در این تاپیک سعی می شود به صورت فشرده و خلاصه مفاهیم اصلی بازار بورس و معاملات و سهام و اوراق بهادار توضیح داده شود. برای توضیحات تکمیلی توصیه می کنم تمام مطلب همین تالار بورس اوراق بهادار و سهام را مطالعه کنید. لازم به ذکر است که در این سایت بورس کالا به طور کلی روی دو نوع بورس بحث می شود : اول بورس اوراق بهادار و سهام و دوم بورس کالا. که این تاپیک مخصوص بورس اوراق بهادار و سهام است. برای مطالعه مباحث بورس کالا به تالار های وِیژه این نوع بورس که در قسمت های اول همین تالار گفتگو است مراجعه کنید.
بازار بورس مکانی است که درآن سهام شرکتهای گوناگون تولیدی خدماتی و سرمایه گذاری داد و ستد می شود. مردم به بازاربورس بازارسهام هم می گویند. اما نام رسمی و قانونی آن "بورس اوراق بهادار" می باشد." که منظوراز اوراق بهادار همان برگه های سهام شرکتهاست. به مکانی که در آن عمل داد و ستد انجام می گیرد "تالار معاملات بورس "گفته می شود.
محل تالار معاملات در تهران و آدرس بازار بورس ایران کجاست؟
اصلی ترین تالارمعاملات بورس کشور در تهران و به آدرس خیابان حافظ - تقاطع جمهوری واقع است. ورود عموم مردم درآن آزاد است.
برای آشنایی با نحوه داد وستد سهام دربورس می توان با مراجعه به تالارهای معاملات بورس به طورعملی آشنا شد وسپس با مراجعه به کارگزاری های مختلف بورس که درمکانهای مختلف شهرها پراکنده هستند فرم درخواست خرید سهم شرکت مورد نظررا تکمیل و در پایان سال مالی و پس ازبرگزاری مجمع عمومی عادی متناسب با حجم سهامی که خریداری شده از سود مناسب و قطعی که معمولا دو برابر سود بانک هاست برخوردار شد.
درشهرستانهای دورافتاده کشورنیزعلاقمندان می توانند ازطریق شعب مرکزی بانک ملی جهت خرید سهام شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهاداراقدام نمایند.
البته برای خرید سهام از روش خرید و فروش الکترونیکی هم میتوان استفاده نمود. برای این منظورباید اول به یکی ازشعب بانک توسعه صادرات درسراسر کشورمراجعه نموده و حساب بانکی افتتاح کنید و فرم درخواست خدمات خرید و فروش الکترونیکی سهام را تکمیل نموده و کلمه عبور password دریافت کنید. بعد ازطریق اینترنت به سایت بانک توسعه صادرات ایران وارد شوید و به نشانی .WWW .edbi .IR
سپس فرم مخصوص خرید و فروش سهام و همچنین فرم وکالتنامه برداشت از حساب را تکمیل نمایید.
البته برای استفاده ازاین خدمات باید پست الکترونیکی (Email) داشته باشیم. فرم تکمیل شده در ساعات اداری فورا دردستورکار قرارمی گیرد و درساعات غیر اداری درابتدای صبح روزبعد در دستور کار قرار خواهد گرفت.
مشخصات بارز بازار بورس چیست ؟
1 وجود مکانی مشخص برای داد و ستد سهام
2 قیمت شفاف سهام
3 قدرت نقد شوندگی سهام
بازاربورس چه منافعی برای جامعه دارد ؟
*کنترل نقدینگی درجامعه بازاربورس یک فرصت سرمایه گذاری مطلوب برای سرمایه گذاران با سرمایه های اندک ایجاد می کند و زمینه توزیع عادلانه ثروت را مهیا می کند.
مزیت های کلان آن برای جامعه عبارتند از
* رشد تولید نا خالص ملی و مهار تورم
*استفاده از پس اندازهای خرد وکوچک مردم
*هدایت سرمایه های سرگردان
*کمک به رشد صنعتی شدن کشور
وظیفه و کار کارگزاریها چیست ؟
از دیگرسوالات و پرسشهایی که مردم معمولی جامعه از فعالان بازارمی پرسند این است که چرا باید به کارگزاریها مراجعه کنیم ؟
آیا میتوانیم خودمان مستقیما به تالاربورس برویم و سهام خریداری کنیم ؟
کارگزاریها وکیل و نماینده تام الاختیاربرای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند درتالار بورس خرید و فروش کند.
حضورمردم درتالاربورس الزامی نیست بلکه آنها جهت مشاهده تابلوی قیمت های تالار بورس و مشورت کردن با سایرسهامداران و دلگرمی دادن به یکدیگردرهنگام افت قیمت ها در تالارمعاملات بورس حضورمی یابند.
اما حضوردر دفتر کارگزاری الزامی است و باید شخصا با به همراه داشتن شناسنامه و یک برگه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی جهت خرید سهام شرکت دلخواه خود به کارگزاری مورد نظرمراجعه نموده و فرم مخصوص دستورخرید سهام را تکمیل نمود تا کد عملیاتی صادر شود و درمراجعات بعدی با ارایه کد کارهایمان سریع ترانجام شود.
سهم چیست ؟
هرشرکت سهامی به قسمت هایی مساوی تقسیم می شود که به هر یک ازاین قسمت ها یک سهم گفته می شود ومعمولا قیمت اسمی سهم در ایران 1000 ریال است. اگربخواهیم سهام را براساس حقوق دارنده سهم طبقه بندی کنیم دو نوع سهم داریم:
*سهام عادی
*سهام ممتاز
سهامداران عادی که درواقع مالکان اصلی شرکت هستند دارای حقوق و مزایایی می باشند که عبارتند از :
1-حق دریافت سود سهام(EPS)
2-حق رای دادن درمجامع عمومی عادی و فوق العاده
3-حق تقدم درخرید سهام جد ید
4-حق باقیمانده دارایی پس ازانحلال شرکت
5-حق اطلاع ازفعالیت های شرکت
دارندگان سهام ممتازعلاوه برمزایای فوق الذکردرهنگام انحلال شرکت نسبت به دارندگان سهام عادی در دریافت ارزش اسمی سهام خود اولویت دارند.
چه سهمی بخریم ؟
باید سهام مورد نظررا پس ازمشورت با افراد مورد اعتماد و با مطالعه و تحلیل انتخاب کرد. سرمایه گذاران در بازارسهام علاقمندند به یکی از سه شکل زیر سرمایه گذاری کنند:
1-سرمایه گذاری کوتاه مدت یعنی سهام خاصی را می خرند و پس از 3 الی 4 ماه می فروشند.
2-سرمایه گذاری میان مدت که سهام خود را به مدت یکسال نگه می دارند و بعد تصمیم می گیرند که کدام را بفروشند و کدام را نگه دارند.
3-سرمایه گذاران بلند مدت که بیش ازیکسال سهام خود را نگه می دارند.
البته گروهی هم هستند که هرهفته سهام قبلی را می فروشند وسهام جدیدی می خرند که اصطلاحا به نوسان گیرمشهورند.
تصورنکنید لزوما نوسان گیرها بیش ازدیگران سود می برند.کسانی هستند که بلند مدت سرمایه گذاری می کنند و ازسرمایه گذاری خود کاملا راضی هستند. برای سرمایه گذاری بهتراست هرچند ماه یک بار با اشخاص واجد الصلاحیت همچون کارگزاران بورس و یا شرکتهای مورد اعتماد مشورت کرد که آیا سهام شرکتی را که خریداری نموده اید نگهدارید یا بفروشید.
هم اکنون در بازاربورس تهران و شهرستانها سهام حدود 400 شرکت مختلف تولیدی - خدماتی - سرمایه گذاری داد و ستد می شود که درزمینه های مختلف فعالیت می کنند و این زمینه های اقتصادی عبارتند از:
کشاورزی / دامپروری وخدمات وابسته
استخراج ذغال سنگ
استخراج کانی های فلزی
فرآورده های غذایی
صنایع قند
صنایع چرم
صنایع چوب
شرکت های تولیدی
شرکتهایی هستند که کالای خاصی را تولید می کنند مثلا شرکت سیمان تهران/سیمان تولید می کند یا شرکت دارویی فارابی دارو تولید می کند.
شرکت های خدماتی
شرکتهایی هستند که در زمینه خدمات رسانی فعالیت می کنند مثل بانک اقتصاد نوین/بانک کارآفرین /شرکت حمل و نقل توکا
شرکت های سرمایه گذاری
شرکتهایی هستند که فعالیت عمده آنها درزمینه دارایی مالی است ودرصدی ازسهام شرکتهای دیگر را درسبد سهام خود دارند و صرفا دریک زمینه فعالیت نمی کنند.
7 نکته مهم جهت خرید سهام
نکته اول:
درهنگام خرید سهام سعی کنید شرکتی را انتخاب کنید که جزو فهرست پنجاه شرکت فعال تر و برتر بورس باشد (چون فورا نقد می شود ).
نکته دوم :
با توجه به این که شرکت های سرمایه گذاری دردهها شرکت دیگرسرمایه گذاری نموده اند بنابراین ریسک خرید کمتری داشته واحتمال سقوط و کاهش ارزش سهام آنها کمتراست و معمولا رشد افزایشی دارند.
نکته سوم:
تمام سرمایه خود را درون یک شرکت نگذارید و صرفا سهام یک شرکت را خریداری نکنید.
نکته چهارم:
برای انتخاب شرکت مورد نظر خود از شرکتهای فعال در این زمینه و کا رگزاران مشورت بخواهید.
نکته پنجم:
سهام شرکتهایی را خریداری نمایید که از پتانسیل بالایی برخوردارند و از نظر سرمایه هم بصورتی باشند که تحت تاثیر فعالیت سفته بازان قرار نگیرند.
نکته ششم:
سایتهای بورسی معتبر و صفحات بازار بورس روزنامه های اقتصادی را به خوبی مطالعه کنید و از راهنمایی های روزنامه ها و سایتهای اقتصادی استفاده کنید.
نکته هفتم:
سعی کنید سهام شرکتی را خریداری کنید که محصولات آن شرکت به کشورهای خارجی هم صادرمی شوند.
توصیه هایی به سرمایه گذاران
1) شیفته و مبهوت بازده های گذشته نشوید.
سرمایه گذاری خود را منطبق با کار کارشناسی خود انتخاب کنید. پژوهش ها نشان داده اند که عموما" عملکرد گذشته بازار، ضامن بازده های آینده نیست. از این رو سرمایه گذاری ها را بر اساس ویژگی هایشان انجام دهید و صرفا" به عملکرد گذشته دل نبندید. به عبارت دیگر احساساتی عمل نکنید.
2) تنها از یک روش برای انتخاب سرمایه گذاری استفاده نکنید.
حتی خبرگان سرمایه گذاری نیز بعضا" در پیش بینی حرکت های بازار و تعیین بهترین زمان خرید موفق نیستند. همه ممکن است اشتباه کنند فقط کسانی اشتباه نمی کنند که هیچ گاه سرمایه گذاری نمی کنند.(که این نیز خود بزرگ ترین اشتباه است) از این رو روش ناموفق یا موفق سرمایه گذاری قبلی ممکن است در شرایط فعلی معکوس عمل کند. مهم این است که از اشتباهات قبلی درس بگیریم.
3) به طور مستمر سرمایه گذاری کنید.
همواره فرصت های مناسبی برای سرمایه گذاری وجود دارد. بنابر این هر ماهه مبلغ معینی را پس انداز کنید و از فرصت های جدید سرمایه گذاری استفاده نمایید. سرمایه گذاری مستمر غالبا" شما را در برابر ضربه های سخت بازار ایمن می سازد.
4) به سرمایه گذاری های خود تنوع ببخشید.
برای به حداقل رساندن ریسک های سرمایه گذاری ها و افزایش بازده های احتمالی ، به سرمایه گذاری خود تنوع ببخشید . سرمایه گذاری را می توان با خرید دارایی های مالی مانند سهام صنایع و بخش های متفاوت و اوراق مشارکت و دارایی های حقیقی مانند زمین و ساختمان یا دیگر دارایی های فیزیکی متنوع ساخت.
5) به هنگام ناپایداری و بی ثباتی بازار ، صبر و بردباری پیشه کنید.
توجه داشته باشید که به لحاظ تاریخی پس از یک کاهش بازده در بازار غالبا" افزایش بازده رخ داده است و برعکس ان نیز صادق است و بعد ار یک دوره افزایش یازده دوره رکود و کاهش اتفاق افتاده است. چنانچه مجهز به یک استراتژی سرمایه گذاری باشید آن گاه نوسان های بازار آسیب جدی به سرمایه گذاری شما نخواهد رساند.
6) حد معقولی از ریسک را بپذیرید تا از رشد بالقوه ی بازار سهام محروم نشوید.
پرتفویی که شامل سهام، سپرده ی بانکی و اوراق مشارکت باشد، ریسکش کمتر از پرتفویی است که تنها از سپرده ی بانکی یا اوراق مشارکت تشکیل شده است. از این رو به منظور کسب نتایج دلخواه ، همواره با در نظر داشتن میزان ریسک پذیری خود ، نسبت مناسبی از سهام را نیز در پرتفوی خود بگنجانید.
برای تعیین سطح ریسک پذیری باید ابتدا اهداف سرمایه گذاری خود را معین کنید. افق زمانی سرمایه گذاری ، یکی از عوامل مهم در تعیین اهداف سرمایه گذاری است. سرمایه گذاران بلند مدت ریسک پذیرترند.
7) همواره به بازارهای غیر مالی نیز توجه کنید.
محتوا و افق سرمایه گذاری خود را گسترش دهید. توجه به بازارهای غیر مالی مثل مسکن ، طلا ، محصولات و مواد اولیه علاوه بر امکان گسترش محتوای پرتفوی پربازده، امکان تحلیل دقیق تر سرمایه گذاری در بازارهای مالی را نیز فراهم می سازد.
8) تنها بر اساس شنیده ها عمل نکنید.
بازار سرمایه بازاری است که کالای آن اطلاعات است. اطلاعات سطوح مختلفی دارد. هر قدر اطلاعات دقیق تر باشد امکان تحلیل و پیش بینی درست تر نیز بالاتر می رود. اطلاعات شنیداری و شایعات در پایین ترین سطح دقت و صحت قرار دارند. محتوای شنیده ها ممکن است تحت تاثیر منافع گوینده ، ادراک گوینده و شنونده ، منابع اطلاعاتی و تفاوت های ادراکی به کنش های غیر منطقی بیانجامد. به هر ترتیب فراموش نکنید که قبل از هر سرمایه گذاری ، بررسی و تحلیل اطلاعات درست ضروری است.
9) با هوشیاری و آگاهی سرمایه گذاری کنید.
همواره بر سرمایه گذاری های خود نظارت نمایید. سهامی وجود ندارد که شما آن را برای همیشه نگه دارید. برای یک سرمایه گذاری همواره زمانی برای خرید و زمانی برای فروش وجود دارد. سرمایه گذار موفق کسی است که این دو زمان را تشخیص دهد.
10) از خدمات مشاوران مالی و سرمایه گذاری استفاده کنید.
نیازها و شرایط مالی شما دائما" در حال تغییر است. از این رو مراجعه شما به متخصصان سرمایه گذاری به شما در ترکیب و انتخاب مناسب سرمایه گذاریتان کمک می نماید. غالبا ضروری است که حداقل سالی یک بار به متخصصان سرمایه گذاری مراجعه کنید توجه داشته باشید که سرمایه گذاری یک کار تخصصی است. بهره گیری از متخصصان در هر رشته ی کاری موجب ارتقاء بهره وری ، کارایی و اثر بخشی آن می گردد.
توصیه هایی به سرمایه گذارانداشتن تجربه و علم به همراه اطلاعات کافی نقش مهمی را در موفقیت سرمایه گذاری در این بخش ایفا می نماید. قابل توجه است توجه به این موارد از بروز خطاهای سرمایه گذاری جلوگیری می نماید.
بطور کلی آگاهی از خطاهای رایج سرمایه گذاری که بیشتر برای سرمایه گذاران مبتدی رخ می دهد مهمترین بخش از یک برنامه موفق سرمایه گذاری است. با اندکی دقت بخوبی نمایان می شود که بزرگترین عامل عدم موفقیت این دسته از سرمایه گذاران خود آنها هستند.
یکی از خطاهای رایج در سرمایه گذاران مبتدی نداشتن برنامه مشخص برای سرمایه گذاری است. کارشناسان معتقدند سرمایه گذار باید یک برنامه مشخص برای سرمایه گذاری با در نظر گرفتن عواملی همچون، افق زمانی، میزان ریسک پذیری، میزان سرمایه گذاری داشته باشد که در قالب آن بتواند برای نحوه سرمایه گذاری خود در آینده تصمیم گیری نماید.
یکی دیگر از اشتباهات رایج در سرمایه گذاری که توسط سرمایه گذاران مبتدی صورت می پذیرد تمرکز بخش عمده ای از سرمایه بر روی یک سهم خاص می باشد.
بهترین شیوه سرمایه گذاری به اعتقاد کارشناسان تشکیل سبد سهام است گفتنی است برای رسیدن به این هدف باید از یک شخص آگاه کمک گرفت. البته ابزارهایی مانند صندوق سرمایه گذاری مشترک نیز برای رسیدن به این هدف می تواند مورد استفاده قرار گیرند.
در برخی از موارد مشاهده می شود که سرمایه گذار بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادی رشد یک سهم و از روی احساسات اقدام به سرمایه گذاری بر روی سهام یک شرکت می نماید که این موضوع نیز از جمله خطاهای رایج در سرمایه گذاری محسوب می شود.
در ادامه باید توجه داشت سرمایه گذاران هر چه کمتر سرمایه گذاری های انجام شده خود را جابجا کنند در نهایت عایدی بیشتری نصیبشان می شود.
کارشناسان معتقدند برای سرمایه گذار مبتدی خرید و نگهداری سهم بهتر از خرید و فروش مکرر آن است چرا که گاه هزینه انجام معاملات تاثیر زیادی در کاهش سود سرمایه گذاری خواهد داشت.
یکی از مهمترین آفات سرمایه گذاری ها در بازار سرمایه انتظار نامعقول است مشاهده می شود سرمایه گذاران مبتدی در زمان وجود حباب قیمتی در سطح بازار ، صبر خود را از دست می دهد و ریسک بیش از اندازه ای را متحمل می شدند در همین زمینه باید توجه داشت داشتن دید بلند مدت و عدم تاثیر پذیری بیش از حد از عوامل بیرونی موجب بدست آمدن یک استراتژی مطلوب سرمایه گذاری با پایه های انتظاری معقول از ریسک می شود.
نکته ای که در پایان باید به آن اشاره کرد این است که هر چه برنامه سرمایه گذاری دارای افق بلندتری باشد شخص سرمایه گذار باید پذیرای ریسک بیشتری باشد لذا سرمایه گذاران باید میزان تحمل ریسک خود را برای بدست آوردن افق سرمایه گذاری خود کاملاً مشخص نمایند.
عوامل رشد قیمت سهامچند نکته ساده که سرمایه گذاران باید به آن توجه کنند
چه عواملی باعث رشد قیمت سهام می شود؟
یکی از نشانه های مثبتی که می تواند به ترغیب سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری موثر باشد رونق اقتصادی است مسلم است که هنگامی که اقتصاد از رونقی خوبی برخوردار باشد و تولید ناخالص داخلی در حال رشد باشد بسیاری از شرکتها با سود آوری مواجه خواهند بود
صرف نظر از مسائل و شرایط اقتصادی، تحولات ملی و جهانی هم می تواند در وضعیت بازار سرمایه و قیمت سهام شرکت ها موثر باشد به اعتقاد کارشناسان هنگامی که سرمایه گذاران منتظر اخبار خوب هستند باید منتظر بود قیمت سهام نیز افزایش پیدا کند. اما اخبار بد به معنی کاهش قیمت سهام است و ممکن است اثرات آن روزها ، هفته ها و شاید ماه ها باقی بماند.
دانستن چند نکته ساده می تواند به سرمایه گذار در تعیین استراتژی سرمایه گذاری کمک بسزایی نماید. یکی از این نکات ساده توجه به سلامت مالی یک شرکت می باشد.
درست است که مکانیزم عرضه و تقاضا عامل مهم تعیین کننده قیمت سهم است اما در این بخش یک نکته وجود دارد ، عرضه سهام محدود است و سرمایه گذاران فقط می توانند سهامی را خریداری نمایند که در اختیار سهامداران قبلی شرکت است .
بنابراین در این جابجایی وضعیت مالی این شرکت برای ایجاد تقاضا با عرضه بسیار مهم است. کارشناسان توصیه می نمایند که سرمایه گذاری قبل از هر گونه سرمایه گذاری در سهام شرکت ها قبلاً نسبت به سلامت مالی آن شرکت اطمینان لازم را حاصل نمایند. اگر انتظار این باشد که شرکت سود آوری خود را از دست بدهد یا سود آوری اندکی داشته باشد آنگاه ارزش سهام آن شرکت کاهش پیدا می کند.
یکی از ویژگی های سلامت مالی هر شرکت ، چشم انداز آتی و فعالیت های آن شرکت برای تداوم روند سودآوری می باشد. به عبارت دیگر اینکه شرکت مورد سرمایه گذاری از بازار مصرف مطمئن در آینده برخوردار باشد و حتی امکان توسعه نیز در آن وجود داشته باشد.
از جمله خطراتی که سلامت مالی یک شرکت را تهدید می کند تغییرات پیاپی مدیران ، دعاوی حقوقی و ورود رقبای جدید می باشد که این عوامل دست کم در ایجاد فضای منفی پیرامون سهام هر شرکت نقش اساسی دارند.
یکی دیگر از نکات ساده ای که کارشناسان توصیه به در نظر گرفتن آن دارند توجه به روند اقتصادی یک کشور است. در پایان باید گفت: یکی از نشانه های مثبتی که می تواند به ترغیب سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری موثر باشد رونق اقتصادی است مسلم است که هنگامی که اقتصاد از رونقی خوبی برخوردار باشد و تولید ناخالص داخلی در حال رشد باشد بسیاری از شرکتها با سود آوری مواجه خواهند بود که این موضوع موجب کاهش ریسک سرمایه گذاری می شود و با کاهش ریسک سرمایه گذاری نقدینگی بیشتری وارد بازار سرمایه خواهد شد که در نهایت افزایش قیمت سهم را موجب خواهد شد.