آموزش نحوه محاسبه مالیات حقوق و دستمزد در اکسل

عنوان مقاله : محاسبه مالیات حقوق و دستمزد (مقاله شماره 2)

·         خلاصه : ·         مشخصات : ·         گروه / دسته موضوع:  حسابداری در اکسل ·         سطح : متوسط ·         نویسنده / منبع : بیژن باقری نژاد

بعد از آنکه فرمول مربوط به نحوه محاسبه مالیات را برای دوستان عزیزم شرح دادم لازم دانستم تا برای کامل شدن وظیفه خودم به تهیه فایل حقوق ودستمزد که تقریبا تمام موارد را در بگیرد اقدامی انجام شود . از طرفی به پا س زحمات اساتید عزیزم آقایان ( حیدر پور– میدانی -  صمدیان ) وبازگرداندن مطالبی که از آنها وسایت پر محتوای فرساران آموخته ام ، فایل مربوط را تهیه نموده و در اختیار شما عزیزان گذارده ام. در فایل مربوطه شما دارای سه کاربرگ می باشید . دانلود فایل مقاله (اکسل 2007)  1-     جدول داده ها 2-      جدول حقوق ودستمزد 3-    جدول فیش حقوقی جدول داده ها  = در این کاربرگ تمام اطلاعات مربوط به پرسنل ودر واقع اطلاعاتی که به صورت پایه می باشد و به ندرت تغییر خواهد کرد وجود دارد .اطلاعاتی مثل کد پرسنلی –نام – نام خانوادگی –ساعات کارکرد که ماهیانه در این جدول به روز آوری خواهد شد .البته ناگفته نماند که جدول حقوق ودستمزد وفیش حقوقی از اینجا دریافت اطلاعا ت       می نمایند پس دو جدول دیگر طوری طراحی شده است که شما با توجه به نیازتان می توانید آنها را افزایش و یا کاهش دهید چرا که از آدرس دهی مطلق (RC) در توابع جدول حقوق و دستمزد استفاده شده است . ۞ شما می توانید در کنار نام ویا نام خانوادگی پرسنل عکس پرسنلی آنها را جای گذاری نمایید تا در صورت نیاز بتوانید عکس پرسنل را مشاهده نمایید .( برگرفته از سایت فرساران ) برای مثال سلول C6  در جدول داده ها    ۞ نکته دیگر اینکه تمام کاربرگها به یکدیگر لینک بوده وبه راحتی می توانید بین کابرگها جابجا شوید . کاربرگ  حقوق و دستمزد  (جدول محاسبات ) این جدول تمام محسبات مربوط به پرداختها وکسور شرکت را برای هر فرد انجام می دهد . در این جدول چند تابع استفاده شده است که ابتدا به توضیح نحوه عملکرد توابع می پردازیم سپس کاربرد آنها را در جدول نمایش میدهیم . الف  : تابع choose    تابع مذکوراز دسته توابع جستجو ومرجع می باشد که در حقیقت همان کار کدینگ را در دیتا بیس انجام می دهد .یعنی شما با وارد نمودن یک شماره ، کارکتر متناظر آنرا که از قبل برای آن تعریف نموده اید فرا خواهید خواند در آفیس 2003 شما محدود به 29 کد یا به عبارتی شماره بودید ولی در آفیس2007این محدودیت به 254 مورد افزایش پیدا کرده است . عملکرد تابع چگونه است ؟   همانطوری که در شکل بالا ملاحضه می فرمایید ابتدا از دسته توابع lookup & reference (جستجو ومرجع ) را احضار نمایید سپس از select a function  تابع choose  را فرا خوانید . حالا با توجه به شکل زیر شما دارای دو آرگومان هستید . لازم است بگویم که قبل از احضار فرمول ، شما در هر جا که ایستاده باشید در همانجا جواب خواهید گرفت پس در مثال ما G1 محلی است که تابع را فرا می خوانید .تابع شما دارای دو آرگومان می باشد  آرگومان اول index_num) ) از شما می خواهد که شما مشخص نمایید ، سلولی راکه با وارد نمودن کد مربوطه درآن ، کارکتر دیگر که شما برای آن تایپ خواهید کرد در سلول دیگر ظاهر شود .آرگومان دوم (value1  ) از شما کارکتر متناظر با کد   (عدد ) یک را می خواهد  .که در مثال زیر همه موارد توضیح داده شده است. خلاصه :    آرگومان اول از شما می خواهد تا محلی را برای وارد نمودن کد مورد نظر که در شکل ما 8 کد بیشتر نمی باشد را مشخص نمایید که ما f1  را محل مورد نظر انتخاب می نماییم .آرگومان دوم از شما کارکتر متناظر با آن کد را از شما می خواهد .در مثال ما نام کوروش  را که متناظر با کد 6 می باشد را تایپ می نماییم . یعنی به اکسل می گویید که با وارد نمودن عدد 6 در f1  نام  متناظر آنرا (کوروش ) برای شما فراخواند. همانطوری که در شکل  بالامشاهده می شود من از جدول داده ها نام خانوادگی پرسنل را خواسته ام تا در سلولb6 نمایان شود به همین ترتیب تا 254 نام یا نام خانوادگی می توانید در آرگومانهای بعدی تعریف نمایید یا از محلی در پوشه دیگر احضار نمایید. توضیح این نکته ضروری است که شما شاهد آدرس دهی مطلق هستید  (شما با زدن کلید f4 بر روی آدرس وارد شده ،می توانید این کار را انجام دهید یا از کیبرد با نگه داشتنshift   +کلید عدد 4 در محل بالای حروف  که شکل $ دارد  این کار را انجام دهید ) همانطوری که قبلا گفته شد این کار به این دلیل است که شما به راحتی عمل fill   یا تعمیم دادن را در سلولهای پایینی انجام داده تا نیازی به نوشتن مجدد تابع در سلولهای پایینی  نداشته باشید . اگر به  جدول حقوق ودستمزد توجه داشته باشد در سلول A1  با وارد کردن عدد 4 در آن در سلولj1  ماه تیر نمایان خواهد شد .(در کاربرگ فیش حقوقی نیز به همین ترتیب می باشد ).بنده فقط به علت نمایش دادن کاربرد این تابع در ستونهای b  وc   در جدول حقوق ودستمزد از آن استفاده نموده ام .بهتر است از تابع vlookup   که در پایین به شرح آن میپردازم استفده نمایید.      محدودیت های تابع : باید بگویم که این تابع کمی محدودیت دارد و شما حتما باید مقابل هر کد یک کارکتر را تایپ نمایید و دوم آنکه کد ها را اکسل به شما میدهد (در آفیس 2003 دارای 29 کد یا شماره خواهید بود که در آفیس 2007 این محدودیت به 254 کد افزایش یافته است ) یعنی نمی توانید کد 1050 را برای کارکتری تعریف نماید چون کلا شما 254 کد می توانید داشته باشید. بنابر این پیشنهاد میکنم  که از این تابع در یک سری از اعداد که متناظر با حرفی باشد استفاده نمایید .مثلا در بکار بردن ماههای سال که از 1 تا 12 متناظر با حرفی (ماهی ) می باشد .  ب: تابع VLOOKUP این تابع نیز از دسته توابع جستجو  ومرجع می باشد که بسیار کاربردی می باشد که تمام محدودیتهای تابع قبل را از  بین  می برد .به نظر می رسد نام تابع به این دلیل vloocup انتخاب شده است که عمل جستجو  ( lookup ( را در ستون (verticall )  انجام می دهد . عملکرد تابع چگونه است ؟  1   مقدار (lookup _value) را در چپ ترین ستون از یک محدوده یا آرایه (table_array) مورد جستجو قرار داده وسپس مقدار ستون متناظر  (col_index_num ) با آن سطری که مقدار مورد جستجو در ستون سمت چپ آن پیدا شده است را باز می گرداند . ۞ نکته : اینکه اگر مقدار (lookup _range) قید نشود یا  true باشد بزرگترین مقدار کوچکتر از lookup_value  به عنوان نتیجه ی جستجو بازگردانده خواهد شد ولی اگر مقدار این آرگومان false  باشد فقط مقدارکاملا برابر با مقدار  lookup_value مورد نظر خواهد بود . در این حالت اگر مقدار مورد نظر یافت نشود با خطایN/A # مواجه خواهید شد . توجه داشته باشید که در این حالت (FALSE=lookup _range)جدول شما باید به صورت سطری و براساس ستون سمت چپ و به صورت صعودی مرتب شود  در غیر این صورت ممکن است جواب صحیح دریافت نشود .اما در حالتی که (lookup _range ) دارای مقدار true  باشد نیاز به مرتب سازی نیست . چرا که برای  موارد مشابه ،آخرین مقدار مشابه به lookup_value باز گردانده می شود  ولی در حالتی که مقدار false  باشد اولین مقدار یافت شده ملاک خواهد بود . ۞ در این تابع در حالت جستجوی یک مقدار غیر عددی ، تمایزی  بین حروف بزرگ و کوچک وجود ندارد .              ( برگرفته از کتاب مرجع کامل اکسل صفحه 555 نوشته امین حیدر پور ) با توجه به شکل بالا  : آرگومان اول =(( lookup _value مقدار مورد جستجو ( کارکتر عددی یا متنی ) آرگومان دوم = table_array)) محدوده ای که تابع باید در آن عملیات جستجو را انجام دهد . آرگومان سوم =(  (col_index_num از شما شماره  ستون مورد جستجو در محدوده ای که (   (table_array معرفی کرده اید  می خواهد یعنی عمل جستجو در ستون شماره ی مثلا 2 انجام شود و مقدار عددی یا متنی متناظر با کدی که قبلا معرفی کرده اید را برای شما فرا می خواند . آرگومان چهارم = (lookup _range )  در این قسمت که اختیاری می باشد تعیین میکنید که اگر تابع مقدار مورد نظر را پیدا نکرد چه کند . آیا نزدیکترین مقدار را به ترتیب نزولی پیدا کند یا اینکه دقیقا همان مورد را جستجو کرده وجواب دهد .که در صورت وارد نمودن true   یا(خالی گذاشتن محل) جواب به ترتیب نزولی و در صورتی که false  را وارد نمایید دقیقا مورد خواسته شده را جستجو خواهد کرد . پیشنهاد بنده اینست که در این گونه موارد حتما از  false استفاده نمایید . من  نیز در جدول  حقوق ودستمزد از این تابع استفاده نموده ام . اگر دقت نمایدمتوجه خواهید شد که در آرگومان اول سلول a6 را معرفی نموده ام . در واقع به اکسل می گویم که با وارد نمودن کد پرسنلی در a6  مقدار متناظر آنرا از  table_array))که در اینجا جدول داده ها معرفی شده ، جستجوکند . خوب حالا در کدام ستون از جدول داده ها عمل جستجو انجام شود ؟ جواب آن، عدد 6 می باشد . در مرحله آخر بایستی مقابل lookup) _range )  false  را تایپ نمایید تا دقیقا همان مقدار متناظر با کد را برای شما پیدا نمایید . خوب حالا قبل از اینکه کلید ok  را بزنید  برای اینکه در سلولهای بعدی دوباره کاری نکنید و مجددا تابع را فرا نخوانید و همین کارها را انجام ندهید  در table_array)) برروی نام سلولها (a3 :n22) کلیک کرده سپس کلید  f4 را فشار دهید تا آدرس شما مطلق گردد سپس ok  را فشار دهید  .اکنون می توانید از عمل fill  برای کپی کردن فرمول در سلولهای دیگر بدون اینکه جواب غلط را بگیرید انجام دهید . دانستن چند مطلب ضروری است و آن اینکه  الف : در محاسبه در آمد مشمول مالیات ، حق ماموریت از پرداخت مالیات معاف می باشد . ب : در محاسبه بیمه سهم کارمند وکارفرما ،  حق بن و خواروباروحق اولاد وحق ماموریت  از پرداخت حق بیمه معاف می باشد . ج – دوستان توجه داشته باشید که این جدول در حالت عادی بوده و نمی توان آنرا برای هر جایی تعمیم داد چون قوانین مالیاتی دارای معافیتها و نکته های  زیادی بوده و ممکن است از شرکتی در منطقه محروم یا منطقه آزاد تجاری تفاوتهای مشاهده شود . به هر حال این یک فایل تمرینی بوده  و در شرایط عادی با همان آیتمهایی که در مثال بنده گفته شد می شود در شرکتی  به راحتی از آن استفاده نمود . درضمن برای محاسبه مالیات وبیمه طبق آخرین بخشنامه ها در سال 1387 اعمال فرمول شده است .( احتمالا فرمول مالیات تغییر کند ظاهرا بخشنامه مذکور نهایی نشده است )به هر حال به محض هر گونه تغییر در قوانین ، بنده نیز سعی میکنم آن بخش را اصلاح کرده و در اختیار دوستان قرار دهم .  منتظر انتقادات وراهنمایی های سا زنده شما هستم . امید است مقبول واقع شود .    بیژن باقری نژاد – 20/04/1387