شده در این شکافها قرار بگیرند در این مرحله ناحیه گیرنده کاملا بیحس شده و یک آرام بخش به شما داده میشود و هیچ دردی احساس نمی کنید حتی ممکن است شما به خواب رفته باشید.بسیاری از افراد تمام مدت کاشت خواب هستند.
ـ آماده کردن گرافتهای فولیکولی
موها در حالت طبیعی در دسته های یکی تا ۴ تایی رشد می کنند پس اگر گرافتهای کاشته شده به این اندازه ظریف باشند ظاهر موها کاملا طبیعی بوده و نمای عروسکی نداردو پیوند مو به روش فولیکولار یونیت بر این اساس پایه گذاری شده. مشکل ترین و مهم ترین مرحله در پیوند مو مرحله تقسیم گرافت می باشداین کار بایستی با نهایت دقت و ظرافت انجام شود و همچنین رعایت نکات زیادی به منظور حداکثر رشد گرافتها لازم می باشد .۶ نفر از افراد تیم به این مرحله اختصاص داده می شوند.این تقسیم تحت بزرگنمایی مناسب انجام میشود و گرافتها در نرمال سالین ۴درجه سانتیگراد نگهداری شده تا زمان کاشت آنها فرا رسد.
نمونه ای از گرافتهای تهیه شده در مرکز پیوند موی جردن همانگونه که مشاهده می کنید گرافتها به اندازه واحدهای فولیکولی طبیعی می باشد.
ـ مرحله کاشت گرافتهای فولیکولی
بعد از آماده شدن شکافهای کوچک ناحیه گیرنده گرافتهای ظریف تهیه شده توسط ۳ نفر از تکنسینهای تیم کاشته می شوند .بدن فرد به خوبی این گرافتها را می پذیرد و مشکل پس دادن و نگرفتن گرافتهای کاشته شده وجود ندارد چون از بدن خود فرد بوده و به عنوان جسم خارجی محسوب نمی شود.
▪ مراحل بعد از کاشت
ـ روز بعد از کاشت
دلمه های کوچکی روی هر کدام از نقاط کاشت در سر ایجاد می شود که ۵ تا ۱۰ روز بعد از عمل می ریزند. در منطقه کاشت معمولا هیچ دردی احساس نمی شود فقط بخیه های پشت سر کمی سوزش داشته که این مسئله در تمام جراحی ها امری طبیعی است.
ـ ۲ تا ۳ روز بعد از کاشت
ناحیه پیشانی متورم شده و به طرف چشم ها و صورت پایین آمده و از بین می رود .
▪ مراقبتهای بعد از عمل کاشت مو
بعد از پیوند مو لازم است نکات مهمی در خصوص مصرف دارو ،شستن سر و زمان مراجعه به بیمارآموزش داده شود.
- روز بعد از عمل به منظور برداشتن پانسمان و کنترل بعد از عمل به کلینیک مراجعه کنید.
- بایستی به مدت ۵ روز، دو مرتبه(صبح و بعدازظهر) سر خود را با محلول رقیق شده آب اکسیژنه شستشو
دهید.(۱۰۰ سی سی آب اکسیژنه ۳ درصد+ ۳۰۰ سی سی سرم نمکی قابل شستشو)
- در حمام جهت شستشو مخلوط شامپو بچه و بتادین را به مدت چندین دقیقه روی سر بگذارید و بعد به
آرامی آب را روی سر بریزید. تاکید میشود با حرکت ماساژی و چرخشی سر را نشوئید. به مدت دو هفته زیر دوش مستقیم نروید.
واز شستن سر با آب خیلی سرد یا خیلی گرم پرهیز کنید.
- دو هفته بعد از عمل (۱۴-۱۰ روز بعد از عمل) به منظور کشیدن بخیه های پشت سرتان به کلینیک
مراجعه کنید.
-جهت حفاظت بیشتر سعی شود ۸-۶ هفته بعد از عمل از شنا کردن و انجام ورزشهای سنگین مخصوصا
رزمی پرهیز کنید.
▪ نتیجه عمل
در طی ماه اول بعد از عمل موهای کاشته می ریزند در حالیکه ریشه آنها زیر پوست باقی مانده و ۴ تا ۶ ماه بعد موی جدید از آن رشد خواهد کرد.رشد تمام موهای کاشته شده ۹ تا ۱۲ ماه بعد کامل می شود.موهای جدید تمام خصوصیات خود را ازجمله رنگ،بافت، زاویه، جهت رشد حفظ کرده و جریان خون غنی سر باعث برقراری مجدد تغذیه فولیکولهای کاشته شده می شود.
▪ عوارض احتمالی پیوند مو
احتمال ایجادعارضه در این عمل بسیارکم می باشد، عوارض شایع عبارتند از :
ـ درد و سوزش خفیف در ناحیه بخیه های پشت سر
ـ تورم پیشانی و صورت
ـ تشکیل دلمه های کوچک بر روی محل های کاشت
ـ عوارض شدید از جمله خونریزی، باقی ماندن اسکارو عفونت ، بسیار نادر می باشد.
● تکنیکهای مختلف ترمیم مو
در اسکالپ ریداکشن یا کاهش پوست سر قسمتی از ناحیه طاس برداشته می شودو بخیه می زنند.معمولا اسکار این بخیه ها قابل پنهان کردن نیست و نمایان می باشد.
▪ Scalp expansion
یک وسیله ای شبیه بالن زیر پوست سر می گذارند و با تزریق آب نمک رقیق این بالن را پر می کنند
پوست در این ناحیه کشیده شده و رشد می کند و از این پوست اضافی برای پر کردن مناطق خالی از مو استفاده می کنند.
▪ Strip grafting
دراین تکنیک یک نوار از قسمت طاس برداشته و با یک نواری که از پشت سر بر میدارند جایگزین می کنند.
▪ Flap grafting
در این روش ناحیه طاس برداشته شده و نواحی مو دار اطراف با تکنیک خاصی به طرف ناحیه بدون مو چرخانده شده و باعث پر شدن این ناحیه می شود.
▪ Punch grafting
در این تکنیک به وسیله پانچ تکه های کوچک از ناحیه بدون مو بر می دارند و با پلاکهای برداشته شده از پشت سر که شامل ۲۰ تار مو می باشد چایگزین می شوند.
▪ Follicular unit extraction
در این روش به وسیله پانچهای یک میلیمتری از پشت سر واحدهای فولیکولی برداشته شده و در ناحیه گیرنده
کاشته میشود .در این نوع پیوند احتمال از بین رفتن فولیکولها بیشتر بوده و نمی توانیم تعداد زیاد فولیکول برداریم
در پیوند ابرو و یا ریش و یا قسمت کوچکی از سر که تعداد کمتری مو احتیاج است میتوان از این روش استفاده کرد.
▪ Minigrafting and micrografting
در این روش یک نوار باریک از ناحیه پشت سر برداشته و به گرافتهای ظریف که شامل ۱ تا ۸ تار مو می باشند تقسیم میشود.مینی گرافت شامل ۳ تا ۸ تار مو می باشد در حالیکه میکرو گرافت شامل ۱ تا ۳ تار مو می باشد. نتیجه به دست آمده از این روش طبیعی تر از استفاده از پلاکهای بزرگ ۲۰ تایی است ولی باز هم گرافتهای کاشته شده به اندازه مینی گرافت ظاهر کاملا طبیعی ندارند.
▪ Follicular unit transplantation method
در متد فولیکولار یونیت گرافتها به اندازه واحدهای فولیکولی طبیعی موجود در سر تقسیم میشوند که این واحدها شامل ۱ تا ۴ تار مو می باشند این گرافتهای ظریف به نحوی برش داده می شوند که جامعیت ساختمان فولیکولی آنها حفظ می شود و در شکافهای بسیار کوچکی که در ناحیه بدون مو ایجاد شده کاشته میشوند. این روش طبیعی ترین نتایج را داشته و خط موی ایجاد شده با این روش مشابه خط موی طبیعی می باشد و مانند روش پانچ نمای عروسکی ندارد.
● بهترین کاندیدهای پیوند مو
چگونه بفهمیم آیا کاندید مناسبی برای پیوند مو هستیم یا نه؟
در جلسه مشاوره قبل از عمل پیوند موخصوصیات و پارامترهای خاصی در هر شخص بررسی می شود تا مشخص شود آیا کاندید خوبی برای جراحی می باشد یا نه.
تعدادی ازمهم ترین نکات قابل بررسی در متن زیر عنوان شده و کمک می کند تا شما بتوانید تا حدودی خود را به عنوان یک کاندید جراحی ارزیابی کنید.در گذشته به دلیل استفاده از روشهای قدیمی پیوند مو بسیاری از افراد طاس کاندید خوبی برای جراحی نبودند در حالیکه امروزه با روش جدید اغلب متغا ضیان پیوند مو قادر به عمل می باشند.
▪ سن
افراد ۱۸ تا ۲۵ سال کاندید مناسبی برای جراحی نمی باشند زیرا با بررسی میزان ریزش موی فعلی آنها پیش بینی گسترش یافتن طاسی در آینده امکان پذیر نمی باشد.اگر در یک فرد جوان با موی کم پشت ناحیه پیشانی با یک جلسه پیوند موبنا به در خواست خود فرد یک خط رویش موی جدید که پرتر و پایین تر از خط طبیعی است ایجاد شود این عمل بسیار فرد را راضی می کند ولی این رضایت موقتی خواهد بود زیرا بعدا با پیشرفت طبیعی ریزش مو در پشت این خط جدید میزان طاسی او تا حدی گسترش می یابد که موهای باقی مانده در پشت سر به حدی نیست که بتواند پوشش قابل قبولی را تا خط رویش جدید او ایجاد کند.این افراد بهتر است از داروی فیناستراید و محلول موضعی مینوکسیدیل استفاده کنند . البته در موارد نادر جوانان ۲۳ یا ۲۴ سال با توجه به میزان ریزش مویشان میتوانند کاندید خوبی برای عمل باشند .در مورد پیوند موی خانمها مسئله سن مطزح نیست .
▪ وضعیت سلامت
به منظور بررسی وضعیت سلامت فرد گرفتن شرح حال کامل و انجام آزمایشات لازم ضروری می باشد.
بیماران دیابتی و فشار خون بالا قبل از عمل بایستی بیماری آنها کنترل شده باشد .
بیماریهای عفونی و مشکلات پوستی قبل از عمل باید درمان شوند.
▪ کیفیت و کمیت موها در ناحیه دهنده مو
کسانی کاندید خوب برای پیوند مو هستند که در ناحیه پشت سرشان تراکم بالایی ازفولیکولها ی مو داشته باشند.تراکم به معنی تعداد موها در واحد سطح می باشد.اگر تراکم بالا باشد موهای قابل دسترس برای کاشت در ناحیه جلوی سر بیشتر است.موهای ضخیم و مجعد ظاهر پر تری ایجاد می کنند . افرادی که تراکم خوبی ندارند نتیجه عمل کاملا رضایت بخش نیست.
▪ میزان شلی پوست سر
میزان شلی پوست مشخص می کند تا چه میزان از پوست پشت سر می توان بر داشت تا با حد اقل کشش بتوان بخیه زد واحتمال اسکار بخیه کاهش یابد . مسلما پوستهای شل تر میزان مجاز برداشت پوست بیشتر از پوست سفت می باشد
● بهترین نتیجه از عمل پیوند مو
اگر یک کاندید پیوند مو هستید اولین کارمهم شما پیدا کردن یک جراح با تجربه درزمینه پیوند مو می باشدتا بتواندبهترین و طبیعی ترین کاشت مو را برای شما انجام دهد.توجه به این نکته بسیار ارزشمند است زیرا بایستی در قبال صرف وقت، هزینه جراحی بتوانید به نتیجه رضایت بخشی برسید در صورتی که جراح مربوطه تخصص کافی در این زمینه نداشته باشد می تواند باعث از بین رفتن موهای سالم شما شده و یک طاسی دائمی برای بیمار ایجاد کند.
سالها پیش برای کاشت مو از روش پانچ استفاده می شد ظاهر موهای کاشته شده بعد از رشد مشابه موهای عروسک بوده و به صورت دسته های ۲۰تایی رشد می کند . به خصوص بعد از خیس کردن این موها نمای عروسکی آن بیشتر نمایان شده و مورد رضایت بیماران نمی باشد از عوارض دیگر این روش رشد ضعیف موهای کاشته شده و باقی ماندن اسکار در پوست سرمی باشد.
در حالت طبیعی وقتی دقیق به پوست سر خود نگاه کنید متوجه می شوید موهایتان در دسته های ۱ تا ۴تایی رشد می کنند پس اگر گرافتهای کاشته شده به این اندازه ظریف باشند نمای سر عروسکی و غیر طبیعی نمی شود بعد از گذشت سالها همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه پیوند مو روش فولیکولار یونیت ابداع شد در این روش نوار برداشته شده از پشت سر به واحدهای فولیکولی که به طور طبیعی در سر هستند تقسیم می شود بنابراین به هیچ عنوان نمای عروسکی ایجاد نمی شود.جراحان متخصص در زمینه پیوند مو از این روش استفاده می کنند و روش پانچ کنار گذاشته شده.
در سالهای اخیر پیشرفت های چشم گیری در زمینه پیوند مو مشاهده می شود وهمه آنها نمایان گر این نکته می باشند که با وجودی که این جراحی به ظاهر ساده و با بی حسی موضعی به صورت سر پایی انجام می شود ولی عملی بسیار ظریف و حساس بوده و رعایت صد ها نکته مهم در آن الزامی است تا بتوان به بهترین نتیجه و بالاترین درصد رشد موهای کاشته شده رسید.تیم پیوندی مورد نظر شما بایستی مجموعه ای از افراد با تجربه و با اطلاع باشند تا عوارض بسیار نادر این جراحی گریبان گیر شما نشود وبا رعایت نکات و تکنیکهای جدید موهای کاشته شده با درصد بالایی بتوانند رشد کنند.
کلینیک پیوند موی جردن با تجربه بیش از ۳۰۰۰ جراحی منحصرا به این عمل اختصاص داده شده وبا مجهز ترین امکانات و تجهیزات، جدید ترین متد های درمانی و دارویی را برای موی از دست رفته شما ارائه می دهد .منبع:

مرکز پیوند موی جردن