استاندارد(معاوضه دارایی های ثابت)
مطابق بند مقدمه استاندارد شماره 11 تجدید نظرسال 86، تغییرات قسمت معاوضه به شرح زیر است
در مواردی که یک دارایی ثابت مشهود در معاوضه با دارایی غیرپولی یا ترکیبی از داراییهای پولی و غیرپولی تحصیل میشود، باید به ارزش منصفانه اندازهگیری و شناسایی شود مگر اینکه معاوضه فاقد محتوای تجاری باشد. در استاندارد قبلی صرفاً معاوضه داراییهای ثابت مشهود غیر مشابه، برمبنای ارزش منصفانه اندازهگیری میشد.
در استاندارد جدید بحث مشابه وغیر مشابه در معاوضه حذف شده است وبه جای آن محتوای تجاری جایگزین شده است
مطابق بند 23. استاندارد فوق، یک یا چند دارایی ثابت مشهود ممکن است در معاوضه با دارایی یا داراییهای غیرپولی، یا ترکیبی از داراییهای پولی و غیرپولی تحصیل شود. مطالب زیر به معاوضه یک دارایی غیرپولی با دارایی غیرپولی دیگر اشاره دارد، اما در مورد سایر معاوضهها نیز کاربرد دارد. بهای تمام شده چنین داراییهای ثابت مشهودی به ارزش منصفانه اندازهگیری میشود مگر اینکه معاوضه فاقد محتوای تجاری باشد یا ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده و ارزش منصفانه دارایی واگذار شده بهگونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری نباشد. چنانچه دارایی تحصیل شده به ارزش منصفانه اندازهگیری نشود بهای تمام شده آن براساس مبلغ دفتری دارایی واگذار شده اندازهگیری میشود
24 . واحد تجاری با توجه به میزان تغییرات مورد انتظار جریانهای نقدی آتی در نتیجه معاوضه داراییها، محتوای تجاری معاوضه را ارزیابی میکند. درصورت تحقق شرایط زیر، معاوضه محتوای تجاری دارد:
الف. وضعیت (ریسک، زمانبندی و مبلغ) جریانهای نقدی آتی دارایی تحصیل شده با وضعیت جریانهای نقدی آتی دارایی واگذار شده متفاوت باشد، یا
ب . ارزش اقتصادی بخشی از عملیات واحد تجاری متأثر از معاوضه، در نتیجه این معاوضه تغییر یابد، و
ج . تفاوت بیان شده در بندهای (الف) یا (ب) نسبت به ارزش منصفانه داراییهای معاوضه شده با اهمیت باشد.
برای ارزیابی محتوای تجاری معاوضه، ارزش اقتصادی بخشی از عملیات واحد تجاری که متأثر از معاوضه است، باید منعکسکننده جریانهای نقدی پس از کسر مالیات باشد.
25 . ارزش منصفانه دارایی ثابت مشهودی که در بازار، معاملات مشابهی برای آن وجود ندارد، در صورتی بهگونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری است که (الف) دامنه تغییرات برآوردهای منطقی ارزش منصفانه آن دارایی قابل توجه نباشد یا (ب) احتمالات مربوط به برآوردهای مختلف در این دامنه را بتوان بهگونهای منطقی ارزیابی و در برآورد ارزش منصفانه مورد استفاده قرار داد. چنانچه واحد تجاری بتواند ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده یا دارایی واگذار شده را بهگونهای اتکاپذیر تعیین کند، ارزش منصفانه دارایی واگذار شده، با در نظر گرفتن مبلغ وجه نقد یا معادل نقد انتقال یافته، برای اندازهگیری بهای تمام شده دارایی تحصیل شده بکار میرود، مگر اینکه ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده معتبرتر باشد
با توجه به موارد فوق می توان نتیجه گرفت که درخصوص معاوضه داراییهای ثابت مشهود یکی از سه حالت کلی زیر ممکن است رخ دهد
1- معاوضه فاقد محتوای تجاری باشد مطابق بند 23با آن برخورد می شود
2- معاوضه دارایی محتوایی تجاری باشد. و ارزش های منصفانه ی دارایی های مورد معاوضه به گونه ای اتکا پذیر قابل اندازه گیری باشد، که در این مورد، بهای تمام شده ای دارایی تحصیل شده، بر پایه ارزش منصفانه ی دارایی واگذاری و تعدیل بابت سرک نقدی پرداختی یا دریافتی اندازه گیری می شود.
3-معاوضه دارایی محتوای تجاری باشد، و صرفا ارزش منصفانه ی یکی از طرفین به گو نه ای اتکا پذیر قابل اندازه گیری باشد، که دراین موارد، بهای تمام شده ی دارایی تحصیل شده، بر پایه ای ارزش منصافانه ی دارایی قابل اندازه گیری به گونه ای اتکا پذیر، و تعدیل بابت سرک نقدی پرداختی یا دریافتی اندازه گیری می شود.
منابع کامل برای مطالعه بیشتر:
1-راهنمای به کارگیری استاندارد شماره 11 انتشارات سازمان حسابرسی
2- فصل ششم کتاب حسابداری میانه دکتر تاری وردی