‌قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوا

‌قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی

21/10/1372

‌قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی
‌ماده واحده - به منظور اعمال نظارت مالی بر واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی و همچنین حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن صورتهای‌مالی واحدهای مزبور در جهت حفظ منافع عمومی، صاحبان سرمایه و دیگر اشخاص ذیحق و ذینفع، به دولت اجازه داده می‌شود حسب مورد و نیاز،‌ترتیبات لازم را برای استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی در موارد زیر به عمل آورد:
‌الف - حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتهای پذیرفته شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار.
ب - حسابرسی و بازرسی قانونی سایر شرکتهای سهامی.
ج - حسابرسی شرکتهای غیر سهامی و مؤسسات انتفاعی و غیر انتفاعی.
‌د - حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتها و مؤسسات موضوع بندهای (‌الف) و (ب) ماده 7 اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی مصوب 1366.
ه - حسابرسی مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی
‌تبصره 1 - شرایط و ضوابط مربوط به تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان مطابق آیین‌نامه‌ای می‌باشد که به پیشنهاد وزیر‌امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
‌تبصره 2 - به منظور تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی و نظارت حرفه‌ای بر کار حسابداران رسمی، نخستین گروه حسابداران‌رسمی با نصاب حداقل ده (10) نفر می‌توانند به عنوان هیأت مؤسس، "‌جامعه حسابداران رسمی ایران" را به صورت مؤسسه‌ای غیر دولتی، غیر‌انتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل دهند. اساسنامه جامعه مزبور توسط هیأت مؤسس، تهیه و به تصویب هیأت وزیران‌می‌رسد.
‌تبصره 3 - حسابداران رسمی می‌توانند با رعایت شرایطی که در اساسنامه "‌جامعه حسابداران رسمی ایران" می‌آید، مؤسسه حسابرسی تشکیل‌دهند.
‌تبصره 4 - حدود و ضوابط مربوط به چگونگی استفاده از خدمات و گزارشهای حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی مزبور، مطابق‌آیین‌نامه‌ای می‌باشد که به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
‌تبصره 5 - دستگاه‌های دولتی می‌توانند از خدمات سازمان حسابرسی - که تنها سازمان حسابرسی دولتی محسوب می‌شود - یا حسابداران‌رسمی و مؤسسات حسابرسی فوق‌الذکر استفاده کنند.
‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پنج تبصره در جلسه روز سه شنبه بیست و یکم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و دو مجلس شوری اسلامی‌تصویب و در تاریخ 1372.10.29 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
‌رئیس مجلس شورای اسلامی - علی‌اکبر ناطق نوری

آیین‌نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی

 و چگونگی انتخاب آنان*

مصوب 22/5/1374 هیأت وزیران

ماده 1

به منظور اجرای تبصره یک ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران‌ ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی ـ مصوب 1372ـ هیاتی به نام هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی که از این پس در این آیین‌نامه، «هیأت» نامیده می‌شود، مرکب از هفت نفرحسابدار متخصص و متعهد با دارا بودن حداقل، مدرک کارشناسی (لیسانس) در رشته حسابداری یا رشته‌های مشابه به تشخیص و انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل می‌شود. اعضای هیأت باید علاوه بر دارا بودن شرایط مندرج در بندهای الف تا د ماده (3) این آیین‌نامه دارای شرایط زیر نیز باشند:

الف) حسن شهرت و تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام

ب) حداقل پنج سال سابقه کار حسابرسی، خدمات مالی، طراحی سیستم و یا مدیریت مالی علاوه بر سوابق و تجارب مذکور در بند و ماده (3) این آیین‌نامه

تبصره 1ـ رییس هیأت از بین مدیران ذی صلاح وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین می‌شود.

تبصره 2ـ مدت عضویت اعضای هیأت دو سال است و تجدید انتخاب آنان در دوره‌های متوالی بلامانع است. اعضای قبلی تا انتخاب اعضای جدید موظف به ادامه کار خواهند بود.

ماده 2

وظایف هیأت به شرح زیر است:

الف) برگزاری آزمون‌های موضوع بند ز ماده (3) این آیین‌نامه، کنترل کیفیت فعالیت حسابداران رسمی و اعمال نظارت

ب) تایید نهایی صلاحیت حسابداران رسمی بعد از هر دوره پنج ساله

ج) اخذ تصمیم نهایی نسبت به عدم استفاده دایم یا موقت بیش از یکسال حسابدار رسمی متخلف از عنوان حسابدار رسمی،

د) رسیدگی به شکایت‌ها،

تبصره 1ـ جلسات هیأت با حضور حداقل پنج نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات گرفته شده با رأی موافق چهار نفر معتبر است.

تبصره2ـ آیین‌نامه داخلی هیأت و همچنین نحوه انجام وظایف موضوع این ماده و چگونگی اداره دبیرخانه هیأت ـ که در وزارت امور اقتصادی و دارایی مستقر خواهد بود ـ به وسیله هیأت تنظیم و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.

ماده 3

حسابداران رسمی باید دارای شرایط زیر باشند:

الف) تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران و وفاداری به قانون اساسی جمهوری‌اسلامی‌ایران،

ب) نداشتن سابقه محکومیت مؤثر کیفری،

ج) حسن شهرت به رعایت موازین شرعی و اجتماعی و عدم اعتیاد به مواد مخدر،

د) نداشتن سوابق سوء حرفه‌ای، مالی و اداری،

هـ) داشتن حداقل مدرک کارشناسی (لیسانس) در رشته حسابداری یا رشته‌های مشابه و یا مدارک حرفه‌ای شناخته شده بین‌المللی.

تبصره ـ تعیین رشته‌های مشابه و همچنین تعیین مراجع ذی صلاح حرفه‌ای بین‌المللی به عهده هیأت می‌باشد.

و) داشتن حداقل شش سال سابقه کارحسابرسی بعد از اخذ مدرک کارشناسی (لیسانس) که حداقل دو سال آن در داخل کشور باشد.

تبصره ـ اشخاصی که سابقه کار حسابرسی آنان کمتر از میزان مذکور در این بند باشد،در صورتی که دارای تجارب مفیدی در امور حسابداری، خدمات مالی، طراحی سیستم، مدیریت مالی و یا تدریس حسابداری و حسابرسی (در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی) باشند هر دو سال سابقه کار آنان در امور فوق می‌تواند معادل یک سال سابقه کار حسابرسی، مورد قبول قرار گیرد. در هر حال داشتن حداقل سه سال سابقه کار حسابرسی الزامی است، تشخیص تجارب مفید به عهده هیأت می‌باشد.

ز ـ موفقیت در آزمونهای مهارت حسابداری و حسابرسی و مقررات تجاری، مالی،محاسباتی و مالیاتی و سایر آزمونهای مورد لزوم که هیأت تعیین می‌نماید. دارندگان مدارک مراجع ذی صلاح حرفه‌ای بین المللی موضوع بند هـ این ماده، همچنین دارندگان مدرک دکترای حسابداری از امتحان مهارت حسابداری و حسابرسی معاف می‌‌باشند.

تبصره 1ـ آزمونهای موضوع این بند باید حداقل سالی یک بار برگزار شود.

تبصره2ـ اشخاص حقیقی و مدیران سازمان حسابرسی که تا تصویب اساسنامه و تشکیل جامعه حسابداران رسمی ایران توسط هیأت عالی نظارت سازمان حسابرسی در سطح مدیر حسابرسی تایید شده و می‌شوند، از آزمونهای موضوع این بند معاف می‌باشند.

تبصره3ـ مدیران دستگاههای اجرایی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا تاریخ تصویب این آیین نامه حداقل (10) سال در ارتباط با امور حسابرسی، مالی،محاسباتی و مالیاتی تصدی داشته باشند درصورتیکه ظرف شش ماه پس ازتصویب این آیین‌نامه درخواست خود را به دبیرخانه هیأت ارایه دهند , به تشخیص هیأت و مشروط به داشتن سایر شرایط مذکور در این ماده از آزمونهای موضوع این بند معاف خواهند بود.

ماده 4

آن دسته از حسابداران رسمی که تمام وقت خود را به خدمات حسابرسی و بازرسی قانونی یا سایرخدماتی که به تشخیص هیأت جزو وظایف حسابدار رسمی تلقی گردد تخصیص دهند و دارای مشاغل دیگری اعم از موظف و غیرموظف (به استثنای تدریس پاره وقت در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی)* نباشند، حسابدار رسمی شاغل نامیده می‌شوند و درغیر این صورت حسابدار رسمی غیرشاغل شناخته خواهند شد.

تبصره1 ـ حسابداران رسمی شاغل که در دستگاههای دولتی، شهرداریها، نهادهای انقلاب اسلامی و موسسات و شرکتهای وابسته به آنها و موسسات خصوصی و تعاونی یا به حرفه دیگری اشتغال می‌یابند مکلفند مراتب را کتباً به دبیرخانه هیأت اطلاع دهند تا کارت آنان به کارت حسابدار رسمی غیرشاغل تبدیل گردد.

تبصره 2 ـ حسابـداران رسمـی غیرشاغـل مجـاز به انجـام کارهای موضـوع قانون «استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی» نبوده و به عنوان شریک،اجازه فعالیت در موسسات حسابرسی موضوع قانون مذکور را نخواهند داشت.

ماده 5

کلیه حسابداران رسمی باید دارای کارت شناسایی عکس دار باشند و این کارت را دبیرخانه هیأت برای مدت دو سال برای هر یک از آنان صادر خواهد کرد. دبیرخانه مذکور در دی ماه هر سال صورت اسامی کلیه حسابداران رسمی را با قید شاغل و غیرشاغل در روزنامه رسمی و حداقل یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر خواهد نمود. اسامی اشخاصی که طی سال عنوان حسابدار رسمی آنان، لغو یا تعلیـق می‌شود، باید بلافاصله از راههای مذکور به اطلاع عموم برسد.

ماده 6

اعضای اولین دوره هیأت به همراه سه نفر حسابدار متخصص و متعهد با شرایط مندرج در ماده (1) که توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی انتخاب می‌شوند جزو نخستین حسابداران رسمی محسوب شده و مکلفند حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریـخ لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه به عنـوان اولین گروه حسابداران رسمی و هیأت موسس، اساسنامه جامعه حسابداران رسمـی ایـران موضـوع تبصـره (2) ماده واحـده قانون «استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی» را تهیه نموده و برای تصویب نهایی از طریق وزیر امور اقتصادی و دارایی به هیأت وزیران تقدیم نمایند. هیأت موسس موظف است پس از تصویب و ابلاغ اساسنامه مذکور بلافاصله نسبت به تشکیل جامعه حسابداران رسمی ایران اقدام نماید.

* بر اساس ماده 64 اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران، مصوب 28/6/1378 هیأت وزیران، آن  دسته از مفاد آیین نامه حاضر که با مقررات اساسنامه مغایرت دارد، ملغی شده است.

* این عبارت طبق مصوبه مورخ 14/7/81 اساسنامه به شرح زیر اصلاح شده است:

” به استثنای اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و سایر مشاغل آموزشی با رعایت مقررات استخدامی مربوط “