احادیث

امام علی(ع): هرگاه نیّت‏ها فاسد باشد، برکت از میان می ‏رود.

حدیث (۱) امام صادق علیه السلام :
صله رحم، انسان را خوش اخلاق، با سخاوت و پاکیزه جان مى نماید و روزى را زیاد مى کند و مرگ را به تأخیر مى اندازد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۱۵۱، ح ۶

____________________________________

حدیث (۲) پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
تا وقتى مردم امر به معروف و نهى از منکر می ‏کنند و یکدیگر را در نیکى و تقوا، یارى می‏رسانند، در خیر و نیکی ‏اند، آن‏گاه که چنین نکنند، برکت‏ها از آنان گرفته میشود و بعضى بر بعض دیگر مسلّط می ‏گردند و در زمین و در آسمان، هیچ یاورى نخواهند داشت.

____________________________________
حدیث (۳) پیامبر صلى الله علیه و آله:
هر کس روزى اى دارد که حتما به او خواهد رسید. پس هر کس به آن راضى شود، برایش پُر برکت خواهد شد و او را بس خواهد بود و هر کس به آن راضى نباشد، نه برکت خواهد یافت و نه او را بس خواهد بود. روزى در پى انسان است، آن گونه که اجلش در پى اوست.
اعلام الدین ص ۳۴۲

____________________________________
حدیث (۴) پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
در پى روزى و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزى است.

____________________________________
حدیث (۵) پیامبر گرامی اسلام فرمودند :
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن‏ها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و برکت در روزى است.
____________________________________
حدیث (۶) امام صادق – علیه السلام – فرمودند :
اگر در میان مردم عدالت برقرار شود، همه بی نیاز می ‏شوند و به اذن خداوند متعال آسمان روزى خود را فرو می‏فرستد و زمین برکت خویش را بیرون می‏ریزد.

____________________________________
حدیث (۷) امام صادق علیه السلام :
امام صادق علیه السلام : خداوند زیبایى و خودآرایى را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بیزار است. هرگاه خداوند به بنده اى نعمتى بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند. عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تمیز بپوشد، خود را خوشبو کند، خانه اش را گچکارى کند، جلوى در حیاط خود را جاروکند، حتى روشن کردن چراغ قبل از غروب خورشید فقر را مى برد و روزى را زیاد مى کند.
ارشاد القلوب(دیلمی) ج ۱ ، ص ۱۹۵

____________________________________

حدیث (۸) امام علی – علیه السلام- فرمودند :
هرگاه نیّت‏ها فاسد باشد، برکت از میان می ‏رود.

____________________________________
حدیث (۹) امام صادق علیه السلام :
به ابو عبداللّه‏ امام صادق (علیه ‏السلام) عرض ‏کردم:شخصى ‏مى ‏تواند تجارت کند، با این حال اگر خودش را اجیر [دیگرى] سازد، به اندازه‏ اى که خودش تجارت کند، به او داده مى ‏شود. فرمود: اجیر نشود؛ بلکه از خداوند بزرگ روزى طلبد و دست به تجارت زند؛ زیرا اگر اجیر شود ، مانع روزى خود شده است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص۹۰ ، ح ۳

____________________________________
حدیث (۱۰) امام على علیه السلام :
براى کسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر کن که در مسافرت پنج فایده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم‏نشینى با بزرگواران.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج ۸، ص ۱۱۵، ح ۹۱۹۹

____________________________________

حدیث (۱۱) امام رضا علیه السلام:
هر کـس به رزق و روزى کم از خدا راضى باشد، خداوند از عمل کم او راضى خواهد بود.
بحـارالانـوار(ط-بیروت)ج ۷۵،ص ۳۵۶ و ۳۵۷ ، ح ۱۲

____________________________________
حدیث (۱۲) امام صادق علیه السلام :
نماز شب، انسان را خوش ‏سیما، خوش ‏اخلاق و خوشبو مى‏ کند و روزى را زیاد و قرض را ادا مى ‏نماید و غم و اندوه را از بین مى ‏برد و چشم را نورانى مى‏ کند.
ثواب الأعمال ص ۴۲

____________________________________

حدیث (۱۳) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
هر کس از غیر خدا بِبُرد، خداوند، هزینه زندگى او را تأمین مى‏کند و از جایى که انتظار ندارد، روزى‏اش مى‏دهد؛ امّا هر کس چشم امیدش به دنیا باشد، خداوند، او را به دنیا وا مى‏گذارد.
نهج الفصاحه ص ۷۳۱ ، ح ۲۷۹۶

____________________________________

حدیث (۱۴) امام على علیه السلام :
خداوند متعال روزی ها را عادلانه تقسیم کرد تا هر که را بخواهد به وسعت روزی یا تنگی آن بیازماید و میزان سپاسگزاریِ توانگر و شکیباییِ تهیدست را امتحان کند.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص ۱۳۴ از خطبه

احادیث درمورد عفت، بهترین احادیث بزرگان دین درمورد عفت و پاکدامنی

۱- امام باقر علیه السلام:
فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ یُقَالَ لَکُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُبْغِضُ اللَّعَّانَ السَّبَّابَ الطَّعَّانَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ السَّائِلَ الْمُلْحِفَ وَ یُحِبُّ الْحَیَّ الْحَلِیمَ الْعَفِیفَ الْمُتَعَفِّفَ.
درباره این گفته خداوند که «با مردم به زبان خوش سخن بگویید» فرمود: بهترین سخنى که دوست دارید مردم به شما بگویند، به آنها بگویید، چرا که خداوند، لعنت کننده، دشنام دهنده، زخم‏زبان زن بر مؤمنان، زشت‏گفتار، بدزبان و گداى سمج را دشمن مى‏دارد و با حیا و بردبار و عفیفِ پارسا را دوست دارد.
امالى(صدوق) ص ۲۵۴ ، ح ۴

————————————————–

۲- پیامبر صلى الله علیه و آله:
عِفُّوا تَعِفُّ نِساؤُکُم؛
پاکدامن باشید تا زنانتان پاکدامن باشند.
کافی(ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۵۵۳ ، ح ۳

————————————————–

۳- امام على علیه السلام:
صیانَةُ المَراَةِ اَنعَمُ لِحالِها وَ اَدوَمُ لِجَمالِها؛
محفوظ بودن زن، براى سلامتى ‏اش مفیدتر است و زیبایى او را با دوام‏تر مى ‏کند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۰۵ ، ح ۹۲۸۶

————————————————–

۴- امام على علیه السلام:
عِفَّتُهُ (الرَّجُل) عَلى قدرِ غَیرَتِهِ؛
پاکدامنى مرد به اندازه غیرت اوست.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص ۴۷۷ ، حکمت‏۴۷

————————————————–

۵- پیامبر صلى الله علیه و آله:
إنَّ اللّه‏َ یُحِبُّ الحَیِىَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّفَ؛
خداوند انسان با حیاىِ بردبارِ پاک دامنى را که پاکدامنى مى ‏ورزد، دوست دارد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۲ ، ص ۱۱۲، ح ۸

————————————————–

۶- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اضْمَنُوا لِی سِتّاً مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَضْمَنْ لَکُمُ الْجَنَّةَ اصْدُقُوا إِذَا حَدَّثْتُمْ وَ أَوْفُوا إِذَا وَعَدْتُمْ وَ أَدُّوا إِذَا اؤْتُمِنْتُمْ وَ احْفَظُوا فُرُوجَکُمْ وَ غُضُّوا أَبْصَارَکُمْ وَ کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ.
شش چیز را براى من ضمانت کنید تا من بهشت را براى شما ضمانت کنم، راستى در گفتار، وفاى به عهد، بر گرداندن امانت، پاکدامنى، چشم بستن از گناه و نگه داشتن دست (از غیر حلال).
کنز الفؤاد ج ۲ ، ص ۱۱ – بحارالانوار(ط-بیروت) ج ۷۴ ، ص ۱۷۰

————————————————–

 ۷- امام على علیه السلام:
العِفَّةُ رَأسُ کُلِّ خَیرٍ؛
عفّت، سرآمد هر خوبى است.
عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص ۴۵ ، ح ۱۱۱۵

————————————————–

۸- امام على علیه السلام:
العِفَّةُ أفضَلُ الفُتُوَّةِ؛
عفّت، برترین جوانمردى است.

غررالحکم و دررالکلم ص ۳۷ ، ح ۵۸۲

————————————————–

۹- امام على علیه السلام:
اَصلُ المُروءَةِ الحَیاءُ وَ ثَمَرَتُهَا العِفَّةُ؛
ریشه مردانگى حیا و میوه اش پاکدامنى است.

عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص ۱۱۲ ، ح ۲۴۴۹

————————————————–

۱۰-امام على علیه السلام:
العَفافُ یَصونُ النَّفسَ و یُنَزِّهُها عَنِ الدَّنایا؛
عفّت، نفس را مصون مى دارد و آن را از پستیها دور نگه مى دارد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۲۵۶ ، ح ۵۴۲۰

————————————————–

۱۱- امام على علیه السلام:
أفضَلُ العِبادَةِ العَفافُ
برترین عبادت، پاکدامنى است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۴۶۸، ح ۸

————————————————–

۱۲- امام صادق علیه السلام:
عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ.
نسبت به زنان مردم عفت داشته باشید تا زنانتان عفیف بمانند.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۵ ، ص ۵۵۴ ، ح 5

ارسال شده توسط:milad تاریخ ارسال: اسفند ۱۵, ۱۳۹۴ در احادیث و روایات 0

آداب حرف زدن در سیره امامان

پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمود: هنگامی که موسی بن عمران علیه السلام با خضر علیه السلام ملاقات کرد موسی علیه السلام به وی گفت: مرا موعظه کن. خضر گفت: ای کسی که جویای دانشی! بدان که گوینده کمتر از شنونده خسته می‌شود، پس هیچ گاه اهل مجلس خود را خسته مکن. بحار / ۱ /۲ ۲۶…

۱ اثر کم سخن گفتن

قال علی علیه السلام: ان احببت سلامة نفسک و ستر معایبک فاقلل کلامک و اکثر صمتک یتوفّر فکرک و یستیز قلبک. غرر الحکم / ۳۷۲۵
اگر سلامت نفس و وجودت و نیز پوشانده ماندن عیوبت را دوست داشتی گفتارت را کم کن و سکوتت را بسیار تا آنکه اندیشه‌ات بسیار و دلت روشن شود و مردم از دست تو در امان باشند.

۲ اثر زیاد سخن گفتن

قال علی علیه السلام: من کثر کلامه کثر خطاؤ ه و من کثر خطاؤ ه قلّ حیاؤ ه و من قلّ حیاؤ ه قلّ ورعه و من قلّ ورعه مات قلبه و من مات قلبه دخل النار. بحار / ۷۱ / ۲۸۶
هر که کلامش زیاد شود. اشتباهاتش زیاد می‌شود و هر کس خطایش زیاد شود، شرم و حیایش کم می‌شود و آنکه حیایش کم شود، ورع و پرهیزگاری‌اش کم شود، و هر کسی خداترسی‌اش کم شود، قلبش می‌میرد و آنکه قلبش مُرد، در آتش افکنده شود.

۳ بهترین سخن

الف- سخن راست؛ قال علی علیه السلام: خیرالکلام الصدق. غرر/۴ ۹۹
بهترین حرف، حرف راست است
ب- همراه با عمل؛ خیر المقال ما صدّقه الفعال. سفینة البحار / ۷ / ۳۸۳
بهترین گفتار کلامی است که عمل و رفتار ثابتش کند.
ج- ملال آور نباشد؛ قال علی علیه السلام: خیر الکلام ما لا یملّ و لا یقلّ. غرر الحکم / ۴۹۶۹
بهترین کلام، گفتاری است که خسته کننده نباشد و از گوینده نکاهد. [یعنی جایگاه گوینده‌اش را پایین نیاورد] د- منظم و همه فهم؛ قال علی علیه السلام:احسن الکلام مازانه حسن النظام و فهمه الخاص و العامّ. غرر الحکم / ۳۳۰۴
نیکوترین گفتار، کلامی است که منطق و نظم زیبایش کرده باشد و همه فهم باشد.
ه-‍ متقن و استوار؛ قال علی علیه السلام: احسن القول السداد. غرر الحکم / ۲۸۶۵
نیکوترین کلام، کلام استوار و محکم است.

۴- آداب سخن گفتن

۱ پاکیزه باشد؛ قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: ثلاث من ابواب البر: سخأ النفس و طیب الکلام و الصبر علی الاذی. محاسن / ۱ / ۶۶
سه چیز است که از جمله راه‌ها و درهای نیکی است: بخشندگی و سخاوت، خوبی گفتار و صبوری در مقابل آزارها
۲ زیبا باشد؛ قال علی علیه السلام: اجملوا فی الخطاب تسمعواجمیل الجواب.
غررالحکم /۲۵۶۸
در گفتار خود اختصار را پیشه کنید تا جوابهای نیکو بشنوید.
۳ خریدار داشته باشد؛ قال علی علیه السلام: لا تتکلّمن اذا لم تجد للکلام موقعا.غررالحکم / ۱۰۲۷۴
هرگاه برای حرف خود جایی نمی‌بینی حرف نزن
۴ نرم و ملایم باشد؛ قال علی علیه السلام: عوّد لسانک لین الکلام و بذل السلام یکثر محبّوک و یقلّ مبغوضک. غرر الحکم / ۶۲۳۱
زبانت را به گفتار نرم بگردان و سلام را هدیه کن تا دوستدارانت زیاد و دشمنانت کم شوند.
۵ از روی علم و آگاهی باشد؛ قال علی علیه السلام: لا تقل بما لا تعلم فتتّهم باخبارک بما تعلم.غرر الحکم / ۱۰۴۲۶
۶ بی فایده نباشد؛ قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: من حسن اسلام المرء ترکه الکلام فیما لا یعنیه. بحار / ۲۸ / ۱۳۶
از نشانه‌های خوبی ایمانِ شخص این است که ایمانش او را از کلامی که سودی برایش ندارد باز دارد.
۷ مستهجن نباشد؛ قال علی علیه السلام: ایاک و مستهجن الکلام فانه یوغر القلوب.غرر الحکم / ۲۶۷۵
از کلام مستهجن بپرهیز که قلبها را به دشمنی و کینه می‌اندازد.
۸ پاسخ آن انسان را ناراحت ننماید؛ قال علی علیه السلام: لا تقولنّ ما یسئوک جوابه.غرر الحکم / ۱۰۱۵۵
حرفی که جوابش ناراحتت می‌کند را نگو

حدیث (1) قال رسول الله صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏آله :

خَیرُ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ وَشَرُّ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ الجَهلِ ؛

خیر دنیا و آخرت با دانش است و شرّ دنیا و آخرت با نادانى.

(بحارالانوار، ج79، ص170)

حدیث (2) قال رسول الله صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏آله :

طَلَبُ العِلمِ فَریضَةٌ عَلى کُلِّ مُسلِمٍ أَلا إِنَّ اللّه‏َ یُحِبُّ بُغاةَ العِلمِ؛

طلب دانش بر هر مسلمانى واجب است. خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.

(مصباح الشریعه،ص13)

حدیث (3) قال على علیه ‏السلام :

کُلُّ وِعاءٍ یَضیقُ بِما جُعِلَ فیهِ إِلاّ وِعاءُ العِلمِ فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ بِهِ؛

فضاى هر ظرفى در اثر محتواى خود تنگ‏تر مى‏شود مگر ظرف دانش که با تحصیل علوم، فضاى آن بازتر مى‏گردد.

 (نهج البلاغه،ص505)

حدیث (4) قال على علیه ‏السلام :

زَکاةُ العِلمِ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ وَإجهادُ النَّفسِ فِى العَمَلِ بِهِ؛

زکات دانش، آموزش به کسانى که شایسته آنند و کوشش در عمل به آن است.

(غرر الحکم و درر الکلم،ص391)

حدیث (5) قال على علیه‏ السلام :

خَیرُ العِلمِ مانَفَعَ؛

بهترین علم آن است که مفید باشد.

(غررالحکم و دررالکلم،ص 354)

حدیث (6) قال الصادق علیه ‏السلام :

مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و َعَمِلَ بِهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ دُعِىَ فى مَلَکُوتِ السَّماواتِ عَظیما فَقیلَ: تَعَلَّمَ لِلّهِ و َعَمِلَ لِلّهِ و َعَلَّمَ لِلّهِ؛

هر کس براى خدا دانش بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران آموزش دهد، در ملکوت آسمانها به بزرگى یاد شود و گویند: براى خدا آموخت و براى خدا عمل کرد و براى خدا آموزش داد.

الذریعه الی حافظ الشریعه(شرح اصول کافی) ج1،ص56

حدیث (7) قال على علیه ‏السلام :

پاِنَّ العِلمَ حَیاةُ القُلوبِ وَ نورُ البصارِ مِنَ العَمى وَ قُوَّةُ البدانِ مِنَ الضَّعفِ؛

به راستى که دانش، مایه حیات دل‏ها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدن‏هاى ناتوان است.

(تحف العقول، ص 28)

حدیث (8) قال على علیه‏ السلام :

یَنبَغى لِلعاقِلِ اَن یَحتَرِسَ مِن سُکرِ المالِ وَ سُکرِ القُدرَةِ ، وَ سُکرِ العِلمِ ، وَ سُکرِ المَدحِ وَ سُکرِ الشَّبابِ ، فَاِنَّ لِکُلِّ ذالِکَ ریاحا خَبیثَةً تَسلُبُ العَقلَ وَ تَستَخِفُّ الوَقارَ؛

سزاوار است که عاقل ، از مستى ثروت، قدرت ، دانش ، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا که هر یک را بادهاى پلیدى است که عقل را نابود مى‏کند و وقار و هیبت را کم مى‏نماید.

(غرر الحکم، ص 797)

حدیث (9) قال ابی عبدالله علیه ‏السلام :

اِنَّ مِن حَقیقَةِ الایمانِ اَن تُؤثِرَ الحَقَّ وَ اِن ضَرَّکَ عَلَى الباطِلِ وَ اِن نَفَعَکَ وَ اَن لا یَجوزَ مَنطِقُکَ عِلمَکَ؛

از حقیقت ایمان این است که حق را بر باطل مقدم دارى، هر چند حق به ضرر تو و باطل به نفع تو باشد و نیز از حقیقت ایمان آن است که گفتار تو از دانشت بیشتر نباشد.

(بحارالانوار، ج 2، ص114)

حدیث (10) قال الصادق علیه ‏السلام :

لایَزالُ المُؤمِنُ یُورِثُ أَهلَ بَیتِهِ العِلمَ وَ الدَبَ الصّالِحَ حَتّى یُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَمیعا؛

مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند مى سازد تا همه آنان را وارد بهشت کند.

(مستدرک الوسایل، ج12، ص201)

حدیث (11) قال على علیه‏ السلام :

اَلعِلمُ قاتِلُ الجَهلِ؛

دانش، نابود کننده نادانى است.

(غررالحکم و دررالکلم،ص56)

حدیث (12) قال على علیه ‏السلام :

اَلا اِنَّ فیهِ عِلمَ مایَأتى و َالحَدیثَ عَنِ المَاضى و َدَواءَ دائِکُم و نَظمِ ما بَینَکُم؛

آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است.

(نهج البلاغه، ص 223)

حدیث (13) قال على علیه ‏السلام :

إِذا تَفَقَّهَ الرَّفیعُ تَواضَعَ؛

انسان بلند مرتبه چون به فهم و دانایى رسد، متواضع مى شود.

 (غررالحکم، ص285)

حدیث (14) قال على علیه‏ السلام :

 اَلعِلمُ کَنزٌ عَظیمٌ لایَفنی؛

علم گنج بزرگی است که با خرج کردن تمام نمی شود.

(غرر الحکم و درر الکلم،ص66)

حدیث (15) قال على علیه‏ السلام :

العِلمُ وَراثَهٌ کَریمَهٌ ، وَ الادابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَهٌ ، وَ الفِکرُ مِرآهٌ صافِیَهٌ؛

علم میراث گرانبهائی است و ادب لباس فاخر و زینتی است و فکر آئینه ای است صاف.

(نهج البلاغه،ص469)

حدیث (16) پیامبر صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله :

أنَّهُ إذا قالَ الْمُعَلِّمُ لِلصَّبىِّ قُل بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ فَقالَ الصَّبىُّ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ کَـتَبَ اللّه‏ُ بَراءَةً لِلصَّبِىِّ و بَراءَةً لأِبـَوَیهِ و بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ؛

وقتى معلم به کودک بگوید: بگو بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم و کودک آن را تکرار کند خداوند براى کودک و پدر و مادرش و معلم، برائت از آتش در نظر خواهد گرفت.

بحارالانوار(ط-بیروت)،ج۸۹،ص257

حدیث (17) امام على علیه‏ السلام :

عِلمُ الْمُنافِقِ فی لِسانِهِ و َعِلْمُ الْمُؤْمِنِ فی عَمَلِهِ؛

دانش منافق در زبان او و دانش مؤمن در کردار اوست.

(غررالحکم، ص463)

حدیث (18) امام على علیه ‏السلام :

تَغَرَّبْ عَنِ الأَوْطانِ فى طَـلَبِ الْعُلا وَ سافِرْ فَفِى الأَسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَاکْتِسابُ مَعیشَةٍ و َعِلْمٌ وَآدابٌ و صُحْبَةُ ماجِدٍ؛
 

براى کسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر کن که در مسافرت پنج فایده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم‏نشینى با بزرگواران.

(مستدرک الوسائل، ج 8، ص 115)

حدیث (19) پیامبر صلى‏ لله‏ علیه ‏و ‏آله :

اَلْعِلْمُ رَأسُ الْخَیْرِ کُلِّهِ، وَ الْجَهْلُ رَأسُ الشَّرِّ کُلِّهِ ؛
 

دانایى سرآمد همه خوبى‏ها و نادانى سرآمد همه بدى ‏هاست.

(بحارالأنوار، ج74، ص 175)

حدیث (20) امام على علیه‏ السلام :

اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ؛
 

دانایى، ریشه همه خوبى‏ها و نادانى ریشه همه بدى‏هاست.

(غررالحکم، ص48)

حدیث (21) امام على علیه‏ السلام :

رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛
 

بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.

(غررالحکم و دررالکلم،ص378)

حدیث (22) امام على علیه ‏السلام :

جالِسِ الْعُلَماءَ یَزْدَدْ عِلْمُکَ وَ یَحْسُنْ اَدَبُکَ و تَزکُ نَفسُکَ؛
 

با علما معاشرت کن تا علمت زیاد، ادبت نیکو و جانت پاک شود.

(غررالحکم و دررالکلم،ص341)

حدیث (23) امام على علیه ‏السلام :

مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ و َلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ و مُؤَدِّبِهِمْ؛
 

کسى که خود را پیشواى مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آن‏که دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب‏آموز خود بیش از آموزگار و ادب‏آموز مردم، شایسته تجلیل است.

مثیرالاحزان،ص50

حدیث (24) امام على علیه ‏السلام :

یا مُؤمِنُ اِنَّ هذَا العِلمَ وَالاَدَبَ ثَمَنُ نَفْسِکَ فَاجْتَهِد فى تَعَلُّمِهِما ، فَما یَزیدُ مِنْ عِلْمِکَ وَ اَدَبِکَ یَزیدُ فى ثَمَنِکَ وَ قَدْرِکَ ، فَاِنَّ بِالْعِلْمِ تَهْتَدى اِلى رَبِّکَ وَ بِالاَدَبِ تَحْسِنُ خِدْمَةَ رَبِّکَ وَبِأَدَبِ الْخِدْمَةِ یَسْتَوجِبُ الْعَبْدُ وَلایَتَهُ وَقُرْبَهُ ، فَاقْبَلِ النَّصیحَةَ کى تَنْجُوَ مِنَ الْعَذابِ؛

اى مؤمن! به تحقیق این دانش و ادب بهاى جان توست پس در آموختن آن دو بکوش که هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود بر قیمت و قَدْرت افزوده مى‏شود ؛ زیرا با دانش به پروردگارت راه مى‏یابى و با ادب به پروردگارت خوش خدمتى مى‏کنى و با ادب در خدمت‏گزارى، بنده سزاوار دوستى و نزدیکى به او مى‏شود . پس [این [نصیحت را بپذیر تا از عذاب بِرَهى.

(بحار الانوار(ط-بیروت)،ج1،ص180)

حدیث (25) پیامبر صلى ‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :

اَلْعِلمُ إمامُ الْعَمَلِ وَالْعَمَلُ تابِعُهُ یُلهَمُ بِهِ السُّعَداءُ وَ یُحْرَمُهُ الأْشقیاءُ؛
 

دانش پیشواى عمل و عمل پیرو آن است. به خوشبختان دانش الهام مى‏شود و بدبختان از آن محرومند.

(امالى طوسى، ص 488)

حدیث (26) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏آله :

قَلْبٌ لَیْسَ فیهِ شَىْ‏ءٌ مِنَ الْحِکْمَةِ کَبَیْتٍ خَرِبَ فَتَعَلَّموا وَ عَلِّموا وَ تَفَقَّهوا وَ لا تَموتوا جُهّالاً فَاِنَّ اللّه‏َ لا یَعْذِرُ عَلَى الْجَهْلِ؛

دلى که در آن حکمتى نیست، مانند خانه ویران است، پس بیاموزید و آموزش دهید، بفهمید و نادان نمیرید. براستى که خداوند، بهانه‏اى را براى نادانى نمى‏پذیرد.

نهج الفصاحه،ص600

حدیث (27) امام علی علیه‏ السلام :

قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ اِن کُنتَ اَمیراً؛
 

به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هرچند فرمان روا باشی.

(غررالحکم،ص136)

حدیث (28) رسول اکرم (صلى ‏لله‏ علیه ‏و ‏آله):

ا لا اخبرکم بأجود الأجواد قالوا بلى یا رسول اللَّه. فقال اجود الاجواد اللَّه و انا اجود بنى آدم و اجودهم بعدى رجل‏ علّم‏ علما فنشره و یبعث یوم القیمة امة واحدة و رجل جاد بنفسه فی سبیل اللَّه حتى قتل
 

پیغمبر- صلّى اللَّه علیه و آله- فرمود:
آیا خبر ندهم به بخشنده‏ترین بخشنده‏ها؟ گفتند: بلى یا رسول اللَّه.
 بخشنده ‏ترین بخشنده‏ها خداى متعال جلّت عظمته مى‏باشد. و من بخشنده‏ترین اولاد آدم هستم و بخشنده‏ترین اولاد آدم بعد از من مردى است که علمى را بیاموزد پس آن را منتشر کند و چنین کس در روز قیامت مبعوث شود در حالى که امت واحده است، یعنى کسى است که جامع خیرات است و به او اقتدا مى‏شود. و نیز بخشنده‏ترین مردم بعد از من مردى است که جان خود را در راه خدا بخشش کند تا کشته شود.

(إرشاد القلوب / ترجمه طباطبایى، ص50)

حدیث (29) امام محمد باقر علیه‏ السلام :

ما شیبَ شیءٌ بشیءٍ اَحسن مِن حِلمٍ بعلمٍ؛
 

چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد.

(بحارالانوار  ج 75 ، ص 172 )

حدیث (30) پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله):

مَن عَمِلَ بِما یَعلَمُ وَرَّثَهُ اللَّهُ عِلمَ ما لَم یَعلَم.


هر کس به آنچه می ‏داند عمل کند، خداوند دانش آنچه را که نمی ‏داند به او ارزانى می ‏دارد.

(مرآ‌ة العقول ج3،ص286)

حدیث (31)  امام على(سلام الله علیه) :

العِلمُ یُنجِدُ الفِکرَ.

دانش روشنى بخش اندیشه است.

(غررالحکم و دررالکلم،ص48)

حدیث (32)  امام صادق (سلام الله علیه) :

لَستُ اُحِبُّ أن أرَى الشّابَّ مِنکُم إلاّ غادِیاً فی حالَینِ: إمّا عالِماً أو مُتَعَلِّماً.

دوست ندارم جوانى از شما [شیعیان] را جز بر دو گونه ببینم: دانشمند یا دانشجو.

(امالی طوسی ص303)

حدیث (33)  امام علی (سلام الله علیه) :

لا عَمَلَ کَالتَّحقیِقِ.


هیچ عملى مانند پژوهش نیست.

(غررالحکم ودررالکم - ص768

حدیث (1) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

مَنْ نَفَّسَ مِنْ مُسْلِمٍ کُرْبَةً مِنْ کُرَبِ الدُّنْیا نَفَّسَ اللّه‏ُ عَنْهُ کُرْبَةً مِنْ کُرَبِ یَوْمِ الْقیامَةِ وَ مَنْ یَسَّرَ عَلى مُعْسِرٍ یَسَّرَ اللّه‏ُ عَلَیْهِ فِى الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ وَ مَنْ سَتَرَ عَلى مُسْلِمٍ سَتَرَ اللّه‏ُ عَلَیْهِ فِى الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

هر کس غمى از غم‏هاى دنیا را از مسلمانى برطرف نماید، خداوند غمى از غم‏هاى روز قیامت را از او برطرف کند و هر کس بر شخص تنگدستى آسان بگیرد، خداوند در دنیا و آخرت بر او آسان گیرد و هر کس راز مسلمانى را بپوشاند، خداوند در دنیا و آخرت راز پوش وى شود.

نهج الفصاحه ص 723

حدیث (2) رسول اکرم صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

مَن رَدَّ عِرضِ أخیهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ البتّهَ.

هر که از آبروی برادر مسلمان خود دفاع کند مطمئناً بهشت بر او واجب می شود.

وسائل الشیعه ج12،ص292

حدیث (3) امام صادق علیه السلام :

مَن کانَ حاجَةِ أخیهِ المُسلِمِ کانَ اللهُ فی حاجَتِهِ ما کانَ فی حاجَةِ أخیهِ.

کسی که در پی برآوردن نیاز برادر مسلمان خود باشد، تا زمانی که در این راه است خداوند هم در پی برآوردن حاجت او خواهد بود.

وسائل الشیعه ج16،ص367

حدیث (1) پیامبر صلى الله علیه و آله :

وَالّذى نَفسى بِیَدِهِ لاتَدخُلُوا الجَنَّةَ حَتّى تُؤمِنوا وَ لا تُؤمِنوا حَتّى تَحابّوا أولا أدُلُّـکُم عَلى شَئىٍ اِذا فَعَلتُموهُ تَحابَبتُم؟ اَفشُوا السَّلامَ بَینَـکُم؛

به خدایى که جانم در اختیار اوست، وارد بهشت نمى شوید مگر مؤمن شوید و مؤمن نمى شوید، مگر این که یکدیگر را دوست بدارید. آیا مى خواهید شما را به چیزى راهنمایى کنم که با انجام آن، یکدیگر را دوست بدارید؟ سلام کردن بین یکدیگر را رواج دهید.

مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، ص 123

حدیث (2) امام صادق علیه السلام :

اِنَّ لِلمُؤمِنِ عَلى المُؤمِنِ سَبعَةَ حُقوقٍ، فَاَوجَبُها اَن یَقولَ الرَّجُلُ حَقّا وَ اِن کانَ عَلى نَفسِهِ اَو عَلى والِدَیهِ، فَلا یَمیلَ لَهُم عَنِ الحَقِّ؛

مؤمن را بر مؤمن، هفت حق است. واجب ترین آنها این است که آدمى تنها حق را بگوید، هر چند بر ضد خود یا پدر و مادرش باشد و به خاطر آنها از حق منحرف نشود.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 9 ، ص 45 - بحار الأنوار(ط-بیروت)، ج71، ص223

حدیث (3) امام صادق علیه السلام :

مَن اَحصى عَلى اَخیهِ المُؤمِنِ عَیبا لِیَعیبَهُ بِهِ یَوما ما کانَ مِن اَهلِ هذِهِ الآیَةِ قالَ اللّه  عَزَّوَجَلَّ: اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفِاحِشَةُ فِى الَّذینَ آمَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِى الدُّنیا وَ الآخِرَةِ وَ اللّه  یَعلَمُ وَ اَ نتُم لا تَعلَمونَ ؛

هر کس درصدد عیب جویى برادر مؤمنش برآید، تا با آن روزى او را سرزنش کند، مشمول این آیه است: کسانى که دوست دارند، زشتى ها در میان مردم با ایمان شیوع پیدا کند، عذاب دردناکى براى آنان در دنیا و آخرت خواهد بود و خداوند مى داند و شما نمى دانید.

مستدرک الوسایل، ج 9، ص 110، ح 10379

حدیث (4) پیامبر صلى الله علیه و آله :

یا عَلىُّ، مِن کَرامَةِ المُؤمِنِ عَلَى اللّه  اَنـَّهُ لَم یَجعَل لاَجلِهِ وَقتا حَتّى یَهُمَّ بِبائقَةٍ فَاِذا هَمَّ بِبائقَةٍ قَبَضَهُ اِلَیهِ ؛

اى على! از ارجمندى مؤمن در نزد خدا این است که برایش وقت مرگ، معیّن نفرموده است، تا زمانى که قصد شرّى کند. آن گاه خداوند جانش را بستاند.

عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 36

حدیث (5) امام علی علیه السلام:

مَن أمَرَ بِالمَعروفِ شَدَّ ظَهرُ المُؤمِنِ وَ مَن نَهى عَنِ المُنکَرِ أَرغَمَ أَنفَ المُنافِقِ و أَمِنَ کَیدَهُ؛
هر کس امر به معروف کند به مؤمن نیرو مى بخشد و هر کس نهى از منکر نماید بینى منافق را به خاک مالیده و از مکر او در امان مى ماند.

کافى(ط-الاسلامیه)، ج2، ص51

حدیث (6) پیامبر صلى الله علیه و آله :

مَن واسَى الفَقیرَ و َأَنصَفَ النّاسَ مِن نَفسِهِ فَذلِکَ المُؤمِنُ حَقّا؛
هر کس به نیازمند کمک مالى کند و با مردم منصفانه رفتار نماید چنین کسى مؤمن حقیقى است.

خصال،ج1 ، ص 47

حدیث (7) امام صادق علیه السلام :

إِنَّ اللّه  فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ کُلَّها وَلَم یُفَوِّض إِلَیهِ أَن یَکونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه  تَعالى یَقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یَکونُ عَزیزا وَلا یَکونُ ذَلیلاً قالَ: إِنَّ المُؤمِنَ أَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ لأَنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ وَالمُؤمِنُ لایُستَقَلُّ مِن دینِهِ بِشَىْ ءٍ؛
خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده اى که خداى تعالى مى فرماید: «عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است»؟ پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نیست. [در ادامه] فرمودند: مؤمن از کوه محکم تر است، زیرا از کوه با ضربات تیشه کم مى شود اما با هیچ وسیله اى از دین مؤمن نمى توان کاست.

التهذیب الاحکام، ج6، ص179

حدیث (8) امام صادق علیه السلام :

إِنَّ المُؤمِنَ یَغبِطُ وَلایَحسُدُ وَالمُنافِقُ یَحسُدُ وَلایَغبِطُ؛
مؤمن غبطه مى خورد و حسادت نمى ورزد، منافق حسادت مى ورزد و غبطه نمى خورد.
(غبطه آن است که آرزو کنى آنچه دیگرى دارد، داشته باشى بدون اینکه آرزوى نابودى نعمت دیگرى را داشته باشى و حسد آن است که بخواهى نعمتى را که دیگرى دارد، نداشته باشد).

 کافى(ط- الاسلامیه) ، ج2، ص307

حدیث (9) امام صادق علیه السلام :

سِتَّةٌ لاتَکونُ فِى المُؤمِنِ: اَلعُسرُ وَالنَّکَهُ وَالحَسَدُ وَاللَّجاجَةُ وَالکَذِبُ وَالبَغىُ؛
شش (صفت) در مؤمن نیست: سخت گیرى، بى خیرى، حسادت، لجاجت، دروغگویى و تجاوز.

وسایل الشیعه ،ج15 ،ص349 - تحف العقول، ص 377

حدیث (10) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اَلمُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهوَةِ أَهلِهِ، اَلمُنافِقُ یَأکُلُ أَهلُهُ بِشَهوَتِهِ؛
مؤمن به میل و رغبت خانواده اش غذا مى خورد ولى منافق میل و رغبت خود را به خانواده اش تحمیل مى کند.

کافى(ط-الاسلامیه)، ج4، ص12، ح6

حدیث (11) امام صادق علیه السلام :

اَلمُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَم یُخرِجهُ غَضَبُهُ مِن حَقٍّ وَاِذا رَضِىَ لَم یُدخِلهُ رِضاهُ فى باطِلٍ وَالَّذى اِذا قَدَرَ لَم یَأخُذ اَکثَرَ مِمّا لَهُ؛
مؤمن چون خشمگین شود، خشمش او را از حق بیرون نبرد و چون خشنود شود، خشنودیش او را به باطل نکشاند و چون قدرت یابد بیش از حقّ خود نگیرد.

اعلام الدین فی صفات المومنین، ص 303 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج75، ص209، ح85

حدیث (12) امام صادق علیه السلام :

فى قَولِهِ تَعالى (وَقولوا لِلنَّاسِ حُسنا) ـ : أى لِلنّاسِ کُلِّهِم مُؤمِنِهِم وَمُخالِفِهِم ، أَمَّا المُؤمِنونَ فَیَبسُطُ لَهُم وَجهَهُ ، وَأَمَّا المُخالِفونَ فَیُکَلِّمُهُم بِالمُداراةِ لاِجتِذابِهِم إِلَى الیمانِ ، فَإِنَّهُ بِأَیسَرَ مِن ذلِکَ یَکُفُّ شُرورَهُم عَن نَفسِهِ ، وعَن إخوانِهِ المُؤمِنینَ؛
درباره آیه (و با مردم سخن نیکو گویید) فرمود: مقصود همه مردمان اعم از مؤمن و کافر است. اما با مؤمنان باید گشاده رو بود و اما با کافران باید به نرمى و مدارا سخن گفت، تا به سوى ایمان کشیده شوند و کمترین ثمرش این است که خود و برادران مؤمنش را از گزند آنان مصون مى دارد.

مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول ،ج9،ص5 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج72، ص401، ح42

حدیث (13) امام علی علیه السلام:

اَلمؤمِنُ صَدوقُ اللِّسانِ بَذولُ الحسانِ؛
مؤمن بسیار راستگو و بسیار نیکوکار است.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص 89، ح1521-شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و درر الکلم، ج2، ص9، ح1596

حدیث (14) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اَلمُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ و َالمُنافِقٌ قَطِبٌ غَضِبٌ؛

مؤمن شوخ و شنگ است و منافق اخمو و عصبانى.

تحف العقول، ص 49

حدیث (15) امام على علیه السلام :

ما مِن مُؤمِنٍ و َلا مُؤمِنَةٍ یَضَعُ یَدَهُ عَلى رَسِ یَتیمٍ تَرَحُّما لَهُ إِلاّ کَتَبَ اللّه  لَهُ بِکُلِّ شَعرَةٍ مَرَّت یَدُهُ عَلَیها حَسَنَةً؛
هیچ مرد و زن مؤمنى نیست که دست محبت بر سر یتیمى بگذارد، مگر این که خداوند به اندازه هر تار مویى که بر آن دست کشیده است ثوابى برایش بنویسد.

وسایل الشیعه ،ج21،ص 375 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج72، ص4، ح9

حدیث (16) امام رضا علیه السلام:

مَـن فـَرَّجَ عَن مُـومِـنٍ فَـرَّجَ الله عَن قَلبه یـَومَ القِیامَةِ؛

هر کس اندوه و مشکلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.

اصول کافى(ط-الاسلامیه)، ج 2، ص 200

حدیث (17) امام علی علیه السلام:

اَلمُؤمِنُ بَشرُهُ فی وَجِهِهِ وَحُزنُهُ فی قَلبِهِ؛

شادی مومن در رخسار او و اندوهش در دل است.

مجموعه رسایل در شرح احادیثی از کافی ج 2 ،ص 241

حدیث (18) امام حسن عسکری علیه السلام:

المُومِنُ بَرَکَةٌ عَلی المُومِنِ وَ حُجَّةٌ  عَلی الکافر؛
مومن برای مومن برکت و برای کافر، اتمام حجت است.

تحف العقول، ص489

حدیث (19) امام موسی کاظم علیه السلام:

اَلمُومِنُ مِثلُ کفَّتی المیزانِ کلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بَلائِهِ؛

مومن همانند دو کفه ترازوست. هرگاه به ایمانش افزوده گردد، به بلایش نیز افزوده می گردد.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ، ج2 ، ص 437 - تحف العقول، ص 408

حدیث (20) امام حسن عسکرى علیه السلام :

عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ: ... وَ الجَهرُ بـِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ»؛

نشانه هاى مؤمن پنج چیز است: ... و بلند گفتن بسم اللّه  الرحمن الرحیم.

تهذیب الأحکام، ج 6 ، ص 52

حدیث (21) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

مَنْ ساءَتْهُ سَیِّئَتُهُ وسَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ فَهُوَ الْمُؤمِنِ؛

هر کس از بدى اش ناراحت و از خوبى اش خوشحال شود، پس او مؤمن است.

وسایل الشیعه، ج 16،ص 92

حدیث (22) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

نِیَّةُ الْمُؤمِنِ خَیرٌ مِنْ عَمَلِهِ و نِیَّةُ الْمُنافِقِ شَرٌّ مِنْ عَمَلِهِ؛

نیّت مؤمن بهتر از عمل او و نیت منافق بدتر از عمل اوست.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل، ج 1، ص 91

حدیث (23) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

عَلیٌّ یَعْسوبُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمالُ یَعْسوبُ الْمُنافِقینَ؛

على پیشواى مؤمنان و ثروت پیشواى منافقان است.

الأمالى (طوسى) ، ص 355

حدیث (24) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

اَلْمُؤمِنُ یَأْکُلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ الْمُنافِقُ یَأْکُلُ فی سَبعَةِ أمْعاءٍ؛

مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.

وسائل الشیعه، ج 24، ص 241

حدیث (25) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْعِبادَةِ وَالْمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالْبَهیمَةِ؛

همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.

تنبیه الخواطر و نزهه النواظر (معروف به مجموعه ورام) ،ج1، ص 99

حدیث (26) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

مَثَلُ الْمُؤْمِنِ کَمَثَلِ خامَةِ الزَّرعِ تُکْفِئُهَا الرِّیاحُ کَذا و کَذا وکَذلِکَ الْمُؤْمِنُ تُکْفِئُهُ الأَوْجاعُ وَالأَمْراضُ و مَثَلُ الْمُنافِقِ کَمَثَلِ الإْرْزَبَّةِ الْمُستَقیمَةِ الَّتی لایُصِیبُها شَیءٌ حَتّى یَأْتیهِ الْمَوتُ فَیَقصِفَهُ قَصْفا؛

مَثَل مؤمن مانند ساقه کاشته است که بادها آن را به این سو و آن سو خم مى کند هم چنین مؤمن را دردها و بیماریها خم مى کند و مثل منافق مانند عصاى آهنى است که چیزى به او نمى رسد تا اینکه مرگ او فرا رسد و او را سخت مى شکند.

الکافى(ط-الاسلامیه)، ج2، ص 258

حدیث (27) پیامبر صلى  الله  علیه  و  آله :

إنَّ لِسانَ الْمُؤْمِنَ وَراءَ قَلْبِهِ فَإِذا أَرادَ أَن یَتَکَلَّمَ بِشَیْءٍ یُدَبِّرُهُ قَلبُهُ ثُمَّ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَ إنَّ لِسانَ الْمُنافِقِ أمامَ قَلبِهِ فَإِذا هَمَّ بِشَیءٍ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَلَمْ یَتَدَبَّرهُ بِقَلبِهِ؛

زبان مؤمن در پس دل اوست، هرگاه بخواهد سخن بگوید درباره آن مى اندیشد و سپس آن را مى گوید اما زبان منافق جلوى دل اوست هرگاه قصد سخن کند آن را به زبان مى آورد و درباره آن نمى اندیشد.

تنبیه الخواطر و نزهه النواظر (معروف به مجموعه ورام)، ج1، ص 106

حدیث (28) امام على علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ إذَا اسْتَغْنى شَکَرَ... وَ الْمُنافِقُ إِذَا اسْتَغْنى طَغى؛

مؤمن هنگام بى نیازى شکر مى گزارد و منافق هرگاه بى نیاز شود طغیان مى کند.

تحف العقول، ص212

حدیث (29) امام على علیه السلام :

إنَّ الْمُؤْمِنَ إذا تَکَلَّمَ ذَکَّرَ... والْمُنافِقُ إذا تَکَلَّمَ لَغا؛

مؤمن هرگاه سخن گوید یاد (خدا) مى کند و منافق هرگاه سخن گوید بیهوده گویى مى کند.

تحف العقول، ص212

حدیث (30) امام على علیه السلام :

إنَّ الْمُؤْمِنَ مَن یُرى یَقینُهُ فی عَمَلِهِ، وَ الْمُنافِقُ مَن یُرى شَکُّهُ فی عَمَلِهِ؛

در عمل مؤمن یقین دیده مى شود و در عمل منافق شک.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج2 ، ص 544 ، ح3551

حدیث (31) امام على علیه السلام :

شُکْرُ الْمُؤْمِنِ یَظْهَرُ فی عَمَلِهِ؛

سپاسگزارى مؤمن در کردارش آشکار مى شود، [امّا سپاسگزارى منافق از زبانش فراتر نمى رود].

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج4 ، ص 159، ح 5661

حدیث (32) امام على علیه السلام :

عَلى لِسانِ الْمُؤْمِنِ نُورٌ یَسْطَعُ وَعلى لِسانِ الْمُنافِقِ شَیْطانٌ یَنْطِقُ؛

بر زبان مؤمن نورى (الهى) است و درخشان و برزبان منافق شیطانى است که سخن مى گوید.

شرح نهج البلاغه، ابن أبى الحدید، ج20، ص280، ح 218

حدیث (33) امام على علیه السلام :

إنَّ کَثْرَةَ الْمالِ عَدُوٌّ لِلْمُؤْمِنینَ و یَعْسُوبُ الْمُنافِقینَ؛

ثروت فراوان، دشمن مؤمنان و پیشواى منافقان است.

التمحیص، ص48

حدیث (34) امام على علیه السلام :

اَلْمُؤْمِنُ مُنیبٌ مُستَغْفِرٌ تَوَّابٌ

مؤمن بازگشت کننده به خدا، آمرزش خواه و توبه کننده است

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج1 ، ص 340، ح 1288

حدیث (35) امام على علیه السلام :

المؤمن حیىّ غنىّ موقن تقىّ.
مؤمن شرمناک توانگر یقین دان پرهیزگار است

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج2 ، ص 64، ح 1852

حدیث (36) امام على علیه السلام :

وَرَعُ الْمُؤْمِنِ یَظهَرُ فی عَمَلِهِ؛

پرهیزکارى مؤمن در رفتارش آشکار مى شود.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج 6 ، ص 241، 10129

حدیث (37) امام على علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذا نَظَرَ اعْتَبَرَ... وَالْمُنافِقُ إِذا نَظَرَ لَها؛

نگاه مؤمن عبرت آمیز و نگاه منافق سرگرمى است.

تحف العقول، ص212

حدیث (38) امام على علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ... إذا سَکَتَ فَکَّرَ... وَالْمُنافِقُ إِذا سَکَتَ سَها؛

سکوت مؤمن تفکر و سکوت منافق غفلت است.

تحف العقول، ص212

حدیث (39) امام على علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ... إذا أَصابَتْهُ شِدَّةٌ صَبَرَ... وَالْمُنافِقُ إِذا أصابَتْهُ شِدَّةٌ ضَغا؛

مؤمن در گرفتارى صبور است، و منافق در گرفتارى بى تاب.

تحف العقول، ص212

حدیث (40) امام على علیه السلام :

عِلمُ الْمُنافِقِ فی لِسانِهِ وَعِلْمُ الْمُؤْمِنِ فی عَمَلِهِ؛

دانش منافق در زبان او و دانش مؤمن در کردار اوست.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، ج 4 ، ص 350، ح 6288 و ح 6289

حدیث (41) امام على علیه السلام :

لَو ضَرَبْتُ خَیْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَیْفی هذا عَلى أنْ یُبْغِضَنی ما أبْغَضَنی ولَو صَبَبْتُ الدُّنیا بِجَمّاتِها عَلَى الْمُنافِقِ عَلى أنْ یُحِبَّنی ما أَحَبَّنی؛

اگر با این شمشیرم بر بینى مؤمن بزنم که مرا دشمن بدارد با من دشمنى نمى کند و اگر همه دنیا را به منافق بدهم تا مرا دوست بدارد هیچگاه دوستم نخواهد داشت.

نهج البلاغه(صبحی صالح)، ص 477 ، حکمت 45

حدیث (42) امام على علیه السلام :

اَلْمُؤْمِنُ فَهُوَ قَرِیبُ الرِّضى بَعیدُ السَّخَطِ... وَالْمُنافِقُ فَهُوَ قَریبُ السَّخَطِ بَعیدُ الرِّضى؛

مؤمن زود خشنود و دیر ناراحت مى شود و منافق زود ناراحت و دیر خشنود مى گردد.

تحف العقول، ص212

حدیث (43) امام على علیه السلام :

اَلْمُؤْمِنُ یُرضِیهِ عَلَى اللّه  الْیَسیرُ و لا یُسْخِطُهُ الْکَثیرُ... وَ الْمُنافِقُ یُسْخِطُهُ عَلَى اللّه  الْیَسیرُ و لا یُرضِیهِ الْکَثیرُ؛

مؤمن از اندک خدا خشنود مى شود و بسیارش او را ناراحت نمى کند و منافق از اندک خدا ناخشنود مى شود و بسیارش هم او را خشنود نمى سازد.

تحف العقول، ص212

حدیث (44) امام حسین علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ لا یُسیى ءُ و لا یَعتَذِرُ، وَ الْمُنافِقُ کُلَّ یَومٍ یُسیى ءُ و َیَعْتَذِرُ؛

مؤمن نه بدى مى کند و نه معذرت مى خواهد و منافق هر روز بدى مى کند و معذرت مى خواهد.

تحف العقول، ص 248

حدیث (45) امام صادق علیه السلام :

إنَّ الْحِکْمَةَ لَتَکُونُ فی قَلْبِ الْمُنافِقِ فَتُجَلْجِلُ فی صَدْرِهِ حَتّى یُخْرِجَها فَیُوعِیَهَا الْمُؤْمِنُ وَ تَکُونُ کَلِمةُ الْمُنافِقِ فى صَدْرِ الْمُؤْمِنِ فَتُجَلْجِلُ فی صَدْرِهِ حَتّى یُخْرِجَها فَیَعِیَهَا الْمُنافِقُ؛

به راستى حکمتى که در قلب منافق جا مى گیرد، در سینه اش بى قرارى مى کند تا از آن بیرون آید و مؤمن آن را بر گیرد و سخن منافقانه (لغو و بیهوده) در سینه مؤمن بى قرارى مى کند تا از آن بیرون برود و منافق آن را برگیرد.

بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج2، ص 94، ح28

حدیث (46) امام کاظم علیه السلام :

اَلْمُؤْمِنُ قَلیلُ الْکَلامِ کَثیرُ الْعَمَلِ، وَ الْمُنافِقُ کَثیرُ الْکَلامِ قَلیلُ الْعَمَلِ؛

مؤمن کم حرف و پر کار است و منافق پر حرف و کم کار.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ، ج 9 ، ص 18 - تحف العقول، ص397

حدیث (47) امام رضا علیه السلام :

إِنَّ اللّه  یُؤَخِّرُ إِجابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقا إلى دُعائِهِ وَیَقُولُ: صَوتٌ اُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَیُعَجِّلُ إجابَةَ دُعاءِ الْمُنافِقِ وَیَقُولُ: صَوْتٌ أَکْرَهُ سَماعَهُ؛

خداوند اجابت دعاى مؤمن را به شوق (شنیدن) دعایش به تأخیر مى اندازد و مى گوید: «صدایى است که دوست دارم آن را بشنوم» و در اجابت دعاى منافق عجله مى کند و مى گوید: صدایى است که از شنیدنش بدم مى آید.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ، ج 5 ، ص 194 - فقه الرضا علیه السلام ، ص 345

حدیث (48) امام هادى علیه السلام :

[اَلْمُؤْمِنُ] یُحْسِنُ وَیَبْکی کَما أَنَّ الْمُنافِقُ یُسیى ءُ وَ یَضْحَکُ؛

مؤمن خوبى مى کند و مى گرید، ولى منافق بدى مى کند و مى خندد.

ارشاد القلوب الی الصواب (دیلمی )ج1 ص 135

حدیث (49) امام عسکرى علیه السلام :

إِنَّ الْمُؤْمِنَ نَعْرِفُهُ بِسیماهُ، وَ نَعْرِفُ الْمُنافِقَ بِمیسَمِهِ؛

مؤمن را از سیمایش مى شناسیم و منافق را از نشانه هایش.

الخرائج والجرائح، ج2، ص 737، ح50

حدیث (50) امام صادق علیه السلام :

اَلْمُؤْمِنُ لایُخْلَقُ عَلَى الْکِذْبِ وَلا عَلَى الْخیانَةِ وَ خِصْلَتانِ لا یَجْتَمِعانِ فِى الْمُنافِقِ، سَمْتٌ حَسَنٌ وَ فِقْهٌ فِى السُّنَّةِ؛

مؤمن در سرشتش دروغ و خیانت نیست و دو صفت است که در منافق جمع نگردد: سیرت نیکو و دین شناسى.

تحف العقول، ص367

حدیث (51) لقمان حکیم علیه السلام :

عَلَیْکَ بِقَبُولِ الْمَوْعِظَةِ وَالْعَمَلِ بِها فَإِنَّها عِندَ الْمُؤْمِنِ أَحْلى مِنَ الْعَسَلِ الشَّهْدِ وعَلَى الْمُنافِقِ أَثْقَلُ مِنْ صُعُودِ الدَّرَجَةِ عَلَى الشَّیْخِ الْکَبیرِ؛

موعظه را بپذیر و به آن عمل کن، زیرا موعظه نزد مؤمن از عسل ناب شیرین تر است و براى منافق از بالا رفتن از پله بر پیر مرد کهنسال دشوارتر است.

اعلام الدین فی صفات المومنین، ص93

حدیث (52) امام صادق علیه‏ السلام :

اِنَّ الْمُؤمِنَ لَیَسْکُنُ اِلَى الْمُؤْمِنِ کَما یَسْکُنُ الظَّمْآنِ اِلَى الْماءِ الْبارِدِ؛

به راستى که مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پیدا مى‏ کند، چنان که تشنه، با آب خنک آرامش مى ‏یابد.

کافى(ط-الاسلامیه)، ج 2، ص 247

حدیث (53) امام صادق علیه‏السلام :

ما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ قَدْ جَعَلَ اللّه‏ُ لَهُ مِنْ ایمانِهِ اُنْسا یَسْکُنُ اِلَیْه، حَتّى لو کانَ عَلى قُلَّةِ جَبَلٍ لَمْ یَسْتَوحِشْ؛

هیچ مؤمنى نیست مگر آن که خداوند ایمان را همدم و آرامش‏بخش او قرار مى‏دهد، چنانچه حتى اگر در قله کوهى هم باشد، احساس تنهایى نمى‏کند.

اعلام الدین فی صفات المومنین، ص460

حدیث (54) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

خَیْرُ ما اُعْطىَ الرَّجُلُ الْمُؤْمِنُ خُلْقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعْطِىَ الرَّجُلُ قَلْبُ سوءٍ فى صورَةٍ حَسَنَةٍ؛

بهترین چیزى که به مؤمن داده شده خوش اخلاقى و بدترین چیزى که به انسان داده شده دلى بد در چهره‏اى زیباست.

نهج الفصاحه ، ص 474

حدیث (55) امام على علیه‏ السلام :

اِنَّ لِسانَ الْمُؤمِنِ مِنْ وَراءِ قَلْبِهِ وَ اِنَّ قَلْبَ الْمُنافِقِ مِنْ وَراءِ لِسانِهِ، لاَنَّ الْمُؤمِنَ اِذا اَرادَ اَنْ یَتَکَلَّمَ بِکَلامٍ تَدَبَّرَهُ فى نَفْسِهِ، فَاِنْ کانَ خَیْرا اَبداهُ وَ اِنْ کانَ شَرّا واراهُ وَ اِنَّ الْمُنافِقَ یَتَکَلَّمُ بِما اَتى عَلى لِسانِهِ لا یَدرى ماذا لَهُ وَ ماذا عَلَیْهِ؛

زبان مؤمن، در پشت دل اوست و دل منافق، در پشت زبان او، زیرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگوید، ابتدا درباره آن مى ‏اندیشد، اگر خوب بود اظهارش مى‏ کند و اگر بد بود آن را پنهان مى‏ دارد. اما منافق هر چه به زبانش آید مى‏ گوید، بى آن‏که بداند چه سخنى به سود او و چه سخنى به زیان اوست.

نهج البلاغه(صبحی صالح)، خطبه 176 ، ص  253

حدیث (56) امام باقر علیه‏ السلام :

اِنَّ هذَا اللِّسانَ مِفْتاحُ کُلِّ خَیْرٍ وَ شَرٍّ، فَیَنْبَغى لِلْمُؤمِنِ اَنْ یَخْتِمَ عَلى لِسانِهِ کَما یَخْتِمُ عَلى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ؛

به راستى که این زبان کلید همه خوبى‏ها و بدى‏ هاست پس شایسته است که مؤمن زبان خود را مُهر و موم کند، همان گونه که (صندوق) طلا و نقره خود را مُهر و موم مى‏ کند.

تحف العقول، ص 298

حدیث (57) امام رضا علیه‏ السلام :

اَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللّه‏ِ فَاِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یَقولُ: اَنا عِنْدَ ظَنِّ عَبدىَ الْمُؤمِنِ بى، اِنْ خَیْرا فَخَیْرا وَ اِنْ شَرّا فَشَرّا؛

به خداوند خوش گمان باش، زیرا خداى عزوجل مى‏ فرماید: من نزد گمان بنده مؤمن خویش هستم، اگر به من خوش گمان باشد، به خوبى با او رفتار مى‏ کنم و اگر به من بدگمان باشد، به بدى با او رفتار مى ‏کنم.

کافى(ط-الاسلامیه)، ج 2، ص 72

حدیث (58) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

إنَّ بِشرَ المُؤمِن فی وَجهِهِ وَ قوتَهُ فی دینِهِ وَ حُزنَهُ فی قَلبِهِ.
شادی مومن در چهره اوست و قوت او در دینش و اندوه او در دلش.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و درر الکلم ج2 ، ص 505 ، ح3454

حدیث (59) پیامبر اکرم صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

لَنْ یَشْبَعَ الْمُؤْمِنُ مِنْ خَیْرٍ یَسْمَعُهُ حَتّى یَکونَ مُنْتَهاهُ الْجَنَّةَ ؛

هرگز مؤمن از شنیدن خیر و خوبى سیر نمى ‏شود، تا آن‏که سرانجامش بهشت گردد.

نهج الفصاحه، ص639 ،ح 2292

حدیث (60) امام علی علیه السلام:

عامِل سائِرَ النّاس بِالإنصاف، وعامِلِ الْمُؤمِنینَ بِالإیثارِ

با دیگر مردمان، به انصاف رفتار کن و با مؤمنان، به ایثار

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و درر الکلم ، ج4 ، ص366 ، ح 6342

حدیث (61) امام صادق علیه السلام:

ما اَقبَحَ بِالمُومنِ اَن تَکونَ لَهُ رَغبةٌ تُذِلهُ؛

برای مومن چقدر زشت است که میل و رغبتی داشته باشد که او را به ذلت و خواری بکشاند.

کافی (ط-الاسلامیه) ، ج2،ص 320

حدیث (62) امام علی علیه السلام:

خُذِ الحِکمَه اَنَّی کانَت؛ فَاِنَّ الحِکمَه ضالَّه کُلِّ مُومِن؛

حکمت را هر کجا که یافتی فراگیر، زیرا حکمت گمشده هر مومن است.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و درر الکلم ، ج3 ، ص440 ،ح5043

حدیث(63) امام جعفر صادق علیه السلام:

مَـن سَـرَّتـهُ حَسَـنَـتُـهُ وَ سَـاءَتـهُ سَیِّـئَـتُـهُ فَـهُـوَ مُـؤمِـنً؛

کسی که نیکو کاری اش او را شادمان کند و بدی اش وی را بد حال گرداند چنین کسی مومن است.

کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص232

حدیث(64) امام جواد علیه السلام:

غِنَى المُومِنِ غِناهُ عَنِ النّاسِ؛

توانگرى مومن در بى نیازى از مردم است.

بحارالانوار(ط-بیروت)، ج75، ص۳۶۴

حدیث (65) امام جواد علیه السلام:

عِزُّ المُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النَّاسِ؛

عزّت مؤمن در بى‏ نیازى او از مردم است.

تحف العقول ، ص89 -بحارالأنوار، ج72، ص 109، ح‏12

حدیث (66) امام صادق علیه السلام:

ما من عبدٍ مُومن الّا وَ فی قَلبهِ نُورانِ نورُ خیفَةٍ و نُورُ رَجاء؛

هیچ بنده مومنی نیست جز اینکه در قلب او دو نور وجود دارد: نور بیم و نور امید.

تفسیر نور الثقلین ، ج 3 ،ص176

حدیث (67) رسول اکرم صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

اتقوا فراسة المؤمن فَإنه ینظر بنور الله؛

 از فراست مؤمن بترسید که چیزها را با نور خدا می نگرد.

کافی (ط-الاسلامیه)، ج1 ،ص218

حدیث (68) امام صادق (علیه السلام) :

مَن حَقَّرَ مُومِناً مَسکِیناً أو غَیرَ مِسکِینٍ لَم یَزَلِ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ حاقِراً لَهُ ماقِتاً حَتَّی یَرجِعَ عَن مَحقَرَتِهِ إیَّاهُ.

هر کس مومن بینوا یا غیر بینوا را تحقیر نماید، خدای عزوجل، پیوسته او را خوار و دشمن می دارد تا اینکه از کوچک شمردن دست بردارد.

اصول کافی (ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص351

چهل حدیث « با خدا باش پادشاهی کن »

قرآن کریم :

وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللّهُ لِکُلِّ شَىْ ءٍ قَدْرًاٌ؛ [سوره طلاق، آیه ۳]

هر کس بر خدا توکل کند، کفایت امرش را مى کند، خداوند فرمان خود را به انجام مى رساند، به راستى خدا براى هر چیزى اندازه اى قرار داده است.

۱امام على علیه السلام : إنَّ الْعَبْدَ إذا اَرادَ اَنْ یَقْرَأَ أَوْ یَعْمَلَ عَمَلاً فَیَقُولُ: بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِالرَّحیمِ فَإنَّهُ یُبارَکُ لَهُ فیهِ؛

هرگاه بنده اى بخواهد چیزى بخواند و یا کارى انجام دهد و بسم اللّه الرحمن الرحیمبگوید در کارش برکت داده مى شود. [بحارالأنوار، ج ۹۲، ص ۲۴۲، ح۴۸]

۲امام على علیه السلام : اَلذِّکْرُ یونِسُ اللُّبَّ وَیُنیرُ الْقَلْبَ وَیَسْتَنْزِلُ الرَّحْمَةَ؛

یاد خدا عقل را آرامش مى دهد، دل را روشن مى کند و رحمت او را فرود مى آورد. [غررالحکم، ح۱۸۵۸]

۳پیامبر صلی الله علیه و آله : یَقولُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ إِذْ کانَ الْغالِبُ عَلَى الْعَبْدِ الاِشْتِغالُ بى، جَعَلْتُ بُغْیَتَهُوَلَذَّتَهُ فى ذِکْرى فَإذا جَعَلْتُ بُغْیَتَهُ وَلَذَّتَهُ فى ذِکْرى عَشَقَنى وَعَشَقْتُهُ فَإِذا عَشَقَنىوَعَشَقْتُهُ رَفَعْتُ الْحِجابَ فیما بَیْنى وَبَیْنَهُ وَصَیَّرْتُ ذلِکَ تَغالُبا عَلَیْهِ لایَسْهو إِذا سَهَاالنّاسُ اُولئِکَ کَلامُهُمْ کَلامُ الأَْنْبیاءِ اُولئِکَ الأَْبْطالُ حَقّا؛

خداى عزوجل مى فرماید: هرگاه یاد من بر بنده ام غالب شود، خواهش و خوشى او رادر یاد خود قرار دهم و چون خواهش و خوشى او را در یاد خود قرار دهم عاشق من شودو من نیز عاشق او گردم و چون عاشق یکدیگر شدیم حجاب میان خود و او را بردارم وعشق خود را بر جان او چیره گردانم، چندان که مانند مردم دچار سهو و غفلت نمى شود،سخن اینان سخن پیامبران است، اینان براستى قهرمانند. [کنزالعمال، ح۱۸۷۲]

۴امام صادق علیه السلام : مَنِ اسْتَخارَ اللّه َ راضِیا بِما صَنَعَ اللّه ُ لَهُ خارَ اللّه ُ لَهُ حَتْما؛

هر کس از خدا خیر بخواهد و به آنچه خدا خواسته راضى باشد، خداوند حتما براى او خیر خواهد خواست. [کافى، ج ۸ ، ص ۲۴۱، ح۳۳۰]

۵پیامبر صلی الله علیه و آله : لَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یَظُنُّ بِاللّه ِ خَیْرا إلاّ کانَ عِنْدَ ظَـنِّهِ بِهِ؛

بنده اى نیست که به خداوند خوش گمان باشد مگر آن که خداوند نیز طبق همانگمان با او رفتار کند. [بحارالأنوار، ج ۷۰، ص ۳۸۴، ح۴۲]

۶امام على علیه السلام : مَنْ تَرَکَ لِلّهِ سُبْحانَهُ شَیئا عَوَّضَهُ اللّه ُ خَیْرا مِمّا تَرَکَ؛

هر کس به خاطر خداى سبحان از چیزى بگذرد، خداوند بهتر از آن را به اوعوض خواهد داد. [غررالحکم، ح۸۹۰۹]

۷امام صادق علیه السلام : مَن قَبِلَ اللّه ُ مِنْهُ صَلاةً واحِدَةً لَم یُعَذِّبْهُ وَمَن قَبِلَ مِنْهُ حَسَنَهًلَم یُعَذِّبْهُ؛

خداوند از هر کس یک نماز و یا یک کار نیک را قبول کند، عذابش نمى نماید. [کافى، ج ۳، ص ۲۶۶، ح۱۱]

۸امام على علیه السلام : لَوْ اَنَّ السَّماواتِ وَالاَْرْضَ کانَتا عَلى عَبْدٍ رَتْقا ثُمَّ اتَّقَى اللّه َ لَجَعَلَ اللّه ُ لَهُمِنْها مَخْرَجا وَرَزَقَهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ؛

اگر آسمان ها و زمین، راه را بر بنده اى ببندند و او تقواى الهى پیشه کند، خداوند حتماراه گشایشى براى او فراهم خواهد کرد و از جایى که گمان ندارد روزى اش خواهد داد. [غررالحکم، ح۷۵۹۹]

۹امام صادق علیه السلام : عَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ ، فَإِنَّکُمْ لاتَقَرَّبونَ إِلَى اللّه ِ بِمِثْلِهِ ، وَلا تَتْرُکوا صَغیرَةً لِصِغَرِها أَنْ تَدْعُوا بِها ، إِنَّ صاحِبَ الصِّغارِ هُوَ صاحِبُ الْکِبارِ؛

شما را سفارش مى کنم به دعا کردن، زیرا با هیچ چیز به مانند دعا به خدا نزدیکنمى شوید. و دعا کردن براى هیچ امر کوچکى را، به خاطر کوچک بودنش رها نکنید، زیراحاجتهاى کوچک نیز به دست همان کسى است که حاجتهاى بزرگ به دست اوست. [کافى، ج ۲، ص ۴۶۷، ح۶]

۱۰پیامبر صلی الله علیه و آله : أَلا اُحَدِّثُکُمْ عَنْ أَقْوامٍ لَیْسوا بِأَنْبِیاءَ وَلاشُهَداءَ یَغْبِطُهُمْ یَوْمَ الْقیامَةِالأَْنْبیاءُ وَالشُّهَداءُ بِمَنازِلِهِمْ مِنَ اللّه ِ عَلى مَنابِرَ مِنْ نورٍ. قیلَ: مَنْ هُمْ یا رَسولَ اللّه ِ؟ قالَ:هُمُ الَّذینَ یُحَبِّبونَ عِبادَ اللّه ِ إلىَ اللّه ِ وَ یُحَبِّبونَ اللّه َ إِلى عِبادِهِ، قُلْنا: هذا حَبَّبُوا اللّه إِلىعِبادِهِ، فَکَیْفَ یُحَبِّبونَ عِبادَ اللّه ِ إِلَى اللّه ِ؟ قالَ: یَأمُرونَهُمْ بِما یُحِبُّ اللّه َ وَ یَنْهَوْنَهُمْ عَمّایَکْرَهُ اللّه ُ، فَإِذا أَطاعوهُمْ أَحَبَّهُمُ اللّه ُ؛

آیا آگاه کنم شما را از گروهى که نه از انبیا هستند و نه از شهدا، ولى انبیا و شهدا درروز قیامت به مقام و منزلت آنان غبطه مى خورند، و آنها بر منبرهایى از نور نشسته اند؟سؤال شد اى رسول خدا! آنان کیانند؟ فرمودند: آنان کسانى هستند که بندگان خدا رانزد خدا و خدا را نزد بندگانش محبوب مى گردانند. عرض کردیم: ایجاد محبت خدا دردلها معلوم است، ولى چگونه بندگان را نزد خدا محبوب مى گردانند؟ فرمودند: آنان رافرمان مى دهند به آنچه خدا دوست مى دارد و باز مى دارند از آنچه خدا دوستنمى دارد، پس اگر آنان را اطاعت کنند، خداوند دوستشان مى دارد. [مشکاه الأنوار، ص ۱۳۶]

۱۱امام حسین علیه السلام : مَنْ عَبَدَ اللّه َ حَقَّ عِبادَتِهِ آتاهُ اللّه ُ فَوْقَ اَمانیهِ وَکِفایَتِه؛

هر کس خدا را چنان که حق عبادت اوست، عبادت کند خداوند بیش از آرزوها ونیازش به او عطا مى نماید. [بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۱۸۴]

۱۲امام على علیه السلام : وَلَوْ أَنَّ النّاسَ حینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَتَزولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ ، فَزِعواإِلى رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نیّاتِهِمْ وَوَلَهٍ مِنْ قُلوبِهِم، لَرَدَّ عَلَیْهِم کُلَّ شارِدٍ ، وَأَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّفاسِدٍ؛

اگر مردم به هنگامى که بلاها بر آنان فرود مى آمد و نعمت ها از دستشان مى رفت، بانیت هاى خوب و دلى مشتاق به پروردگارشان پناه مى بردند، بى گمان هر از دسترفته اى به آنان باز مى گشت و هر فاسدى اصلاح مى شد. [نهج البلاغه، خطبه ۱۷۸]

۱۳پیامبر صلی الله علیه و آله : إِنَّ اللّه َ تَعالى یَقولُ کُلَّ یَوْمٍ: أَنَا رَبُّکُمُ الْعَزیزُ، فَمَنْ أَرادَ عِزَّ الدّارَیْنِفَلْیُطِعِ الْعَزیزَ؛

خداى تعالى هر روز مى فرماید: من پروردگار عزیز شما هستم، پس هر کس خواهانعزّت دو جهان است باید که از خداى عزیز اطاعت کند. [کنزالعمال، ح ۴۳۱۰۱]

۱۴پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ حاوَلَ أَمْرا بِمَعْصیَةِ اللّه ِ کانَ أَبْعَدَ لَهُ مِمّا رَجا وَأَقْرَبَ مِمَّا اتَّقى؛

کسى که با معصیت و نافرمانى خدا به دنبال کارى باشد به آنچه امید دارد، زودتر ازدستش مى رود و از آنچه مى ترسد، زودتر به سرش مى آید. [بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۷۸، ح۱۰]

۱۵پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اَکْثَرَ مِنَ الاِستِغْفارِ جَعَلَ اللّه ُ لَهُ مِنْ کُلِّ هَمٍّ فَرَجا وَمِنْ کُلِّ ضَیقٍمَخْرَجا وَرَزَقَهُ مِنْ حَیْثُ لایَحْتَسِبُ؛

هر کس بسیار استغفار کند خدا براى او از هر غمى گشایش، از هر تنگنایى رهایى و ازجایى که انتظار ندارد روزى مى دهد. [نهج الفصاحه، ح۲۹۴۱]

۱۶پیامبر صلی الله علیه و آله : اِذا اَرَدْتَ اَمْرا فَعَلَیْکَ بِالتُّؤَدَّةِ حَتّى یُرِیَکَ اللّه ُ مِنْهُ الْمَخْرَجَ؛

هر گاه خواستى کارى را انجام دهى، تأمّل کن تا خدا راه آن را به تو نشان دهد. [نهج الفصاحه، ح۱۶۹]

۱۷لقمان حکیم علیه السلام : مَنْ یُطِعِ اللّه َ خافَهُ، وَ مَنْ خافَهُ فَقَدْ أَحَبَّهُ، وَمَنْ أَحَبَّهُ اتَّبَعَ اَمْرَهُ، وَمَنِاتَّبَعَ اَمْرَهُ اسْتَوْجَبَ جَنَّتَهُ وَمَرْضاتَهُ؛

هر کس خدا را اطاعت کند از او بترسد و هر کس از او ترسید او را دوست مى دارد و هر کس او را دوست داشت از امر او پیروى مى کند و هر کس از امر او پیروى نمود، سزاواربهشت و خشنودى او مى شود. [بحارالأنوار، ج۱۳، ص ۴۱۲]

۱۸امام على علیه السلام : مَنْ یُطِعِ اللّه َ وَ رَسُولَهُ یَکُنْ سَبیلُ الرَّشادِ سبیلَهُ وَنورُ التَّقْوى دَلیلَهُوَمنْ یَعْصِ اللّه َ وَرَسُولَهُ یُخْطِئُ السَّدادَ کُلَّهُ وَلَنْ یَضُرَّ اِلاّ نَفْسَهُ؛

هر کس از خدا و رسولش پیروى کند راهش راه هدایت و راهنمایش نور تقوا خواهدبود و هر کس خدا و رسولش را نافرمانى کند همه درستى ها را از دست مى دهد و جز بهخودش زیان نمى رساند. [کافى، ج ۵، ص ۳۷۱]

۱۹امام صادق علیه السلام : مَنْ اَطاعَ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ فیما اَمَرَهُ ثُمَّ دَعاهُ مِنْ جِهَةِ الدُّعاءِ اَجابَهُ، قُلْتُ:وَ ما جِهَةُ الدُّعاءِ قالَ: تَبْدَأُ فَتَحْمَدُ اللّه َ وَ تَذْکُرُ نِعَمَهُ عِنْدَکَ ثُمَّ تَشْکُرُهُ ثُمَّ تُصَلّى عَلَىالنَّبِىِّ صلی الله علیه و آله ثُمَّ تَذْکُرُ ذُنوبَکَ فَتُقِرُّ بِها ثُمَّ تَسْتَعیذُ مِنْها فَهذا جِهَةُ الدُّعاءِ؛

هر کس اوامر خداوند را اطاعت کند سپس او را از جهت دعا بخواند، اجابتش مى کند. پرسیدند: جهت دعا چیست؟ فرمودند: با حمد الهى آغاز و نعمت هاى او را یاد و او را شکرمى کنى، سپس بر پیامبر صلی الله علیه و آلهدرود مى فرستى و گناهانت را یاد و به آنها اعتراف مى نمایى،آنگاه از آنها (به خدا) پناه مى برى؛ جهت دعا این ا ست. [کافى، ج۲، ص ۴۸۶]

۲۰امام باقر علیه السلام : اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ یَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَیُجَلّىبِالتَّقوى عَنْهُ عَماهُ وَجَهْلَهُ؛

خداوند به وسیله تقوا بنده را حفظ مى کند از آنچه که عقلش به آن نمى رسد و کوردلى و نادانى او را بر طرف مى سازد. [کافى، ج ۸ ، ص ۵۲، ح ۱۶]

۲۱پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اَصْلَحَ سَریرَتَهُ اَصْلَحَ اللّه ُ عَلانیَتَهُ؛

هر کس باطن خود را اصلاح نماید، خداوند ظاهر او را اصلاح مى کند. [نهج الفصاحه، ح ۲۹۷۶]

۲۲امام على علیه السلام : اِنَّ اَهْنَأَ النّاسِ عَیْشا مَنْ کانَ بِما قَسَمَ اللّه ُ لَهُ راضیا؛

هر کس به آنچه خداوند به او داده است راضى باشد، راحت ترین زندگى را دارد. [غررالحکم، ح ۳۳۹۷]

۲۳امام على علیه السلام : وَ عَنْ ذلِکَ ما حَرَسَ اللّه ُ عِبادَهُ الْمُؤمِنینَ بِالصَّلَوات وَ الزَّکَواتِ وَمُجاهَدَةِ الصِّیامِ فِى الاَْیّامِ الْمَفْروضاتِ تَسْکینا لاَِطْرافِهِمْ وَ تَخْشیعا لاَِبْصارِهِمْوَتَذْلیلاً لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفیضا (تَخْضیعا) لِقُلُوبِهِمْ؛

خداوند، بندگان مؤمن خود را بوسیله نمازها و زکات ها و جدّیت در روزه دارىروزهاى واجب حفظ مى کند، تا اعضا و جوارحشان آرام، دیدگانشان خاشع، جان هایشان فروتن و دل هایشان خاشع گردد. [نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲]

۲۴پیامبر صلی الله علیه و آله (عَن یحیى علیه السلام، عَن اللّه عزَوجلّ): وَ آمُرُکُمْ اَنْ تَذْکُرُوا اللّه َ فَاِنَّ مَثَلَ ذلِکَ کَمَثَلِرَجُلٍ خَرَجَ الْعَدُوُّ فى اَثَرِهِ سِراعا حَتّى اِذا اَتى عَلى حِصْنٍ حَصینٍ فَاَحْرَزَ نَفْسَهُمِنْهُمْ، کَذلِکَ الْعَبْدُ لایُحْرِزُ نَفْسَهُ مِنَ الشَّیْطانِ اِلاّ بِذِکْرِ اللّه ِ؛

حضرت یحیى علیه السلام از جانب خداوند فرمان یافت که بگوید: شما را فرمان مى دهم کهخدا را یاد کنید؛ زیرا یاد کننده خدا مانند مردى است که دشمن به سرعت در تعقیب اوست و او به قلعه نفوذناپذیرى رسیده و خود را از آزار او محفوظ داشته است، بنده نیز با یاد خدا خود را از گزند شیطان نمى رهاند. [سنن ترمذى، ج ۵، ص ۱۴۸]

۲۵امام سجاد علیه السلام : اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِه، وَ فَرِّغْ قَلْبى لِمَحَبَّتِکَ وَاشْغَلْهُ بِذِکْرِکَوَانْعَشْهُ بِخَوْفِکَ وَبِالْوَجَلِ مِنْکَ وَ قَوِّهِ بِالرَّغْبَةِ اِلَیْکَ وَ اَمِلْهُ اِلى طاعَتِکَ...؛

خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و دلم را براى محبتت فارغ و به یادتمشغول گردان و با ترس و هراس از خودت طراوت بخش و با رغبت به سویت نیرومند وبه طاعتت مشتاق گردان. [صحیفه سجادیه، از دعاى ۲۱]

۲۶لقمان حکیم علیه السلام : یا بُنَىَّ اجْعَلْ غِناکَ فى قَلْبِکَ وَ اِذَا افْتَقَرْتَ فَلاتُحَدِّثِ النّاسَ بِفَقْرِکَفَتَهُونَ عَلَیْهِمْ وَ لکِنِ اسْأَلِ اللّه َ مِنْ فَضْلِهِ؛

فرزندم! بى نیازى را در دل و جانت قرار ده و چون محتاج شدى به مردم مگو که درنزد آنان حقیر مى شوى، بلکه از فضل خداوند بخواه. [ارشاد القلوب دیلمى، ج ۱، ص ۷۲]

۲۷امام کاظم علیه السلام : وَاللّه ِ ما اُعْطِىَ مُوْمِنُ قَطَّ خَیْرَ الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ، اِلاّ بِحُسْنِ ظَـنِّهِ بِاللّه ِعَزَّوَجَلَّ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسْنِ خُلْقِهِ وَالْکَفِّ عَنِ اغْتیاب الْمُؤمِنینَ؛

به خدا قسم خیر دنیا و آخرت را به مؤمنى ندهند مگر به سبب حسن ظن وامیدوارى او به خدا و خوش اخلاقى اش و خوددارى از غیبت مؤمنان. [بحارالأنوار، ج ۶، ص ۲۸، ح۲۹]

۲۸پیامبر صلی الله علیه و آله : یا عَلىُّ اِذا اَرَدْتَ اَمْرا فَاسْتَخِرْ رَبَّکَ ثُمَّ ارْضَ بِما یَخیرُ لَکَ تَسْعَدْ فِىالدُّنْیا وَالآْخِرَةِ؛

اى على! هرگاه خواستى کارى را انجام دهى از پروردگارت خیر بخواه و آنگاه به آنچهاو خواست خشنود باش تا در دنیا و آخرت سعادتمند گردى. [میراث حدیث شیعه، ج۲، ص ۳۳، ح۱۱۳]

۲۹پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنَّ الْمُسْلِمَ اِذا غَلَبَهُ ضَعْفُ الْکِبَرِ اَمَرَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ الْمَلِکَ اَنْ یَکْتُبَ لَهُ فىحالِهِ تِلْکَ مِثْلَ ما کانَ یَعْمَلُ وَ هُوَ شابٌّ نَشیطٌ صَحیحٌ؛

مسلمان هنگامى که ضعف پیرى بر او غلبه کند خداوند به فرشته اى دستورمى دهد که در این حال اعمال (نیکى) را که او در جوانى و شادابى و سلامت انجاممى داد، برایش بنویسد. [کافى، ج ۳، ص ۱۱۳]

۳۰پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ أخْلَصَ لِلّهِ أرْبَعینَ صَباحا ظَهَرَتْ یَنابیعُ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِعَلى لِسانِهِ؛

هر کس چهل روز خود را براى خدا خالص کند چشمه هاى حکمت از قلب وى برزبانش جارى مى شود. [نهج الفصاحه، ح ۲۸۳۶]

۳۱پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ تَوَکَّلَ عَلَى اللّه ِ کَفاهُ مَؤنَتَهُ وَ رَزَقَهُ مِنْ حَیْثُ لایَحْتَسِبُ؛

هر کس به خدا توکل کند، خداوند هزینه او را کفایت مى کند و از جایى که گماننمى برد به او روزى مى دهد. [کنزالعمال، ح ۵۶۹۳]

۳۲امام على علیه السلام : مَنْ تَوکَّلَ عَلَى اللّه ِ ذَلَّتْ لَهُ الصِّعابُ وَتَسَهَّلَتْ عَلَیْهِ الأَْسْبابِ؛

هر کس به خدا توکل کند، دشوارى ها براى او آسان مى شود و اسباب برایش فراهم مى گردد. [غررالحکم، ح ۹۰۲۸]

۳۳لقمان حکیم علیه السلام : یا بُنَىَّ تَوَکَّلْ عَلَى اللّه ِ ثُمَّ سَلْ فِى النّاسِ مَنْ ذَا الَّذى تَوَکَّلَ عَلَى اللّه ِ فَلَمْ یُکْفَ؛

فرزندم! بر خدا توکل کن و آنگاه از مردم سؤال کن: چه کسى بر خدا توکل کرد و خدا اورا کفایت نکرد. [بحارالأنوار، ج۱۳، ص ۴۳۲، ح۲۴]

۳۴پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ سَرَّهُ أنْ یَسْتَجیبَ اللّه ُ لَهُ عِنْدَ الشَّدائِدِ وَالْکَرْبِ فَلْیُکْثِرِ الدُّعاءَ فِىالرَّخاءِ؛

هر کس دوست دارد خداوند هنگام سختى ها و گرفتارى ها دعاى او را اجابت کند، درهنگام آسایش، دعا بسیار کند. [نهج الفصاحه، ح ۳۰۲۳]

۳۵امام سجاد علیه السلام : مَنْ لَمْ یَرْجُ النّاسَ فى شَىْ ءٍ وَ رَدَّ أَمْرَهُ إلَى اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ فى جَمیعِاُمورِهِ اسْتَجابَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ فى کُلِّ شَىْ ءٍ؛

هر کس در هیچ کارى به مردم امید نبندد و همه کارهاى خود را به خداى عزوجل واگذارد، خداوند هر خواسته اى که او داشته باشد اجابت کند. [کافى، ج۲، ص ۱۴۸، ح ۳]

۳۶امام على علیه السلام : رُبَما سَأَلْتَ الشَّىْ ءَ فَلا تُؤْتاهُ وَاُوتیتَ خَیْرا مِنْهُ عاجِلاً أَو آجِلاً أَوْصَرَفَ عَنْکَ لِما هُوَ خَیْرٌ لَکَ ، فَلَرُبَّ أمْرٍ قَدْ طَلَبْتَهُ فیهِ هَلاکُ دینِکَ لَوْ اوتیتَهُ ، فَلْتَکُنْمَسْأَلَتُکَ فیما یَبْقى لَکَ جَمالُهُ وَیُنْفى عَنْکَ وَبالُهُ؛

گاه چیزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دیر یا زود بهتر از آن به تو داده مى شود، یا به خاطر آنچه خیر و مصلحت تو در آن است از برآورده شدن خواسته ات دریغ مى شود، زیرا بسا خواسته اى که اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دین تو مى انجامد، پس، چیزى بخواه که زیبایى و نیکیش برایت مى ماند و پیامد سوئى ندارد. [نهج البلاغه، نامه ۳۱]

۳۷پیامبر صلی الله علیه و آله : یا عَلىُّ مَنْ أَنْعَمَ اللّه ُ عَلَیْهِ فَشَکَرَ وَإِذَا ابْتُلىَ فَصَبَرَ وَ إِذا أَساءَ اسْتَغْفَرَدَخَلَ الْجَنَّةَ مِنْ أَىِّ بابٍ شاءَ؛

اى على هر کس شکرگزار نعمت خدا باشد و چون گرفتار شد صبر نماید و اگر مرتکبگناهى شد توبه کند، از هر درى که بخواهد وارد بهشت مى شود. [میراث حدیث شیعه، ج۲، ص ۳۱، ح۹۹]

۳۸امام على علیه السلام : مَنْ جَعَلَ الْحَمْدَ خِتامَ النِّعْمَةِ جَعَلَهُ اللّه ُ سُبْحانَهُ مِفْتاحَ الْمَزیدِ؛

هر کس شکر خدا را پایان نعمت قرار دهد، خداوند سبحان آن شکر را کلیدافزایش نعمت ها قرار خواهد داد. [غررالحکم، ح ۸۸۹۸]

۳۹پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اَحَبَّ اَنْ یَکونَ اَغْنَى النّاسِ فَلْیَکُنْ بِما فى یَدِ اللّه ِ اَوْثَقَ مِنْهُ بِما فى یَدِهِ؛

هر کس دوست دارد بى نیازترین مردم باشد، باید به آنچه در دست خداستمطمئن تر باشد تا آنچه به دست خودش دارد. [نهج الفصاحه، ح ۲۷۹۸]

۴۰امام رضا علیه السلام: مَنِ اتَّقَى اللّه َ یُتَّقى وَ مَنْ اَطاعَ اللّه َ یُطاعُ؛

هر کس حریم خدا را حفظ کند، حرمتش حفظ مى شود و هر کس خدا را اطاعت کند،اطاعت مى شود. [کافى، ج ۱، ص ۱۳۷، ح ۳]

چهل حدیث « خیر دو جهان »

قرآن کریم :

مَنْ کانَ یُریدُ حَرْثَ الآْخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فى حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یُریدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ مالَهُ فِى الآْخِرَةِ مِنْ نَصیبٍ؛ [سوره شورى ، آیه ۲۰]

هر کس حاصل زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او (در دو جهان) افزایش مى دهیم و هر کس تنها حاصل کشت دنیا را بخواهد، کمى از آن به او مى دهیم، اما در آخرت هیچ بهره اى ندارد.

۱پیامبر صلی الله علیه و آله : خَیْرُ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ مَعَ العِلْمِ وَ شَرُّ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ مَعَ الْجَهْلِ ؛

خیر دنیا و آخرت با دانش و شرّ دنیا و آخرت با نادانى است. [بحارالأنوار، ج۱، ص ۲۰۴، ح ۲۳]

۲پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ رُزِقَ تُقىً فَقَدْ رُزِقَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

هر کس تقوا روزى اش شود، خیر دنیا و آخرت روزى او شده است. [نهج الفصاحه، ح ۳۰۱۵]

۳پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اُعْطِىَ اَرْبَعَ خِصالٍ فِى الدُّنْیا فَقَدْ اُعْطِىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِوَ فازَ بِحَظِّهِ مِنْهُما؛ وَرَعٌ یَعْصِمُهُ عَنْ مَحارِمِ اللّه ِ وَ حُسْنُ خُلُقٍ یَعیشُ بِهِ فِىالنّاسِ وَ حِلْمٌ یَدْفَعُ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ وَزَوجَةٌ صالِحَةٌ تُعینُهُ عَلى اَمْرِ الدُّنْیاوَ الآخِرَةِ؛

به هر کس در دنیا چهار خصلت داده شود، خیر دنیا و آخرت به او داده شده و بهرهخویش را از آن دو بر گرفته است: تقوایى که او را از حرام هاى خدا باز دارد، اخلاق خوشىکه با آن در میان مردم زندگى کند، حلمى که با آن جهالت نادان را از خود دور سازد وزنى شایسته که در کار دنیا و آخرت او را یارى رساند. [بحارالأنوار، ج ۶۹، ص ۴۰۴، ح ۱۰۶]

۴امام رضا علیه السلام : اَنَّ رَجُلاً اَتَى سَیِّدَنا رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله فَقالَ یا رَسولَ اللّه ِ عَلِّمْنى خُلُقایَجْمَعُ لى خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ فَقالَ صلی الله علیه و آله لا تَکْذِبْ؛

مردى نزد سرور ما رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: به من اخلاقى بیاموزید که خیردنیا و آخرت در آن جمع باشد، حضرت فرمودند: دروغ نگو. [فقه الرضا علیه السلام، ص ۳۵۴]

۵پیامبر صلی الله علیه و آله : ثَلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ جَمَعَ اللّه ُ لَهُ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ: اَلرِّضا بِالقَضاءِ وَالصَّبْرُ عِنْدَ الْبَلاءِ وَ الدُّعاءُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الرَّخاءِ؛

کسى که سه خصلت در او باشد، خداوند خیر دنیا و آخرت را براى او فراهم مى کند:خشنودى به مقدرات، صبر در بلا و دعا در سختى و راحتى. [بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۱۵۶، ح ۷۱]

۶امام على علیه السلام : خَیْرُ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ فى خَصْلَتَیْنِ الْغِنى وَ التُّقى، وَ شَرُّ الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ فى خَصْلَتَیْنِ الفَقْرِ وَ الْفُجورِ؛

خیر دنیا و آخرت در دو خصلت است: بى نیازى و تقوا و شر دنیا و آخرت در دوخصلت است: نیازمندى و گناه. [شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج ۲۰،ص ۳۰۱]

۷امام صادق علیه السلام : اِذا اَرادَ اللّه ُ بِعَبْدٍ خَیْرا زَهَّدَهُ فِى الدُّنْیا وَ فَقَّهَهُ فِى الدِّینِ وَ بَصَّرَهُعُیوبَها وَ مَنْ اوتِیَهُنَّ فَقَدْ اوتىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

هرگاه خداوند خیر بنده اى را بخواهد، او را بى رغبت به دنیا، آگاه در دین و داناى بهعیوبش مى گرداند؛ به چنین کسى خیر دنیا و آخرت داده شده است. [کافى، ج ۲، ص ۱۳۰]

۸پیامبر صلی الله علیه و آله : وَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ ما اُعْطِىَ مُؤْمِنٌ قَطُّ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ اِلاّ بِحُسْنِظَنِّهِ بِاللّه ِ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسْنِ خُلُقِهِ وَ الْکَفِّ عَنِ اغْتیابِ المُؤْمِنینَ؛

به آن که جز او خدایى نیست سوگند، خیر دنیا و آخرت به مؤمنى داده نشد، مگر بهسبب خوش گمانى و امیدوارى او به خدا و خوش اخلاقى و خوددارى از غیبت مؤمنان. [کافى، ج ۲، ص ۷۲]

۹امام على علیه السلام : ثَلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ فَقَدْ رُزِقَ خَیْرُ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ، هُنَّ الرِّضا بِالقَضاءِوَ الصَّبْرُ عَلَى الْبَلاءِ وَ الشُّکْرُ فِى الرَّخاءِ؛

به راستى خیر دنیا و آخرت روزىِ کسى مى گردد که از سه ویژگى برخوردار باشد:خشنودى به مقدرات، صبر در بلا و شکر در آسایش. [غررالحکم، ح ۴۶۷۰]

۱۰امام صادق علیه السلام : لا یَنْبَغى لِمَنْ لا یَتَّقى مَلامَةَ الْعُلَماءِ وَ ذَمِّهِمْ اَنْ یُرْجى لَهُ خَیْرُ الدُّنْیاوَ الآْخِرَةِ؛

کسى که از سرزنش و نکوهش علما پروا نمى کند، نمى توان به خیر دنیا و آخرت اوامید داشت. [تحف العقول، ص ۳۶۴]

۱۱امام على علیه السلام : جَمْعُ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ فى کِتْمانِ السِّرِّ وَ مُصادَقَةِ الاَخْیارِ، وَ جَمْعُالشَّرِّ فِى الاِذاعَةِ وَ مُؤاخاةِ الاَشْرارِ؛

همه خیر دنیا و آخرت در رازدارى و هم نشینى با نیکان است و همه شر در افشاىاسرار و دوستى با اشرار است. [بحارالأنوار، ج ۷۴ ، ص ۱۷۸، ح ۱۷]

۱۲امام على علیه السلام : عَلَیْکُمْ بِتَقْوَى اللّه ِ فَاِنَّها تَجْمَعُ الْخَیْرَ وَ لا خَیْرَ غَیْرُها وَ یُدْرَکُ بِها مِنَالْخَیْرِ ما لا یُدْرَکُ بِغَیْرِها مِنْ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

شما را سفارش مى کنم به تقواى الهى، که گردآورنده خیر است و هیچ خیرى جز آننیست، به وسیله تقوا خیرهایى از دنیا و آخرت نصیب انسان مى شود که با غیر آننمى شود. [بحارالأنوار، ج ۷۰، ص ۶۶، ح ۱۱]

۱۳امام رضا علیه السلام : اِنَّ رَجُلاً سَاَلَ الْعالِمَ اَنْ یُعَلِّمَهُ ما یَنالُ بِهِ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ وَ لایُطَوِّلَ عَلَیْهِ فَقالَ لا تَغْضَبْ؛

شخصى از امام کاظم صلی الله علیه و آله درخواست نمود که در کلامى کوتاه، چیزى به او بیاموزد کهبا آن خیر دنیا و آخرت را به دست آورد. حضرت فرمودند: خشمگین مشو. [بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۲۶۵، ح ۱۳]

۱۴پیامبر صلی الله علیه و آله : ما وُضِعَ الرِّفْقُ عَلى شَىْ ءٍ اِلاّ زانَهُ وَ لا وُضِعَ الخُرْقُ عَلى شَىْ ءٍاِلاّ شانَهُ؛ فَمَنْ اُعْطىَ الرِّفْقَ اُعْطىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ، وَ مَنْ حُرِمَهُ حُرِمَ خَیْرَ الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ؛

هر چیزى که با مدارا همراه شد، زیبا گردید و هر چیزى که با ناسازگارى همراه شد،زشت گردید. پس هر کس اهل مدارا شد، از خیر دنیا و آخرت برخوردار گردید و هر کساز مدارا محروم ماند، از خیر دنیا و آخرت بى بهره مانده است. [بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۵۵، ح ۱۹]

۱۵پیامبر صلی الله علیه و آله : قالَ اللّه عَزَّوَجَلَّ اِذا اَرَدْتُ اَنْ اَجْمَعَ لِلْمُسْلِمِ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ جَعَلْتُلَهُ قَلْبا خاشِعا وَ لِسانا ذاکِرا وَ جَسَدا عَلَى الْبَلاءِ صابِرا وَ زَوْجَةً مُؤْمِنَةً تَسُرُّهُ اِذانَظَرَ اِلَیْها وَ تَحْفَظُهُ اِذا غابَ عَنْها فى نَفْسِها وَ مالِهِ؛

خداوند مى فرماید: هرگاه بخواهم، خیر دنیا و آخرت را نصیب مسلمانى کنمبراى او قلبى خاشع، زبانى ذاکر و بدنى صبور در برابر بلا قرار مى دهم و به او زنى مؤمنمى دهم که هرگاه به او نظر کند، شادش نماید و هرگاه غایب گردد حافظ ناموس و مال اوباشد. [کافى، ج ۵، ص ۳۲۷، ح ۲]

۱۶پیامبر صلی الله علیه و آله : خَصْلَتانِ مَنْ رَزَقَهُما قَدْ اُعْطىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ مَنْ اِذَا ابْتُلىَ صَبَرَوَ اِذا اُعْطىَ شَکَرَ؛

دو خصلت است که به هر کس داده شد، خیر دنیا و آخرت به او داده شده است: هرگاهگرفتار شد صبر نماید و هرگاه به او عطا شد شکرگزارى کند. [مجموعه ورام، ج ۲، ص ۲۴۷]

۱۷پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنَّ جَبْرَئیلَ الرُّوحَ الاَمینَ نَزَلَ عَلَىَّ مِنْ عِنْدِ رَبِّ الْعالَمینَ فَقالَ یا مُحَمَّدُ:عَلَیْکَ بِحُسْنِ الْخُلُقِ فَاِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ یَذْهَبُ بِخَیْرِ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ أَلا وَ اِنَّ اَشْبَهَکُمْ بىاَحْسَنُکُمْ خُلُقا؛

رسول خدا فرمود: همانا جبرائیل روح الأمین از طرف پروردگار عالمیان بر من نازلشد و گفت اى محمد: تو را به خوش اخلاقى سفارش مى کنم، به درستى که بد اخلاقىخیر دنیا و آخرت را از بین مى برد، آگاه باش! به راستى که شبیه ترین شما به من، خوشاخلاق ترین شماست. [امالى صدوق، ص ۳۴۴، ح ۴۱۵]

۱۸امام على علیه السلام : اَرْبَعٌ مَنْ اُعْطِیَهُنَّ فَقَدْ اُعْطىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ: صِدْقُ حَدیثٍ وَ اَداءُاَمانَةٍ وَ عِفَّةُ بَطْنٍ وَ حُسْنُ خُلُقٍ؛

چهار چیز است که به هر کس داده شود خیر دنیا و آخرت به او داده شده: راستگویى،امانتدارى، حلال خورى و خوش اخلاقى. [غررالحکم، ح۲۱۴۲]

۱۹پیامبر صلی الله علیه و آله : اَلا اَدُلُّکُمْ عَلى خَیْرِ اَخْلاقِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؟ تَصِلُ مَنْ قَطَعَکَ وَ تُعْطى مَنْ حَرَمَکَ وَ تَعْفو عَمَّنْ ظَلَمَکَ؛

آیا شما را به بهترین اخلاق دنیا و آخرت راهنمایى نکنم؟ رابطه با کسى است که با توقطع رابطه کرده، بخشش به کسى که از تو دریغ نموده و عفو کسى که به تو ظلم کرده است. [کافى، ج ۲، ص ۱۰۷]

۲۰پیامبر صلی الله علیه و آله : اَلا اُخْبِرُکُمْ بِخَیْرِ اَخْلاقِ أهْلِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؟ قالوا: بَلى یا رَسولَ اللّه ِ.فَقالَ اِفْشاءُ السَّلامِ فِى الْعالَمِ؛

آیا شما را از بهترین اخلاق اهل دنیا و آخرت خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا؟ اىرسول خدا! حضرت فرمودند: آشکارا سلام کردن به همگان. [بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۲، ح ۵۰]

۲۱پیامبر صلی الله علیه و آله : یا عَلىُّ لا یَخْدُمُ الْعِیالَ اِلاّ صِدِّیقٌ اَوْ شَهیدٌ اَوْ رَجُلٌ یُریدُ اللّه ُ بِهِ خَیْرَالدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

اى على! به خانواده خود خدمت نمى کند، مگر مرد بسیار راستگو یا شهید یا مردىکه خداوند خیر دنیا و آخرت را براى او مى خواهد. [مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۹]

۲۲پیامبر صلی الله علیه و آله : اَطیعى زَوْجَکَ یَکْفِکَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ بِرِّى والِدَیْکَ یَکْثُرْخَیْرُ بَیْتِکَ؛

شوهرت را اطاعت کن تا خیر دنیا و آخرت تو را کفایت کند و به پدر و مادرت نیکى کن تا خیر خانه ات زیاد شود. [کنزالعمال، ح ۴۳۳۸۸]

۲۳امام سجاد علیه السلام : اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ نَبِّهْنى لِذِکْرِکَ فى اَوْقاتِ الْغَفْلَةِ وَ اسْتَعْمِلْنى بِطاعَتِکَ فى اَیّامِ الْمُهْلَةِ وَ انْهَجْ لى اِلى مَحَبَّتِکَ سَبیلاً سَهْلَةً، اَکْمِلْ لى بِهاخَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

بار الها! مرا در هنگام غفلت به یاد خود آگاه گردان و در ایام فراغت به اطاعتت موفقبدار و برایم راهى آسان به سوى محبت خود بگشاى و خیر دنیا و آخرت را به وسیله آنتکمیل فرماى. [صحیفه سجادیه، از دعاى بیستم]

۲۴پیامبر صلی الله علیه و آله : اَکْثِروا مِنْ قَوْلِ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلىِّ الْعَظیمِ فَاِنَّها مِلْکُ الْجَنَّةِ وَمَنْ اَکْثَرَ مِنْها نَظَرَ اللّه ُ اِلَیْهِ وَ مَنْ نَظَرَ اِلَیْهِ فَقَدْ اَصابَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

ذکر «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه ِ الْعَلىِّ الْعَظیم» را بسیار بگویید: زیرا که آن، دارایىبهشت است و هر کس آن را بسیار بگوید خداوند به او مى نگرد و هر کس خدا به او بنگردبه خیر دنیا و آخرت دست یافته است. [بحارالأنوار، ج ۳۸، ص ۱۶۱، ح ۸۳]

۲۵امام صادق علیه السلام : مَنْ یَتَّقِ اللّه َ فَقَدْ اَحْرَزَ نَفْسَهُ مِنَ النّارِ بِاِذْنِ اللّه ِ وَ اَصابَ الْخَیْرَ کُلَّهُفِى الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس تقواى الهى پیشه کند، خود را به خواست خداوند از آتش حفظ کرده و بههمه خیر دنیا و آخرت دست یافته است. [بحارالأنوار، ج ۲۴، ص ۲۸۶، ح ۱]

۲۶امام سجاد علیه السلام : اَنَّ رَجُلاً کَتَبَ اِلى اَبِى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلىٍّ علیه السلام: یا سَیِّدى اَخْبِرْنى بِخَیْرِالدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ فَکَتَبَ علیه السلامبِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیم اَمّا بَعْدُ فَاِنَّ مَنْ طَلَبَ رِضَى اللّه ِبِسَخَطِ النّاسِ کَفاهُ اللّه ُ اُمورَ النّاسِ وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النّاسِ بِسَخَطِ اللّه ِ وَکَلَهُ اللّه ُ اِلَىالنّاسِ وَالسَّلامُ؛

مردى به پدرم امام حسین علیه السلام نوشت: سرورم! مرا از خیر دنیا و آخرت آگاه کنید. امام در جواب نوشتند: به نام خداوند مهر گستر مهربان: هر کس در طلب رضاى خداوندباشد، هر چند با ناخرسندى مردم، خداوند او را از مردم بى نیاز مى کند، و هر کس درطلب رضاى مردم باشد، هر چند با ناخرسندى خداوند، خداوند او را به مردم وامى گذارد. والسَّلام [بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۲۰۸، ح ۱۷]

۲۷امام على علیه السلام : ما اَعْطَى اللّه ُ سُبْحانَهُ الْعَبْدَ شَیْئا مِنْ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ اِلاّ بِحُسْنِخُلُقِهِ وَ حُسْنِ نیَّتِهِ؛

خداوند خیر دنیا و آخرت را جز به خاطر خوش اخلاقى و خوش نیتى بهبنده نمى دهد. [غررالحکم، ح ۹۶۷۰]

۲۸پیامبر صلی الله علیه و آله : اَلا اُخْبِرُکُمْ بِما یَکونُ بِهِ خَیْرُ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ اِذا کُرِبْتُمْ وَ اغْتَمَمْتُمْدَعَوْتُمُ اللّه َ فَفَرَّجَ عَنْکُمْ؟ قالوا بَلى یا رَسُولَ اللّه ِ، قالَ: قولوا لا اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ رَبُّنا لا نُشْرِکُبِهِ شَیْئا ثُمَّ ادْعوا بِما بَدالَکُمْ؛

آیا شما را از چیزى با خبر سازم که در آن خیر دنیا و آخرت است و آنگاه که دچار غم واندوه شدید با آن خدا را بخوانید و او شما را نجات بخشد؟ گفتند: آرى اى رسول خدا!حضرت فرمودند: بگویید «لا اله الا اللّه ربنا لا نشرک به شیئا» سپس هر چه در نظرداشتید از خدا بخواهید. [بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۳۱۱، ح۱۴]

۲۹پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ فَـتَحَ بابَ مَسْأَلَةٍ فَتَحَ اللّه ُ لَهُ بابَ فَقْرٍ فِى الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ مَنْ فَتَحَبابَ عَطیَّةٍ ابْتِغاءً لِوَجْهِ اللّه ِ اَعْطاهُ اللّه ُ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس درِ درخواستى از مردم را به روى خود باز کند، خداوند براى او درِ فقرى را در دنیا و آخرت باز مى کند و هر کس درِ بخششى را براى مردم به خاطر خدا باز کند،خداوند او را خیر دنیا و آخرت عطا مى فرماید. [کنزالعمال، ح ۱۶۷۴۵]

۳۰پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اَوى اِلى فِراشِهِ طاهِرا یَذْکُرُ اللّه َ تَعالى حَتّى یُدْرِکَهُ النُّعاسُ لَمْیَتَقَلَّبْ ساعَةً مِنَ اللَّیْلِ یَسْأَلُ اللّه َ شَیْئا مِنْ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ اِلاّ اَعْطاهُ اللّه ُ ایّاهُ؛

هر کس با وضو و با یاد خدا به رخت خواب برود و خوابش ببرد، در هر ساعتى از شب کهبیدار گردد و از خدا چیزى از خیر دنیا و آخرت بخواهد، خداوند آن را به او عطا فرماید. [کنزالعمال، ح ۴۱۲۷۴]

۳۱امام صادق علیه السلام : مَنْ اَرادَ الْحَدیثَ لِمَنْفَعَةِ الدُّنْیا لَمْ یَکُنْ لَهُ فِى الآخِرَةِ نَصیبٌ، وَ مَنْاَرادَ بِهِ خَیْرَ الآخِرَةِ اَعْطاهُ اللّه ُ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

هر کس حدیث را براى بهره دنیا بخواهد، در آخرت بهره اى نخواهد داشت و هر کسبراى خیر آخرت بخواهد، خداوند به او خیر دنیا و آخرت عطا فرماید. [کافى، ج ۱، ص ۴۶]

۳۲امام على علیه السلام : مَنْ رُزِقَ الدِّینَ فَقَدْ رُزِقَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

هر کس دین روزى او شود، براستى خیر دنیا و آخرت روزى او شده است. [غررالحکم، ح ۸۵۲۳]

۳۳پیامبر صلی الله علیه و آله : سُورَةُ یس تُدْعى فِى التَّوْراةِ المُعِمَّةَ تََعُمُّ صاحِبَها بِخَیْرِ الدُّنْیا وَالآخِرَةِ وَ تُـکابِدُ عَنْهُ بَلْوَى الدُّنْیا وَالآخِرَةِ وَ تَدْفَعُ عَنْهُ اَهاویلَ الآخِرَةِ؛

سوره یس در تورات «مُعِمَّه» خوانده مى شود که براى صاحب خود خیر دنیا و آخرترا جمع مى کند و از او بلاى دنیا و آخرت را دور مى کند و وحشت هاى آخرت را دفع مى کند. [بحارالأنوار، ج ۹۲، ص ۲۹۱، ح ۶]

۳۴پیامبر صلی الله علیه و آله : ما مِنْ عَبْدٍ یَخافُ زَوالَ نِعْمَةٍ اَوْ فَجاءَةِ نِقْمَةٍ اَوْ تَغَیُّرِ عافیَةٍ وَ یَقولُ:یا حَىُّ یا قَیُّومُ یا واحِدُ یا مَجیدُ یا بَرُّ یا کَریمُ یا رَحیمُ یا غَنىُّ تَمِّمْ عَلَیْنا نِعْمَتَکَ وَهَبْلَنا کَرامَتَکَ وَ اَلْبِسْنا عافیَتَکَ اِلاّ اَعْطاهُ اللّه ُ تَعالى خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

قطعا هر کس به خاطر ترس از دست دادن نعمتى یا گرفتار شدن به بلایى ناگهانىو یا از دست دادن سلامتى بگوید: «اى زنده، اى پابرجا، اى یکتا، اى بزرگ،اى نیکوکار، اى بزرگوار، اى مهربان، اى بى نیاز! نعمتت را بر ما کامل کن و بخششترا ارزانى ما کن و لباس عافیت را بر تن ما بپوشان» خداوند، خیر دنیا و آخرت به اوعطا مى فرماید. [بحارالأنوار، ج ۹۵، ص ۱۹۴، ح ۲۷]

۳۵امام على علیه السلام : اَحْسِنْ یُحْسَنْ اِلَیْکَ، اِرْحَمْ تُرْحَمْ، قُلْ خَیْرا تُذْکَرْ بِخَیْرٍ، اِجْتَنِبِ الْغیبَةَفَاِنَّها اِدامُ کِلابِ النّارِ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ اَ نَّهُ وُلِـدَ مِنْ حَلالٍ وَ هُوَ یأکُلُ لُحُومَ النّاسِ بِالْغیبَةِوَ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ اَ نَّهُ وُلِـدَ مِنْ حَلالٍ وَ هُوَ یُبْغِضُنى وَ یُبْغِضُ الاَئِمَةَ مِن وُلْدى وَکَذَبَمَنْ زَعَمَ اَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلالٍ وَ هُوَ یُحِبُّ الزِّنا وَ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ اَنَّهُ یَعْرِفُ اللّه َ وَ هُوَمُجْتَرِى ءٌ عَلى مَعاصِى اللّه ِ کُلَّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ... صِلْ رَحِمَکَ یَزیدُ اللّه ُ فى عُمُرِکَ وَ حَسِّنْخُلُقَکَ یُخَفِّفِ اللّه ُ حِسابَکَ، اِنْ سَرَّکَ اَنْ تَـکونَ مَعِىَ یَوْمَ الْقیامَةِ فَلا تَـکُنْ لِلظّالِمینَمُعینا، مَنْ اَحَبَّنا کانَ مَعَنا یَوْمَ الْقیامَةِ وَ لَوْ اَنَّ رَجُلاً اَحَبَّ حَجَرا لَحَشَرَهُ اللّه ُ مَعَهُ، ایّاکَاَنْ تَتَزَیَّنَ لِلنّاسِ وَ تُبارِزَ اللّه َ بِالْمَعاصى فَیُفْظِحَکَ اللّه ُ یَوْمَ تَلْقاهُ، اِحْفَظْ عَنّى ما اَقولُ لَکَتَنَلْ بِهِ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ؛

خوبى کن تا با تو خوبى شود، رحم کن تارحمت کنند، خوب بگو تا به خوبى یادتکنند، از غیبت دورى کن که خورش سگان دوزخ است، دروغ گفته کسى که گمان داردحلال زاده است و با غیبت کردن گوشت مردم را مى خورد، دروغ گفته کسى که گمان دارد حلال زاده است و دشمن من و امامان از اولاد من است، دروغ گفته کسى که گمان داردحلال زاده است و زنا را دوست دارد و دروغ مى گوید کسى که گمان مى کند خدا رامى شناسد و بر نافرمانى خدا شب و روز جسور است... صله رحم کن تا خدا عمرت رابیفزاید، خوش اخلاق باش تا خداوند حسابت را سبک گیرد، اگر مى خواهى روز قیامت بامن باشى، یاور ستمکاران مباش، هر کس ما را دوست دارد روز قیامت با ما است و اگرکسى سنگى را دوست بدارد با او محشور گردد، مبادا خود را براى مردم بیارایى و بهنافرمانى خدا برآیى، تا خدا روزى که ملاقاتش کنى رسوایت کند، آنچه به تو گفتمنگهدار تا به خیر دنیا و آخرت رسى. [امالى صدوق، ص ۲۷۸، ح ۳۰۸]

۳۶امام صادق علیه السلام : مَنْ قَرَاَها یَعْنى سُورَةَ الْفاتِحَةِ فَتَحَ اللّه ُ عَلَیْهِ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ وَقالَ اِنَّ اسْمَ اللّه ِ الاَعْظَمَ مُقَطَّعٌ فى هذِهِ السُّورَةِ؛

هر کس سوره فاتحه را بخواند خداوند خیر دنیا و آخرت را به روى او مى گشاید. اسماعظم خداوند در این سوره بخش بخش گردیده است. [مستدرک الوسائل، ج ۴، ص ۳۳۰]

۳۷پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ رُزِقَ حُسْنَ صورَةٍ وَ حُسْنَ خُلُقٍ وَ زَوْجَةً صالِحَةً وَ سَخاءً فَقَدْاُعْطىَ مِنْ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛

به هر کس صورت زیبا، خوش اخلاقى، زنى شایسته و سخاوت روزى شود، از خیردنیا و آخرت داده شده است. [کنزالعمال، ح ۳۰۷۸۳]

۳۸معصوم علیه السلام : اِنَّ اَصْلَ کُلِّ خَیْرٍ فِى الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ شَىْ ءٌ واحِدٌ وَ هُوَ الْخَوْفُ مِنَ اللّه ِ تَعالى؛

ریشه هر خیرى در دنیا و آخرت یک چیز است و آن ترس از خداوند متعال است. [مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۲۳۵،ح ۱۲۸۴۲]

۳۹امام صادق علیه السلام : فَاِنْ اَرَدْتَ اَنْ تَقَرَّعَیْنُکَ وَ تَنالَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ فَاقْطَعِ الطَّمَعَمِمّا فى اَیْدِى النّاسِ وَ عُدَّ نَفْسَکَ فِى الْمَوتى وَ لا تُحَدِّثْ لِنَفْسِکَ اَنَّکَ فَوْقَ اَحَدٍ مِنَالنّاسِ وَ اخْزَنْ لِسانَکَ کَما تَخْزَنُ مالَکَ؛

اگر مى خواهى دیدگان تو روشن شود و به خیر دنیا و آخرت دست یابى، طمع خود رااز آنچه در دست مردم است قطع کن و خود را از میرندگان بشمار و گمان نکن که از کسىبهترى و زبان خود را نگه دار همان گونه که مال خود را نگه مى دارى. [بحارالأنوار، ج ۱۳، ص ۴۱۶، ح ۸]

۴۰پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ رَزَقَهُ اللّه ُ حُبَّ الاَئِمَّةِ مِنْ اَهْلِ بَیْتى فَقَدْ اَصابَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ،فَلا یَشُکَّنَّ اَحَدٌ اَنَّهُ فِى الْجَنَّةِ فَاِنَّ فى حُبِّ اَهْلِ بَیْتى عِشْرینَ خَصْلَةً عَشَرَةٌ مِنْها فِىالدُّنْیا وَ عَشَرَةٌ مِنْها فِى الآخِرَةِ؛

هر کس که خداوند محبت امامان از اهل بیت مرا نصیب او کرده بى گمان به خیر دنیا وآخرت دست یافته و بدون شک در بهشت خواهد بود، پس هیچ یک (از شیعیان) نبایددر این که اهل بهشت است شک کند؛ زیرا در دوستى اهل بیت من بیست ویژگى است کهده مورد آن در دنیا و ده مورد آن در آخرت است. [بحارالأنوار، ج ۲۷، ص ۷۸، ح ۱۲]

چهل حدیث « راستگویى و دروغگویى »

قرآن کریم :

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کونوا مَعَ الصّادِقینَ؛ [سوره توبه ، آیه ۱۱۹]

اى کسانى که ایمان آورده اید ، تقواى الهى پیشه کنید و همواره با راستگویان باشید .

اِنَّ اللّه َ لا یَهْدى مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذّابٌ؛ [ سوره مؤمن، آیه ۲۸ ]

به راستى که خداوند اسرافکار دروغگو را هدایت نمى کند.

۱امام صادق علیه السلام: إِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبیّا إِلاّ بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَأَداءِ الأَْمانَةِ إِلَىالْبَرِّ وَالْفاجِرِ؛

خداى عزوجل هیچ پیامبرى را نفرستاد، مگر با راستگویى، و برگرداندن امانت بهنیکوکار و یا بدکار. [کافى، ج ۲، ص ۱۰۴، ح ۱]

۲پیامبر صلی الله علیه و آله: إِنَّ رَجُلاً أَتى سَیِّدَنا رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله فَقالَ: یا رَسولَ اللّه ِ عَلِّمْنى خُلْقایَجْمَعُ لى خَیْرَ الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ فَقالَ صلی الله علیه و آله: لاتَکْذِبْ؛

مردى به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: به من اخلاقى بیاموزید که خیر دنیا و آخرت درآن جمع باشد، حضرت فرمودند: دروغ نگو. [بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۲۶۲، ح ۴۳]

۳امام صادق علیه السلام: إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَنْ یُصَدِّقُهُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ یَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ وَتُصَدِّقُهُنَفْسُهُ تَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ؛

راستگو را نخستین کسى که تصدیق مى کند، خداى عزوجل است که مى داند اوراستگوست و نیز نفس او تصدیقش مى کند که مى داند راستگوست. [کافى، ج ۲، ص ۱۰۴، ح۶]

۴امام على علیه السلام: لَیْسَ الْکَذِبُ مِنْ خَلائِقِ الإِسلامِ؛

دروغگویى از اخلاق اسلام نیست. [غررالحکم، ج ۵، ص ۷۴، ح ۷۴۶۰]

۵پیامبر صلی الله علیه و آله: یا عَلىُّ اصْدِقْ وَإِنْ ضَرَّکَ فِى الْعاجِلِ فَإِنَّهُ یَنْفَعُکَ فِى الآجِلِ وَلاتَکْذِبْ وَإِنْ یَنْفَعْکَ فِى الْعاجِلِ فَإِنَّهُ یَضُرُّکَ فِى الآجِلِ؛

اى على راست بگو اگر چه در حال حاضر به ضرر تو باشد ولى در آینده به نفع توستو دروغ نگو اگر چه در حال حاضر به نفع تو باشد ولى در آینده به ضرر توست. [میراث حدیث شیعه، ج۲، ص۲۷، ح۶۵]

۶امام على علیه السلام: (علامة) اَلإْیمانُ أَنْ تُؤْثِرَ الصِّدْقَ حَیْثُ یَضُرُّکَ عَلَى الْکَذِبِ حَیْثُیَنْفَعُکَ؛

(نشانه) ایمان، این است که راستگویى را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویى،گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهى. [نهج البلاغه، حکمت ۴۵۸]

۷امام على علیه السلام: أَرْبَعٌ مَنْ أُعْطیَهُنَّ فَقَدْ أُعْطىَ خَیْرَ الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ صِدْقُ حَدیثٍ وَأَداءُأَمانَةٍ وَعِفَّةُ بَطْنٍ وَحُسْنُ خُلْقٍ؛

چهار چیز است که به هر کس داده شود خیر دنیا و آخرت به او داده شده است:راستگویى، اداء امانت، حلال خورى و خوش اخلاقى. [غررالحکم، ج۲، ص ۱۵۱، ح ۲۱۴۲]

۸پیامبر صلی الله علیه و آله: أَنَا زَعیمٌ بِبَیتٍ فى رَبَضِ الْجَنَّةِ ، وَبَیْتٍ فى وَسَطِ الْجَنَّةِ ، وَبَیْتٍ فى أَعْلَىالْجَنَّةِ لِمَنْ تَرَکَ الْمِراءَ وَإنْ کانَ مُحِقّا ، وَلِمَنْ تَرَکَ الْکَذِبَ وَإِنْ کانَ هازِلاً ، وَلِمَنْحَسُنَ خُلْقُهُ؛

من بر کسى که مجادله را رها کند، هر چند حق با او باشد و کسى که دروغ نگوید، هرچند به شوخى باشد و کسى که اخلاقش را نیکو گرداند، خانه اى در حومه بهشت وخانه اى در مرکز بهشت و خانه اى در بالاى بهشت ضمانت مى کنم. [خصال، ص ۱۴۴]

۹امام على علیه السلام: اَلصّادِقُ عَلى شَفا مَنْجاةٍ وَکَرامَةٍ وَالْکاذِبُ عَلى شُرُفِ مَهْواةٍ وَمَهانَةٍ؛

راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى. [نهج البلاغه، خطبه ۸۶]

۱۰امام سجاد علیه السلام: اِتَّقُوا الْکَذِبَ الصَّغیرَ مِنْهُ وَالْکَبیرَ، فى کُلِّ جِدٍّ وَهَزْلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذاکَذِبَ فِى الصَّغیرِ اجْتَرَأَ عَلَى الْکَبیرِ؛

از دروغ کوچک و بزرگش، جدّى و شوخیش بپرهیزید، زیرا انسان هرگاه در چیزکوچک دروغ بگوید، به گفتن دروغ بزرگ نیز جرئت پیدا مى کند. [تحف العقول، ص ۲۷۸]

۱۱امام صادق علیه السلام: لا تَغْتَرّوا بِصَلاتِهِمْ وَلا بِصیامِهِمْ، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِوَالصَّوْمِ حَتّى لَوْ تَرَکَهُ اسْتَوْحَشَ ، وَلکِنِ اخْتَبِروهُمْ عِنْدَ صِدْقِ الْحَدیثِ وَأداءُ الأمانَةِ؛

فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند کهاگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند، بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید. [کافى، ج۲، ص ۱۰۴، ح۲]

۱۲پیامبر صلی الله علیه و آله: اَلْکَذِبُ یَنْقُصُ الرِّزْقَ؛

دروغ، روزى را کم مى کند. [الترغیب والترهیب، ج ۳، ص ۵۹۶، ح۲۹]

۱۳پیامبر صلی الله علیه و آله: إِذا رَأَیْتَ مِنْ أَخیکَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُهُ: اَلْحَیاءُ وَالأَْمانَةُ وَالصِّدْقُ؛

هر گاه در برادر (دینى) خود سه صفت دیدى به او امیدوار باش: حیا، امانتدارى وراستگویى. [نهج الفصاحه، ح ۲۰۵]

۱۴امام على علیه السلام: یَکْتَسِبُ الْکاذِبُ بِکَذِبِهِ ثَلاثا: سَخَطُ اللّه ِ عَلَیْهِ وَاسْتِهانَةُ النّاسِ بِهِوَمَقْتُ الْمَلائِکَةِ لَهُ؛

دروغگو با دروغگویى خود سه چیز بدست مى آورد: خشم خدا را نسبت به خود، نگاهتحقیرآمیز مردم را نسبت به خود و دشمنى فرشتگان را نسبت به خود. [غررالحکم، ج ۶ ، ص ۴۸۰، ح ۱۱۰۳۹]

۱۵امام على علیه السلام: اَلْمؤْمِنُ صَدوقُ اللِّسانِ بَذولُ الإِْحْسانِ؛

مؤمن بسیار راستگو و بسیار نیکوکار است. [غررالحکم، ج۲، ص ۹، ح ۱۵۹۶]

۱۶امام صادق علیه السلام: إِنَّ مِمّا أَعانَ اللّه ُ (بِهِ) عَلَى الْکَذّابینَ النِّسْیانَ؛

از جمله کمک هاى خداوند بر ضد دروغگویان فراموشى است. [کافى، ج ۲، ص ۳۴۱، ح ۱۵]

۱۷امام صادق علیه السلام: مَنْ صَدُقَ لِسانُهُ زَکى عَمَلُهُ؛

هر کس راستگو باشد عملش پاکیزه مى شود و رشد مى کند. [کافى، ج ۲، ص ۱۰۵، ح ۱۱]

۱۸پیامبر صلی الله علیه و آله: عَبْدُ اللّه ِ بْنِ عامِرٍ: دَعَتْنى أُمّى یَوْما وَرَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله قاعِدٌ فى بَیْتِنا ،فَقالَتْ : ها تَعالَ اُعْطِکَ ، فَقالَ لَها رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله ما أَرَدْتِ أَنْ تُعْطیهِ ؟ قالَتْ : أَرَدْتُ أَنْاُعْطِیَهُ تَمْرا ، فَقالَ لَها رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله أَما إِنَّکَ لَوْ لَمْ تُعْطِهِ شَیْئا کُتِبَتْ عَلَیْکَ کِذْبَةٌ؛

عبداللّه بن عامر: روزى رسول خدا صلی الله علیه و آله در خانه ما نشسته بودند. مادرم مرا صدا زد وگفت: بیا به تو (چیزى) بدهم. رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمودند: مى خواهى چه به او بدهى؟ عرض کرد: مى خواهم خرمایى به او بدهم. رسول خدا صلی الله علیه و آله به مادرم فرمودند: بدان که اگرچیزى به او ندهى، دروغ برایت نوشته مى شود. [الترغیب والترهیب، ج ۳، ص ۵۹۷، ح۳۲]

۱۹امام على علیه السلام: یَبْلُغُ الصّادِقَ بِصِدْقِهِ ما یَبْلُغُهُ الْکاذِبَ بِاحْتیالِهِ؛

راستگو، با راستگویى خود به همان مى رسد که دروغگو با حیله گرى خود. [غررالحکم، ج ۶، ص ۴۷۱، ح ۱۱۰۰۶]

۲۰پیامبر صلی الله علیه و آله: إِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ أَحَبَّ الْکَذِبَ فِى الصَّلاحِ وَ أبْغَضَ الصِّدْقَ فِى الْفَسادِ؛

خداوند عزوجل، دروغى را که باعث صلح و آشتى شود دوست دارد و از راستى کهباعث فتنه شود بیزار است. [من لایحضره الفقیه، ج ۴، ص ۳۵۳،ح ۵۷۶۲]

۲۱امام سجاد علیه السلام: خَیْرُ مَفاتیحِ الاُمورِ الصِّدقُ وَ خَیْرُ خَواتیمِهَا الْوَفاءُ؛

بهترین شروع کارها صداقت و راستگویى و بهترین پایان آنها وفا است. [بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۱۶۱]

۲۲امام على علیه السلام: اَللّهُمَّ طَهِّرْ لِسانى مِنَ الْکَذِبِ؛

خدایا زبانم را از دروغ پاک گردان. [بحارالأنوار، ج ۸۶ ، ص ۱۱۳]

۲۳امام موسى کاظم علیه السلام: اَداءُ الاَمانَةِ وَالصِّدْقُ یَجْلِبانِ الرِّزْقَ، وَالْخیانَةُ وَالْکَذِبُیَجْلِبانِ الفَقْرَ وَ النِّفاقَ؛

اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى کند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاقمى شود. [بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۳۲۷]

۲۴امام باقر علیه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ اَقْفالاً وَ جَعَلَ مَفاتیحَ تِلکَ الاَقْفالِ الشَّرابَوَالکَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ؛

به راستى که خداوند عزوجل براى شر قفل هایى گذارد و کلید آن قفل ها را شراب قرارداد و دروغ از شراب بدتر است. [کافى، ج ۲، ص ۳۳۸، ح ۳]

۲۵امام على علیه السلام: مَنْ تَحَرَّى الصِّدْقَ خَفَّتْ عَلَیهِ المُؤُنُ؛

هر کس صداقت و راستگویى پیشه کند، بار زندگى براى او سبک مى شود. [تحف العقول، ص ۹۱]

۲۶امام صادق علیه السلام: اَلْکَلامُ ثَلاثَةٌ: صِدْقٌ وَکِذْبٌ وَ إِصْلاحٌ بَیْنَ النّاسِ قالَ: قیلَ لَهُ:جُعِلْتُ فِداکَ مَا الاِْصْلاحُ بَیْنَ النّاسِ؟ قالَ: تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ کَلاما یَبْلُغُهُفَتَخْبُثُ نَفْسُهُ، فَتَلْقاهُ فَتَقولُ: سَمِعْتُ مِنْ فُلانٍ قالَ فیکَ مِنَ الْخَیْرِ کَذا وَ کَذا، خِلافَ ماسَمِعْتَ مِنْهُ؛

سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح میان مردم به آن حضرت عرض شد:قربانت اصلاح میان مردم چیست؟ فرمودند: از کسى سخنى درباره دیگرى مى شنوىکه اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى شود. پس تو آن دیگرى را مى بینى و بر خلافآنچه شنیده اى، به او مى گویى: از فلانى شنیدم که در خوبى تو چنین و چنان مى گفت. [کافى، ج۲، ص ۳۴۱، ح ۱۶]

۲۷امام على علیه السلام: مَا السَّیْفُ الصّارِمُ فى کَفِّ الشُّجاعِ بِاَعَزَّ لَهُ مِنَ الصِّدْقِ؛

شمشیر بُرّنده در دست شجاع براى او دشمن شکن تر از راستگویى نیست. [شرح نهج البلاغهابن ابى الحدید، ج۲۰،ص۲۹۶، ح۳۸۷]

۲۸امام على علیه السلام: لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِکُلِّ ما سَمِعْتَ بِهِ، فَکَفى بِذلِکَ کَذِبا؛

هر چه را شنیدى براى مردم بازگو مکن، که همین براى دروغگویى (تو) کافى است. [نهج البلاغه، از نامه ۶۹]

۲۹امام على علیه السلام: اَقْبَحُ الصِّدقِ ثَناءُ الرَجُلِ عَلى نَفْسِهِ؛

زشت ترین راستگویى، تعریف انسان از خودش مى باشد. [غررالحکم، ج ۲، ص ۳۸۸، ح ۲۹۴۲]

۳۰امام على علیه السلام: اَمرانِ لا یَنْفَکّانِ مِنَ الْکَذِبِ: کَثْرَةُ المَواعیدِ، وَ شِدَّةُ الاِْعتِذارِ؛

دو چیز از دروغ جدا نمى شود: بسیار وعده دادن و به شدت عذرخواهى نمودن. [شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج ۲۰، ص۲۸۷، ح ۲۸۲]

۳۱امام على علیه السلام: اِذا اَحَبَّ اللّه ُ عَبْدا اَلْهَمَهُ الصِّدْقَ؛

هرگاه خداوند بنده اى را دوست بدارد، راستگویى را به او الهام مى نماید. [غررالحکم، ج ۳، ص ۱۶۱، ح ۴۱۰۱]

۳۲امام على علیه السلام: اَلکَذِبُ فِى العاجِلَةِ عارٌ وَ فِى الآجِلَةِ عَذابُ النّارِ؛

دروغ در دنیا ننگ و عار است و در آخرت عذاب جهنم. [غررالحکم، ج ۲، ص ۳۱، ح ۱۷۰۸]

۳۳امام على علیه السلام: یَکْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا: حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، وَالْمَحَبَّةَ لَهُ،وَ الْمَهابَةَ عَنْهُ؛

راستگو با راستگویى خود، سه چیز را به دست مى آورد: اعتماد، محبت و شکوه (در دل ها). [غررالحکم، ج ۶، ص ۴۸۰، ح ۱۱۰۳۸]

۳۴امام على علیه السلام: لَیْسَ لِکَذوبٍ اَمانَةٌ، وَ لا لِفُجورٍ صیانَةٌ؛

دروغگو امانتدار نیست و بدکار، نگهدارنده اسرار. [غررالحکم، ج ۵، ص ۸۵ ، ح ۷۵۰۶]

۳۵پیامبر صلی الله علیه و آله: لا تَنْظُروا اِلى کَثْرَةِ صَلاتِهِم وَ صَوْمِهِم وَ کَثْرَةِ الحَجِّ وَالْمَعروفِ وَطَنْطَنَتِهِم بِاللَّیْلِ، وَلکِنِ انْظُرُوا اِلى صِدْقِ الحَدیثِ وَ اَداءِ الاَمانَةِ؛

به زیادى نماز و روزه و حج و نیکى و وِرد و ذکر شبانه مردم نگاه نکنید، بلکه بهراستگویى و امانتدارى آنان توجه نمایید. [عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۱، ص۵۶، ح۱۹۷]

۳۶پیامبر صلی الله علیه و آله: اَلصِّدْقُ طُمَأْنینَةٌ وَ الْکَذِبُ ریبَةٌ؛

راستگویى مایه آرامش و دروغگویى مایه تشویش است. [نهج الفصاحه، ح ۱۸۶۴]

۳۷پیامبر صلی الله علیه و آله: ثَلاثٌ یَقْبَحُ فیهِنَّ الصِّدْقُ: اَلنِّمیمَةُ، وَ اِخبارُکَ الرَّجُلَ عَنْ اَهلِهِ بِمایَکْرَهُهُ، وَ تَکذیبُکَ الرَّجُلَ عَنِ الخَبَرِ؛

در سه چیز راستگویى زشت است: سخن چینى، خبر ناخوشایند دادن به مردىدرباره زن و فرزندش و تکذیب کردن خبر کسى. [خصال، ص ۸۷ ، ح ۲۰]

۳۸پیامبر صلی الله علیه و آله: اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَصْدیقا لِلنّاسِ اَصْدَقُهُمْ حَدیثا وَ اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَکْذیبااَکْذَبُهُمْ حَدیثا؛

هر کس راستگوتر است سخن مردم را بیشتر باور مى کند و هر کس دروغگوتر است مردم را بیشتر دروغگو مى داند. [نهج الفصاحه، ح ۵۹۱]

۳۹پیامبر صلی الله علیه و آله: عَلَیْکُمْ بِالصِّدْقِ فَاِنَّهُ مَعَ البِرِّ وَ هُما فِى الْجَنَّةِ وَ اِیّاکُمْ وَالْکِذْبَ فَاِنَّهُ مَعَالْفُجورِ وَ هُما فِى النّارِ؛

شما را سفارش مى کنم به راستگویى، که راستگویى با نیکى همراه است و هر دو دربهشت اند و از دروغگویى بپرهیزید که دروغگویى همراه با بدکارى است و هر دو درجهنم اند. [نهج الفصاحه، ح ۱۹۷۶]

۴۰پیامبر صلی الله علیه و آله: ثَلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِنْ صامَ وَ صَلّى وَحَجَّ وَاعْتَمَرَ وَقالَ«اِنّى مُسْلِمٌ» مَنْ اِذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخْلَفَ وَ اِذَا ائْتُمِنَ خانَ؛

سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج وعمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى که وعدهدهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید. [نهج الفصاحه، ح ۱۲۸۰]

امام سجاد (ع) : سپاس خدای را که اول است و پیش از او اولی نبوده ( مبدا هر موجودی است ) و آخر است و پس از او آخری نباشد ( مرجع همه اشیاء است )

الحمد لله الاول بلا اول کان قبله ، و الاخر بلا اخر یکون بعده .

صحیفه سجادیه

امام حسن (ع) : از آن حضرت سؤال شد : زهد چیست ؟ فرمود : رغبت به تقوی و بی رغبتی به دنیا .

قیل له - علیه السلام - ما الزهد ؟ قال : الرغبة فی التقوی والزهادة فی الدنیا .

تحف العقول ، ص 227

امام علی (ع) : [1] امام علیه السلام فرمود :[2]در فتنه ها همچون شتر کم سن و سال باش نه پشتی که سوار شوند و نه پستانی که بدوشند

1 - قال [ع ] : کن فی الفتنه کابن اللبون لا ظهر فیرک و لا ضرع فیحلب

نهج البلاغه

امام حسین (ع) : چگونه با چیزی که خود در وجودش نیازمند توست ، برای وجود تو دلیل آورده شود؟ آیا چیزی هست که آشکارتر از تو باشد تا وسیله آشکار کردن تو باشد؟ کی پنهانی تا نیازمند دلیلی باشی که بر تو دلالت کند؟ و کی دوری تا آثارت وسیله رسیدن به تو باشند؟ کور باد آن چشمی که تو را مراقب و نگهبان خود نبیند.

کیف یستدل علیک بما هو فی وجوده مفتقر إلیک ؟ أ یکون لغیرک من الظهور ما لیس لک حتی یکون هو المظهر لک ؟ متی غبت حتی تحتاج إلی دلیل یدل علیک ؟ و متی بعدت حتی تکون الَثار هی التی توصل إلیک ؟ عمیت عین لا تراک علیها رقیبا...

دعای عرفه ، بحار الانوار، ج 98، ص 226

امام باقر (ع) : چه بسا شخص حریص بر امری از امور دنیا ، که بدان دست یافته و باعث نافرجامی و بدبختی او گردیده است ، و چه بسا کسی که برای امری از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسیده ، ولی به وسیله آن سعادتمند گردیده است .

فلرب حریص علی امر من امور الدنیا قد ناله ، فلما ناله کان علیه وبالا و شقی به ، و لرب کاره لامر من امور الاخره قد ناله فسعد به .

امام صادق (ع) : سلیمان دیلمی می گوید : به امام صادق - علیه السلام - عرض کردم فلانی در عبادت و دیانت و فضیلت چنین و چنان است . فرمود : عقلش چگونه است ؟ گفتم نمی دانم . فرمود : پاداش به اندازه عقل است .

محمد بن سلیمان الدیلمی عن أبیه قال : قلت لابی عبدالله - علیه السلام - فلان بن عبادته و دینه و فضله ! فقال : کیف عقله ؟ قلت : لا أدری : فقال : ان الثواب علی قدر العقل .

اصول کافی ، ج 1 ، ص 12

امام کاظم (ع) : مصیبت برای شکیبا یکی است و برای بی تابی کننده دوتاست .

المصیبه للصابر واحده و للجازع اثنتان

تحف العقول ، ص 437

امام رضا (ع) : مؤمن ، مؤمن واقعی نیست ، مگر آن که سه خصلت در او باشد : سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش . اما سنت پروردگارش ، پوشاندن راز خود است ، اما سنت پیغمبرش ، مدارا و نرم رفتاری با مردم است ، اما سنت امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است

لا یکون المؤمن مؤمنا حتی تکون فیه ثلاث خصال ، سنة من ربه ، و سنة من نبیه ، و سنة من ولیه . فاما السنة من ربه فکتمان سره ، و اما السنة من نبیه فمداراة الناس ، و اما السنة من ولیه فالصبر فی البأساء و الضراء

امام مهدی (عج) : نفع بردن از من در زمان غیبتم مانند نفع بردن از خورشید هنگام پنهان شدنش در پشت ابرهاست و همانا من ایمنی بخش اهل زمین هستم ، همچنانکه ستارگان ایمنی بخش اهل آسمانند .

و أما وجه الانتفاع بی فی غیبتی فکالانتفاع بالشمس إذا غیبها عن الأبصار السحاب وإنی لأمان لأهل الأرض کما أن النجوم أمان لأهل السماء .

بحارالأنوار ، ج 53 ، ص 181

حضرت فاطمه (س) : در یکی از روزها ، صبحگاهان امام علی (ع ) فرمود : فاطمه جان آیا غذایی داری تا از گرسنگی بیرون آیم ؟ پاسخ دادند : نه ، به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید سوگند ، دو روز است که در منزل غذای کافی نداریم و در این مدت شما را بر خود و فرزندانم در طعام ترجیح دادم . امام (ع ) با تأسف فرمودند : فاطمه جان چرا به من اطلاع ندادی تا به دنبال تهیه غذا بروم ؟ حضرت زهرا (ع ) فرمودند : ای اباالحسن ، من از پروردگار خود حیا می کنم که چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری ، درخواست نمایم .

أصبح علی بن أبیطالب (ع ) ذات یوم ساغبا ، فقال : یا فاطمة هل عندک شیء تغذینیه ؟ قالت (ع ) : لا والذی أکرم أبی بالنبوة و أکرمک بالوصیة ما أصبح الغداة عندی شیء ، و ما کان شیء أطعمناه مذ یومین إلا شیء کنت أؤثرک به علی نفسی و علی ابنی هذین الحسن و الحسین . فقال علی (ع ) : یا فاطمة ألا کنت أعلمتینی فأبغیکم شیئا ؟ فقالت (ع ) : یا أباالحسن إنی لأستحیی من إلهی أن أکلف نفسک ما لا تقدر علیه .

در باره قیامت :

حدیث (1) پیامبر صلى الله علیه و آله :

یُؤتى بِاَحَدٍ یَومَ القیامَةِ یوقَفُ بَینَ یَدَىِ اللّه‏ِ وَ یُدفَعُ إِلَیهِ کِتابُهُ فَلایَرى حَسَناتِهِ فَیَقولُ: اِلهى لَیسَ هذا کِتابى فَاِنّى لا اَرى فیها طاعَتى! فَیُقالُ لَهُ: اِنَّ رَبَّکَ لا یَضِلُّ وَ لایَنسى ذَهَبَ عَمَلُکَ بِاغتیابِ النّاسِ ثُمَّ یُؤتى بِآخَرَ وَ یُدفَعُ اِلَیهِ کِتابُهُ فَیَرى فیهِ طاعاتٍ کَثیرَةً فَیَقولُ: اِلهى ما هذا کِتابى فَاِنّى ما عَمِلتُ هذِهِ الطّاعاتِ فَیُقالُ: لاَنَّ فُلانا اغتابَکَ فَدُفِعَت حَسَناتُهُ اِلَیکَ؛

روز قیامت فردى را مى‏ آورند و او را در پیشگاه خداوند نگه مى‏ دارند و کارنامه‏اش را به او مى‏ دهند، اما حسنات خود را در آن نمى ‏بیند. عرض مى‏کند: الهى! این کارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمى‏ بینم! به او گفته مى ‏شود: پروردگار تو نه خطا مى‏کند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگرى را مى‏ آورند و کارنامه ‏اش را به او مى ‏دهند. در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى‏ کند. عرض مى‏ کند: الهى! این کارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده‏ام! گفته مى‏ شود: فلانى از تو غیبت کرد، حسنات او به تو داده شد.

جامع الاخبار(شعیری) ص 147

حدیث (2) پیامبر صلى الله علیه و آله :

وَ مَن شَهِدَ شَهادَةَ حَقٍّ لِیُحیِىَ بِها حَقَّ امرِى‏ءٍ مُسلِمٍ اَتى یَومَ القیامَةِ وَ لِوَجهِهِ نورٌ مَدَّ البَصَرِ تَعرِفُهُ الخَلایِقُ بِاسمِهِ وَ نَسَبِهِ ؛

کسى که براى زنده کردن حق یک مسلمان، شهادت حقّ بدهد، روز قیامت در حالى آورده مى ‏شود که پرتو نور چهره ‏اش، تا چشم کار مى ‏کند دیده مى‏ شود و خلایق او را به نام و نسب مى ‏شناسند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 7، ص 381

حدیث (3) امام باقر علیه ‏السلام:

إِنَّمَا یُدَاقُّ اللَّهُ الْعِبَادَ فِی الْحِسَابِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى قَدْرِ مَا آتَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ فِی الدُّنْیَا

خدا در روز قیامت نسبت به حساب بندگانش به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است باریک بینی می کند.

محاسن ج1 ، ص195 - کافی(ط-الاسلامیه) ج1 ، ص195

حدیث (4) امام رضا علیه السلام:

مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیامة؛

هر کس اندوه و مشکلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص200

حدیث (5) امام حسین علیه السلام:

لا یأمَن یومَ القیامَةِ إلاّ مَن خافَ الله فِی الدُّنیا؛

کسی در قیامت در امان نیست مگر کسی که در دنیا ترس از خدا در دل داشت.

 مناقب آل أبی طالب علیهم السلام(ابن شهرآشوب) ج‏ 4، ص 69

حدیث (6) پیامبر صلى الله علیه و آله :

فانّ احدکم اذا مات فقد قامت قیامته یرى ما له من خیر و شر

هرگاه یکى از شما بمیرد، قیامتش برپا مى شود و خوبى‏ ها و بدى‏ هاى خود را مى ‏بیند.

ارشادالقلوب(ترجمه ی سلگی) ج1 ، ص64

حدیث (7) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اَوَّلُ ما یوضَعُ فى میزانِ العَبدِ یَومَ القیامَةِ حُسنُ خُلقِهِ؛

نخستین چیزى که روز قیامت در ترازوى اعمال بنده گذاشته مى ‏شود، اخلاق خوب اوست.

قرب الإسناد(ط-الحدیثه) ص 46، ح 149

حدیث (8) امام صادق علیه السلام:

اِنَّ مِن اَعظَمِ النّاسِ حَسرَهً یَومَ القِیامَهِ، مَن وَصفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ اِلَى غَیرِه؛

پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.

وسائل الشیعه، ج15، ص 295 - کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ،ص300

حدیث (9) امام محمد باقر علیه السلام:

الجَبّارونَ اَبعَدُ النّاس منَ اللهِ عزُّ و جلَّ یومَ القیامَةِ؛

دورترین مردم ار خداوند عزّو جل در روز قیامت سرکشانِ متکبّر هستند.

وسایل الشعیه ج15 ، ص381 - ثواب الاعمال(ترجمه ی حسن زاده) ص688

حدیث (10) امام رضا علیه السلام فرمود:

انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخره؛

مردم به انجام روزه امر شده ‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.

وسایل الشیعه ج10 ، ص9 - هدایه الائمه علیهم السلام ج4 ، ص169

حدیث (11) امام علی علیه السلام فرمود:

إنَّ اعظَمَ الحَسَرَاتِ یَومَ القیامَةِ حَسرَةُ رَجُل کَسَبَ مالاً فی غَیرِ طاعَةِ اللهِ فوَرِثَهُ رَجُلٌ فانفَقَهُ فی طاعَةِ اللهِ سُبحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الجَنّة وَ دَخَلَ الاوَّلُ بِهِ النّارَ.

روز قیامت بزرگترین افسوس،ُ افسوس مردی است که مالی را به ناروا گرد آورده به دوزخ رود و آن مال را برای کسی به ارث گذارد که در طاعت خداوند سبحان خرجش نموده به بهشت رود.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص552 ، حکمت 429

در باره بلا ها و آزمایش انسان                                                                               

حدیث (1) امام صادق علیه السلام :

إنَّ لِلّهِ عَزَّ  وَ جَلَّ عِبَاداً فِی الأرض مِن خَالِص عِبَادِهِ مَا یُنزلُ مِنَ السَّمَاء تُحفَةً إلَی الأرض إلَّا صَرَفَهَا عَنهُم إلَی غَیرِهِم وَ لَا بَلِیَةً إلّا صَرَفَهَا إلَیهِم.

خدای عز و جل بندگانی در زمین دارد و در بین بندگان خالصش، کسانی هستند که هر نعمتی از آسمان به زمین فرود آید، آن را از ایشان باز دارد و به دیگران دهد، و هر گرفتاری که نازل شود، بر ایشان فرود آورد.

اصول کافی (ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص 253 (باب شدة ابلاء المومن حدیث 5)

حدیث (2) امام باقر علیه السلام :

إنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالی إذا أحَبَّ عَبداً غَتَّهُ بِالبَلاءِ غَتّاً وَ ثَجَّهُ بِالبَلاءِ ثَجّاً فإذا دَعاهُ قالَ لَبَّیکَ عَبدی لَئِن عَجّلتُ لَکَ ما سَأَلتَ إنّی علی ذلِکَ لَقادرٌ و لَئِنِ ادَّخرتُ لَکَ فَما ادَّخرتُ  لَکَ فَهُوَ خَیرٌ لَکَ .

خداوند تبارک و تعالی چون بنده ای را دوست دارد در بلا و مصیبتش غرقه سازد و باران گرفتاری بر سرش فرود آرد و آنگاه که این بنده خدا را بخواند فرماید : لبیک بنده ی من ! بی شک اگر بخواهم خواسته ات را زود اجابت کنم می توانم اما اگر بخواهم آن را برایت اندوخته سازم این برای تو بهتر است

اصول کافی(ط-الاسلامیه)، ج2 ، ص 253 (باب شدة ابلاء المومن حدیث 7)

حدیث (3) امام صادق علیه السلام :

المومِنُ لَا یَمضِی عَلَیهِ اربَعُونَ لَیلَه الَا عَرَضَ لَهُ امرُ یَحزُنُهُ یُذَکَرُ بِهِ.

چهل شب بر بنده مومن نگذرد مگر اینکه واقعه ای برایش رخ دهد و او را غمگین سازد و به واسطه آن ، متذکر گردد.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص 254 (باب شدة ابلاء المومن حدیث 11)

حدیث (4) امام صادق علیه السلام :

اِنَ فِی الجَنَه مَنزِلَهً لَا یَبلُغُهَا عَبدٌ اِلَا بِالِابتِلَاء فِی جَسَدِهِ.

در بهشت مقام و منزلتی وجود دارد که هیچ بنده ای به آن نرسد ، مگر به درد و بیماری ای که در بدنش حادث شود.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ،ص255 (باب شدة ابلاء المومن حدیث 14)

حدیث (5) امام صادق علیه السلام :

إنَّ المُومِنَ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَبِأَفضَلِ مَکَان ثَلَاثاً إنَّهُ لَیَبتَلِیهِ بِالبَلَاء ثُمَّ یَنزعُ نَفسَهُ عُضواً عُضواً مِن جَسَدِهِ وَ هُوَ یَحمَدُ اللهَ عَلَی ذَلِکَ.

جایگاه مومن نزد خدای عزوجل برترین جایگاه است و این جمله را سه بار فرمود چرا که گاه بنده ای را خداوند به گرفتاری مبتلا می سازد و می فرماید . آنگاه جانش را عضو عضو از پیکرش بیرون می کشد، در حالی که وی بر این پیشامد خداوند را حمد و ستایش می گوید.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص254(باب شدة ابلاء المومن حدیث 13)

حدیث (6) امام صادق علیه السلام :

یَا عَبدَ اللهِ لَو یَعلَمُ المُومِنُ مَا لَهُ مِنَ الاَجرِ فِی المَصَائِبِ لَتَمَنَی اَنَهُ قُرَضَ بِالمَقَارِیضُ.

 ای عبد الله، اگر مومن می دانست که پاداش مصائب و گرفتاری هایش چه اندازه است ، آرزو میکرد با قیچی تکه تکه شود.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ،ص255(باب شدة ابلاء المومن حدیث15)

حدیث (7) امام باقر علیه السلام :

إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیَتَعَاهَدُ المُومِنُ بِالبَلَاء کَمَا یَتَعَاهَدُ الرَّجُلُ اَهلَهُ بالهَدِیَّةِ مِنَ الَغیبَةِ وَ یَحمِیهِ الدُّنیَا کَما یَحمِی الطَّبیبُ المَریضَ.

خداوند عزیز و با جلال از بنده مؤمنش با رنج و بلا دلجویی می کند، همچنان که شخص با هدیه ای که از سفر آورده، از خانواده اش دلجویی می کند و خدا مومن را از دنیا پرهیز می دهد، همچنان که طبیب بیمار را (از بعضی خوردنی ها و آشامیدنیها) پرهیز می دهد.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج 2 ،ص 255(باب شدة ابلاء المومن حدیث17)

حدیث (8) امام صادق علیه السلام :

قَالَ رَسُولُ اللهِ مَثَلُ المَؤمِن کَمَثَل خَامَةِ الزَّرع تُکفِئُها الرِّیاحُ کَذَا وَ کَذَا و َکَذَلِکَ المُومِنُ تکــفِئُهُ الأوجاعُ وَ الأمراضُ وَ مَثَلُ المُنافِق کَمَثَل الإرزَبَّةِ المُستَقیمَةِ الَّتی لا یُصِیبُها شَیءٌ حَتّی یَأتِیَهُ المَوتُ فَیَقصِفَهُ قَصفاً.

رسول خدا فرمودند: حکایت مومن حکایت ساقه گیاه است که بادها آن را به این سو و آن سو کج و راست می کنند. مومن هم به واسطه ی بیماریها و دردها کج و راست می شود. اما حکایت منافق، حکایت عصای آهنین بی انعطافی است که هیچ آسیبی به آن نمی رسد، تا اینکه مرگش به سراغش می آید و کمرش را در هم می شکند.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ،ص258(باب شدة ابلاء المومن حدیث25)

حدیث (9) امام صادق علیه السلام :

إنَّ فی کِتابِ عَلیٍّ إنَّ أشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً النَّبیّونَ ثُّمَ الوَصیُّونَ ثُّمَ الأمثَلُ فَالأمثَلُ وَ إنَّما یُبتَلَی المُومِنُ عَلَی قَدر أعمالِهِ الحَسَنَةِ فَمَن صَحَّ دِینُهُ وَ حَسُنَ عَمَلُهُ أشتَدَّ بَلَاؤُهُ وَ ذَلِکَ أنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَم یَجعَل الدُّنیا ثواباً لِمُؤمِن وَ لَا عُقُوبَة لَکافِر وَ مَن سَخُفَ دینُهُ وَ ضَعُفَ عَمَلُهُ قَلَّ بَلَاؤُهُ وَ أنَّ البَلَاءَ أسرَعُ إلَی المُومِنُ التَّقیِّ مِنَ المَطَرِ إلَی قَرَار الأرض.

درکتاب علی آمده: شدیدترین بلاها در بین آفریدگان، نخست به پیامبران و سپس به اوصیاء می رسد و آنگاه به مثل و شبیه ترین مردم به آنها. مومن به مقدار نیکی هایش آزموده می شود. هر که دینش درست و کارش نیک باشد، بلایش شدیدتر است، چرا که خدای عزوجل دنیا را مایه پاداش مومن قرار نداده و نه وسیله عذاب کافر. اما آن که دینش نادرست و کارش سست باشد، بلایش اندک است. بلا به انسان مومن پرهیزکار زودتر می رسد تا باران به سطح زمین.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ،ص259(باب شدة ابلاء المومن حدیث29)

حدیث (10) امام صادق علیه السلام :

کُلَّما أزدَادَ العَبدُ إیماناً ازدَادَ ضِیقاً فِی مَعِیشَتِهِ.

هر اندازه که ایمان بنده افزون گردد، تنگ دستی اش بیشتر و زندگی اش سخت تر شود.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ، ص261 (باب فضل فقراء المسلمین حدیث 4)

حدیث (11) امام صادق علیه السلام :

مَرَّ رَسُولُ اللهِ (ص) بِجَدیٍ أَسَکَّ مُلقًی عَلَی مَزبَلَة مَیتاً فَقَالَ لِأَصحَابِهِ کَم یُسَاوِی هَذَا فَقالُوا لَعَلَّهُ لَو کَانَ حَیَّاً لَم یُسَاوِی دِرهَماً فَقَالَ النَّبِیُّ (ص) و الَّذِی نَفسِی بِیَدِهِ لَلدُّنیَا أَهوَنُ عَلَی اللهِ مِن هَذَا الجِدیٍ عَلَی أَهلِهِ

روزی رسول خدا (ص) از کنار بزغاله گوش بریده مرده ای که در زباله دان افتاده بود، گذر می کرد.پس رو به اصحاب کرد و فرمود :این ، به چند ارزد. گفتند: شاید اگر زنده بود، یک درهم. پیامبر (ص) فرموده: به خدایی که جانم در دست اوست، دنیا در پیشگاه خدا، بی ارزش تر از این بزغاله نزد صاحبش.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ،ج2 ، ص129(باب ذم الدنیا و الزهد فیها)

حدیث (12) امام صادق علیه السلام :

قالَ اللهُ عَرَّ وَ جَلَّ لَو لَا أن یَجِدَ عَبدِیَ المُومِنُ فِی قَلبِهِ لَعَصَّبتُ رَأسَ الکَافِرِ بِعِصَابَةِ حَدِیدٍ لا یُصَدَّعُ رأسُهُ أَبَدا.

خداوند عروجل می فرماید اگر بنده مومن من دل آزرده نمی شد، سر انسان کافر را با دستمالی آهنین می بستم، تا هرگز دچار سردرد نشود.

اصول کافی(ط-الاسلامیه) ، ج2 ،ص257(باب شدة ابتلاء المومن، حدیث 24)

راههای رسیدن به خدا                                                                                                                         

حدیث (1) امام حسن عسکری علیه السلام:

اِنَّ الوُصُولَ اِلی اللهِ عَزّوجلَّ سَفَرٌ لا یُدرَکُ اِلّا بِامتِطاءِ اللَّیلِ؛
وصول به خداوند عزوجل سفری است که جز با عبادت در شب حاصل نگردد.

بحار الانوار(ط-بیروت) ، ج75 ، ص380

حدیث (2) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

مَنِ انْقَطَعَ اِلَى اللّه‏ِ کَفاهُ اللّه‏ُ کُلِّ مَؤُنَةٍ وَ رَزَقَهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ وَ مَنِ انْقَطَعَ اِلَى الدُّنْیا و َکَلَهُ اللّه‏ُ اِلَیْها؛

هر کس از غیر خدا بِبُرد، خداوند، هزینه زندگى او را تأمین مى‏ کند و از جایى که انتظار ندارد، روزى ‏اش مى‏ دهد؛ امّا هر کس چشم امیدش به دنیا باشد، خداوند، او را به دنیا وا مى‏ گذارد.

نهج الفصاحه، ص731

قرآن                                                                                                 

حدیث (1) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اِنَّ البَیتَ اِذا کَثُرَ فیهِ تِلاوَةُ القُرآنِ کَثُرَ خَیرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهلُهُ وَ اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ کَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنیا؛

خانه اى که در آن قرآن فراوان خوانده شود، خیر آن بسیار گردد و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمانیان بدرخشد چنان که ستارگان آسمان براى زمینیان مى درخشند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص610

حدیث (2) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

خیارکم من تعلم قرآن و عـلمه

بهترین شما کسیست که قرآن را بیاموزد و آموزش دهد.

نهج الفصاحه ص473 ،ح1524 - وسایل الشیعه ج6 ، ص167 ، ح7641

حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

یا بُنَىَّ لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ- إذا أصبحت، و إذا أمسیت- فَاِنَّ القُرآنَ یُحیِى القَلبَ المیت وَ یَنهى عَنِ الفَحشاءِ و َالمُنکَرِ ؛

فرزندم از خواندن قرآن غافل مباش، زیرا که قرآن دل  مرده را زنده مى کند و از فحشاء و زشتى  باز مى دارد.

البرهان فی تفسیر القرآن ج1 ،ص19

حدیث (4) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اِن اَرَدتُم عَیشَ السُّعَداءِ و َمَوتَ الشُّهَداءِ و َالنَّجاةَ یَومَ الحَسرَةِ و َالظِّلَّ یَومَ الحَرورِ و َالهُدى یَومَ الضَّلالَةِ فَادرُسُوا القُرآنَ فَاِنَّهُ کَلامُ الرَّحمانِ و حِرزٌ مِنَ الشَیطانِ و رُجحانٌ فِى المیزانِ ؛

اگر زندگى سعادتمندان، مرگ شهیدان، نجات روز حسرت (قیامت)، سایه روزِ سوزان و هدایت در روز گمراهى را مى خواهید، قرآن را یاد بگیرید که آن سخن خداى مهربان است و سپرى است در مقابل شیطان و سنگینى در ترازوى اعمال.

الحیاه(ترجمه ی احمد آرام) ج2 ،ص234

حدیث (5) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اَصدَقُ القَولِ و َاَبلَغُ المَوعِظَةِ و َاَحسَنُ القَصَصِ کِتابُ اللّه ؛

راست ترین سخن، رساترین پند و زیباترین حکایت، کتاب خدا (قرآن) است.

من لایحضر الفقیه ج4 ، ص402

حدیث (6) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

مَن قَرَأَ القُرآنَ ابتِغاءَ وَجهِ اللّه و َتَفَقُّها فِى الدّینِ کانَ لَهُ مِنَ الثَّوابِ مِثلَ جَمیعِ ما اُعطِىَ المَلائِکَةُ و َالأنبیاءُ وَ المُرسَلونَ؛

هر کس براى کسب رضایت خدا و آگاهى در دین قرآن بیاموزد، ثوابى مانند همه آنچه که به فرشتگان و پیامبران و رسولان داده شده، براى اوست.

وسائل الشیعه، ج6، ص184، ح7683

حدیث (7) امام على علیه السلام:

عَلَیکُم بِکِتابِ اللّه ... مَن عَمِلَ بِهِ سَبَقَ؛

بر شما باد رجوع به کتاب خدا (قرآن) ... کسى که به آن عمل کند از همه پیشى مى گیرد.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص219 ، خطبه 156

حدیث (8) امام على علیه السلام :

اَلا اِنَّ فیهِ عِلمَ ما یَأتى و َالحَدیثَ عَنِ المَاضى و َدَواءَ دائِکُم و نَظمِ ما بَینَکُم؛

آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 158

حدیث (9) امام على علیه السلام:

اِنَّ القرآنَ ظاهِرُهُ اَنیقٌ و َباطِنُهُ عَمیقٌ لا تَفنى عَجائِبُهُ و َلا تَنقَضى غَرائِبُهُ و َلا تُکشَفُ الظُّلُماتُ اِلاّ بِهِ؛

براستى که قرآن ظاهرش زیباست و باطنش عمیق، عجایبش پایان ندارد، اسرار نهفته آن پایان نمى پذیرد و تاریکى هاى جهل جز بوسیله آن رفع نخواهد شد.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 18

حدیث (10) امام صادق علیه السلام:

مَن لَم یَعرِفِ الحَقَّ مِنَ القُرآنِ لَم یَتَنَکَّبِ الفِتَنَ؛

هر کس حقیقت را از طریق قرآن نشناسد، از فتنه ها برکنار نمى ماند.

محاسن، ج1، ص216

حدیث (11) امام على علیه السلام :

وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ یُحَسِّنَ اَدَبَه ُ، و یُعَلِّمَهُ القُرآنَ؛

حقّ فرزند بر پدر ، آن است که نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربیت کند و قرآن به او بیاموزد.

نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، حکمت 399

حدیث (12) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

مَن قَـبَّلَ وَلَدَهُ کَـتَبَ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً و َمَن فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللّه یَومَ القیامَةِ، و َمَن عَلَّمُهُ القُرآنَ دُعىَ بِالابـَوَینِ فَیُکسَیانِ حُلَّتَینِ یُضى ءُ مِن نورِهِما وُجوهُ اَهلِ الجَنَّةِ ؛

هر کس فرزندش را ببوسد ، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مى نویسد و هر کسى که او را شاد کند ، خداوند روز قیامت او را شاد خواهد کرد و هر کس قرآن به او بیاموزد ، پدر و مادرش دعوت مى شوند و دو لباس بر آنان پوشیده مى شود که از نور آنها ، چهره هاى بهشتیان نورانى مى گردد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 49

حدیث (13) امام صادق علیه‏ السلام :

مَن قَرَاَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الکِرامِ البَرَرَةِ ، وَ کانَ القُرآنُ حَجیزا عَنهُ یَومَ القیامَةِ ؛

هر جوان مؤمنى که در جوانى قرآن تلاوت کند، قرآن با گوشت و خونش مى آمیزد و خداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نیک قرار مى دهد و قرآن نگهبان او در روز قیامت، خواهد بود.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 603

حدیث (14) امام على علیه السلام:

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَیهِ الکِتابَ... وَعِزّا لاتُهزَمُ أَنصارُهُ... ؛

قرآنى که بر پیامبر نازل شد... عزتى است که هوادارانش شکست نمى خورند... .

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص315 ، خطبه 198

حدیث (15) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

أَدِّبوا أولادَکُم عَلى ثَلاثِ خِصال ٍ: حُبِّ نَبیِّکُم و َحُبِّ أَهلِ بَیتِهِ و َقِراءَةِ القُرآنِ؛

فرزندان خود را به کسب سه خصلت تربیت کنید: دوستى پیامبرتان و دوستى خاندانش و قرائت قرآن.

قاموس قرآن ، المقدمه ، ص2

حدیث (16) حضرت زهرا سلام الله علیها:

قاریءُ الحدید، و اذا وقعت، و الرحمن، یدعی فی الملکوت السموات ، ساکن الفردوس؛

تلاوت کننده سوره حدید و واقعه و الرحمن در آسمانها  اهل بهشت خوانده می شوند.

عوالم العلوم و المعارف (مستدرک حضرت زهرا تا امام جواد علیه السلام) ج11 ، قسم2،حضرت فاطمه سلام الله علیها ،ص915

حدیث (17) امام رضا علیه السلام:

مَن قَرَاَ فى شَهرِ رَمضانَ آیَة مِن کِتابِ اللهِ کانَ کَمَن خَتَمَ القُرآنَ فِى غَیرِه مِن الشُهُورِ؛

هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.

بحار الانوار(ط-بیروت) ج93، ص341

حدیث (18) پیامبر صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏ آله :

ما جلس قوم فی مجلس من مساجد اللّه‏ِ یَتْلونَ کِتابَ اللّه‏ِ وَ یَتَدارَسونَهُ بَیْنَهُمْ اِلاّ نَزَلَتْ عَلَیْهِمُ السَّکینَةُ وَ غَشِیَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَ حَفَّتْهُمُ الْمَلائِکَةُ وَ ذَکَرَهُمُ اللّه‏ُ فیمَنْ عِنْدَهُ؛

هیچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در مجلسی از مساجد خدا برقرار نشد، مگر این که آرامش بر آنان نازل شد و رحمت دربرشان گرفت و فرشتگان در اطراف آنان حلقه زدند و خداوند در میان کسانى که در نزدش هستند، از آنان یاد کرد.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ح3788، ج3 ، ص 363

 حدیث (19) پیامبر صلى ‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :

اِنَّ اَحْسَنَ الْحَدیثِ کِتابُ اللّه‏ِ وَ خَیْرَ الْهُدى هُدى مُحَمَّدٍ صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله وَ شَرَّ الاُمورِ مُحْدَثاتُها؛

بهترین سخن، کتاب خدا و بهترین روش، روش پیامبر صلى ‏لله‏ علیه ‏و ‏آله و بدترین امور بدعت‏هاست (پدیده‏هاى مخالف دین).

امالی (طوسی) ص 337 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج 74، ص 122

حدیث (20) امام على علیه‏ السلام :

اِنَّ اللّه‏َ تعالى اَنْزَلَ کِتابا هادیا بَیَّنَ فیهِ الْخَیْرَ وَ الشَّرَّ، فَخُذوا نَهْجَ الْخَیْرِ تَهْتَدوا وَ اَصْدِفوا عَنْ سَمْتِ الشَّرِّ تَقْصِدوا؛

خداى تعالى کتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت. پس راه خوبى را پیش گیرید تا هدایت شوید و از راه بدى دورى جویید تا به مقصد برسید.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 242 ، خطبه 167

حدیث(21) امام على علیه السلام:

إنَّ اللّه سبحانَهُ لَم یَعِظْ أحَدابمِثلِ هذا القرآنِ؛

خداوند سبحان هیچ کس را به چیزى چون این قرآن اندرز نداده است.

نهج البلاغة(صبحی صالح) ص254 ، خطبة 176 

شرک                                                                                          

حدیث (1) امام صادق علیه السلام :

یَقولُ إِبلیسُ لِجُنودِهِ: أَلقوا بَینَهُمُ الحَسَدَ وَالبَغىَ، فَإِنَّهُما یَعدِ لانِ عِندَ اللّه  الشِّرکَ؛
شیطان به سپاهیانش مى گوید: میان مردم حسد و تجاوزگرى بیاندازید چون این دو، نزد خدا برابر با شرک است.

کافى(ط-الاسلامیه)، ج2، ص327

حدیث (2) رسول الله صلى الله علیه و آله :

اَلطِّیَرَةُ شِرکُ و َما مِنّا إِلاّ وَلکِنَّ اللّه یُذهِبُهُ بِالتَّوَکُّلِ؛
فال بد زدن شرک است و هیچ کس ازما نیست مگر این که به نحوى دستخوش فال بد زدن مى شود، اما خداوند با توکل به او آن را از بین مى برد.

مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول ج 11، ص 392

حدیث (3) رسول الله صلى الله علیه و آله :

اَلظُّلْمُ ثَلاثَةٌ: فَظُلْمٌ لایَغْفِرُهُ اللّه  وَ ظُلْمٌ یَغْفِرُهُ وَ ظُلْمٌ لایَتْرُکُهُ، فَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لایَغْفِرُ اللّه  فَالشِّرْکُ قالَ اللّه : «إنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظیمٌ» وَ أَمَّا الظُّلْمَ الَّذى یَغْفِرُهُ اللّه  فَظُلْمُ الْعِبادِ أَنْفُسَهُمْ فیما بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ رَبِّهِمْ وَ أَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا یَتْرُکُهُ اللّه  فَظُلْمُ الْعِبادِ بَعْضُهُمْ بَعْضا؛

ظلم سه قسم است: ظلمى که خدا نمى آمرزد، ظلمى که مى آمرزد و ظلمى که از آن نمى گذرد، اما ظلمى که خدا نمى آمرزد شرک است. خداوند مى فرماید: «حقا که شرک ظلمى بزرگ است» و اما ظلمى که خدا مى آمرزد، ظلم بندگان به خودشان میان خود و پروردگارشان است اما ظلمى که خدا از آن نمى گذرد ظلم بندگان به یکدیگر است.

نهج الفصاحه،ص561 ، ح 1924

حدیث(4) حضرت زهرا (س):

فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ؛

خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.

الاحتجاج علی اهل اللجاج(طبرسی)، ج1، ص99

نیت - نیت - نیت                                                                                       

حدیث (1) قال رسول الله صلى الله علیه و آله :

اَلنِّیَّةُ الحَسَنَةُ تُدخِلُ صاحِبَهَا الجَنَّةَ؛

نیت خوب صاحب خویش را به بهشت مى برد.

نهج الفصاحه ،ص143 ،ح3163

حدیث (2) امام على علیه السلام :

وُصولُ المَرءِ اِلى کُلِّ ما یَبتَغیهِ مِن طیبِ عَیشِهِ وَ اَمنِ سِربِهِ وَ سَعَةِ رِزقِهِ بِحُسنِ نیَّتِهِ وَ سَعَةِ خُلقِهِ؛

آدمى با نیّت خوب و خوش اخلاقى به تمام آن چه در جستجوى آن است، از زندگى خوش و امنیت محیط و وسعت روزى، دست مى یابد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص92 ، ح 1607

حدیث (3) قال على علیه السلام :

مَن حَسُنَت نیَّتُهُ أَمَدَّهُ التَّوفیقُ؛

هر کس نیّتش خوب باشد، توفیق یاریش خواهد نمود.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص   92 ، ح 1605

حدیث (4) قال على علیه السلام :

حُسنُ النِّیَّةِ مِن سَلامَةِ الطَّویَّةِ؛

نیّت خوب، برخاسته از سلامت درون است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص   92 ، ح 1601

حدیث (5) قال السجاد علیه السلام :

اَللّهُمَّ ... وَانتَهِ بِنیَّتى إِلى أَحسِنِ النِّیّاتِ وَ بِعَمَلى إِلى أَحسَنِ العمالِ، اَللّهُمَّ وَفِّر بِلُطفِکَ نیَّتى؛

خدایا ... نیّتم را به بهترین نیّت ها و عملم را به بهترین اعمال برسان، خدایا به لطف خود نیّت مرا کامل گردان.

صحیفه ی سجادیه ،ص 92 ،دعای 20  (دعای ایشان در طلب مکارم اخلاق)

حدیث (6) قال رسول الله صلى الله علیه و آله :

قالَ اللّه  تَعالى: إِذا هَمَّ عَبدى بِحَسَنَةٍ و َلَم یَعمَلها کَتَبتُها لَهُ حَسَنَةً فَإِن عَمِلَها کَتَبتُها لَهُ عَشرَ حَسَناتٍ إِلى سَبعِمِائَةِ ضِعفٍ وَ إِذاهَمَ بِسَیِّئَةٍ و َلَم یَعمَلها لَم أَکتُبها عَلَیهِ فَإِن عَمِلَها کَتَبتُها عَلَیهِ سَیِّئَةً واحِدَةً؛

خداى والا مى فرماید: وقتى بنده من کار نیکى اراده کند و نکند آن را یک کار نیک براى وى ثبت کنم و اگر بکند ده کار نیک تا هفتصد برابر ثبت کنم و وقتى کار بدى اراده کند و نکند بر عهده او ثبت نکنم و اگر بکند یک کار بد بر عهده او ثبت کنم.

نهج الفصاحه ،ص593

حدیث (7) قال على علیه السلام :

إِذا فَسَدَتِ النِّیَّةُ وَقَعَتِ البَلیَّةُ؛

هرگاه نیّت فاسد شود، بلا و گرفتارى پیش مى آید.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص92 ، ح 1608

حدیث (8) قال الصادق علیه السلام :

صاحِبُ النِّیَّةِ الصّادِقَةِ صاحِبُ القَلبِ السَّلیمِ ، لأَنَّ سَلامَةَ القَلبِ مِن هَواجِسِ المَحذوراتِ بِتَخلیصِ النِّیَّةِ للّه  فِى المورِ کُلِّها؛

کسى که نیّت درست داشته باشد، دل سالم و پاک دارد، زیرا سالم داشتن دل از وسوسه هاى شیطانى به سبب خالص گردانیدن نیّت در همه کارها براى خداوند است.

مصباح الشریعه ، ص53

حدیث (9) قال على علیه السلام :

و َلَو أَنَّ النّاسَ حینَ تَنزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ و َتَزولُ عَنهُمُ النِّعَمُ ، فَزِعوا إِلى رَبِّهِم بِصِدقٍ مِن نیّاتِهِم وَ وَلَهٍ مِن قُلوبِهِم، لَرَدَّ عَلَیهِم کُلَّ شارِدٍ ، و َأَصلَحَ لَهُم کُلَّ فاسِدٍ؛

اگر مردم به هنگامى که بلاها بر آنان فرود مى آمد و نعمت ها از دستشان مى رفت، با نیت هاى خوب و دلى مشتاق به پروردگارشان پناه مى بردند، بى گمان هر از دست رفته اى به آنان باز مى گشت و هر فاسدى اصلاح مى شد. 

نهج البلاغه (صبحی صالح) ، 257 -مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ،ج5 ،ص184

حدیث (10) قال الصادق علیه السلام :

ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَویَت عَلَیهِ النِّـیَّةُ؛

اگر اراده قوى باشد، هیچ بدنى براى انجام دادن کار، ناتوان نیست.

من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 400، ح 5859

حدیث (11) امام على علیه السلام :

عِندَ فَسادِ النِّیَّةِ تَرتَفِعُ البَرَکَةُ؛
 هرگاه نیّت ها فاسد باشد، برکت از میان مى رود.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص92 ، ح 1610

حدیث (12) قال على علیه السلام :

لا یَفوزُ بِالجَنَّةِ اِلاّ مَن حَسُنَت سَریرَتُهُ و َخَلُصَت نیَّتُهُ؛

به پاداش بهشت نمى رسد مگر آن کس که باطنش نیکو و نیّتش خالص باشد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص168 ، ح 3325

حدیث (13) امام کاظم علیه‏ السلام :

کَما لا یَقومُ الْجَسَدُ اِلاّ بِالنَّفْسِ الحَیَّةِ فَکَذلِکَ لا یَقومُ الدّینُ اِلاّ بِالنِّیَّةِ الصّادِقَةِ وَ لا تَثْبُتُ النِّیَّةُ الصّادِقَهُ اِلاّ بِالْعَقْلِ؛

همان گونه که قوام جسم، تنها به جانِ زنده است، قوام دیندارى هم تنها به نیّت پاک است و نیّت پاک، جز با عقل حاصل نمى‏شود.

تحف العقول، ص 396

حدیث (14) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

ما اَسَرَّ عَبْدٌ سَریرَةً اِلاّ اَلْبَسَهُ اللّه‏ُ رِداءَها اِنْ خَیْرا فَخَیْرٌ وَ اِنْ شَرّا فَشَرٌّ؛

هیچ کس نیتى را در دل پنهان نمى‏ کند، مگر اینکه خداوند آن نیت را (در رفتار و کردار او) همانند لباس ظاهر مى‏ کند، با نیت خوب ظاهر خوب و با نیت بد ظاهر بد خواهد داشت.

نهج الفصاحه ،ص695 ،ح2616

حدیث (15) پیامبر صلى ا‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :

نیَّةُ الْمُؤمِنِ خَیْرٌ مِنْ عَمَلِهِ وَ نیَّةُ الْکافِرِ شَرُّ مِنْ عَمَلِهِ وَ کُلُّ عامِلٍ یَعْمَلُ عَلى نیَّتِهِ؛

نیت مؤمن بهتر از عمل او، و نیت کافر بدتر از عمل اوست و هر کس مطابق نیت خود عمل مى‏کند.

(کافى(ط-الاسلامیه)، ج 2، ص 84 )

حدیث (16) امام على علیه‏ السلام :

عَوِّدْ نَفْسَکَ حُسْنَ النِّیَّةِ وَ جَمیلَ الْمَقْصَدِ، تُدْرِکْ فى مَباغیکَ النَّجاحَ؛

خودت را به داشتن نیّت خوب و مقصد زیبا عادت ده، تا در خواسته ‏هایت موفق شوى.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص92 ، ح 1602

حدیث (17) امام صادق علیه‏ السلام:

مَن حَسُنَت نیتُهُ زیدَ فی رزقِه.

هر که خوش نیت باشد روزیش زیاد می شود.

تحف العقول ، ص295 - کافی(ط-الاسلامیه)، ج2، ص105

حدیث (18) امام باقر علیه‏ السلام:

إذا عَلِمَ اللهُ حُسنَ نیةٍ مِن أحَدٍ إکتَنَفَهُ بِالعِصمَةِ

هرگاه خداوند ببیند کسی حسن نیت دارد او را در پناه خود حفظ می کند

اعلام الدین فی صفات المومنین ، ص301 - بحارالانوار(ط-بیروت)، ج75 ، ص188