سهام جایزه چیست

سهام جایزه چیست؟

واحد اقتصاد تبیان زنجان-

اهمیت تحقیق

بر اساس تحقیقی که بر روی قیمت سهام شرکتهای منتشر کننده سهام جایزه انجام گرفته است بررسی رفتار قیمت سهام آن شرکت ها در قبل و بعد از سهام جایزه نشان می دهد که در نیمی از موارد قیمت سهام بعد از سهام جایزه مساوی یا بیشتر از قیمت سهام در قبل از اعطای سهام جایزه بوده است .

چنین مشاهداتی دلیل محکمی بر غیر کارا و غیر عقلایی بودن بازار سهام ایران است . یکی از عوامل مهمی که بر قیمت سهام و بالطبع بر ثروت سهامداران تأثیر می گذارد چگونگی تقسیم سود می باشد . با اینکه به نظر می رسد سهامداران در ایران سهام جایزه را به سود نقدی ترجیح می دهند تأمل در این موضوع بیانگر این واقعیت است که اگر نسبت به آگاهی سهامداران در مورد ماهیت سهام جایزه اقدام نشود این احتمال وجود دارد که سهامداران عمده بعضی از شرکتها با انتشار سهام جایزه و متورم نمودن ارزش سهام خود مبادرت به فریب سهامداران اقلیت یا مردم عادی نموده و به این وسیله به اعتماد عمومی به بازار سهام لطمه وارد کنند.

 پس از اینکه مجامع عمومی فوق العاده تصمیم به دادن درصد خاصی از سهام جایزه را می گیرند به دنبال آن فعل و انفعالاتی در بازار بورس اتفاق می افتد و عکس العمل سهامداران را با توجه به درصدهای پیشنهادی نسبت به قیمت بازار سهام شرکتهایی که سهام جایزه توزیع خواهند کرد را موجب می شود .

 تأمل در موضوع بیانگر این واقعیت است اگر نسبت به آموزش عموم در مورد سهام جایزه وتجزیه سهام اقدام نشود ،این احتمال وجود دارد که سهامداران عمده بعضی از شرکتها با انتشار سهام جایزه ومتورم کردن ارزش سهام خود مبادرت به فریب دادن مردم کرده وبه این وسیله به اعتماد عمومی به بازار سهام لطمه وارد کنند .

این تحقیق می تواند روشنگر نکات مبهمی در مورد سهام جایزه باشد وسرمایه گذاران را نسبت به چگونگی اثرات جایزه آگاه سازد به عنوان یک ابزار آموزشی از اهمیت ویژه برخوردار خواهد بود با توجه به مطالب مذکور اهمیت تحقیق از دیدگاههای متفاوتی می تواند مورد توجه قرار گیرد از جمله : سرمایه گذاران و مدیران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جهت انتشار سود سهمی به جای سود نقدی با توجه به پیامدهای آتی قیمت بازار سهام نسبت به آن ابزار و در نهایت ارائه راهکارها و پیشنهادهایی در جهت هدایت بازار به سمت کارایی و رونق بیشتر .

فرضیات

1.ارتباط معناداری بین انتشار سهام جایزه بربازدهی قبل وبعد سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد

2.سود سهام شرکتهای منتشرکننده سهام جایزه در سالهای پس از انتشار از رشد بالاتری نسبت به سالهای قبل برخوردارمی باشد

3.سود تقسیمی شرکتهای منتشرکننده سهام جایزه در سالهای پس از انتشار افزایش یافته است.

قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو مکانی در این تحقیق تمامی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران که سهام جایزه منتشرکرده اند می باشد .

قلمرو زمانی

قلمرو زمانی در نظر گرفته شده برای این تحقیق از سال 70تا 87 یعنی یک دوره 17 ساله مد نظر بوده است.

مروری برادبیات تحقیق

تاریخچه سهام جایزه

سوابق اولیه سهام جایزه به دوران الیزابت برمی گرد د.کمپانی هند شرقی اولین شرکتی بود که درسال 1682به میزان 100درصد سهام جایزه اعلان کرده درنتیجه قیمت سهام از 460 به150کاهش پیداکرده.به عبارت دیگر سهام جایزه باصددرصد باعث کاهش 67%قیمت بازار شد.درطی قرون 18و19 سهام شرکتهای برتیانیائی به کرات توزیع شد.درآمریکابرای اولین بار شرکت راه آهن نیویورک درسال 1896سهام جایزه اعلان کرده است .تجزیه سهام از اوایل قرن بیستم رواج یافت.مثلاازمیان 837شرکت پذیرفته شده در بورس نیویورک بیش از 150شرکت یک یاچند بار در طی سالهای 1921تا1930اقدام به تجزیه سهام خود کردند.

شرکت ولت ادیسون(1) سیاست تقسیم سودی را اتخاذ نمود که براساس آن به هر سهمی 2دلار سود نقد می داد وبقیه درآمدهای جاری شرکت را بصورت جایزه توزیع می کردبه گونه های که مجموع دریافتی هر سهامدار از سود نقدی وجایزه معادل با کل درآمد هر سهم سالانه بود .اتخاذ چنین سیاستی در نیمه قرن بیستم اگر چه مورد مخالفت شرکتهای عام المنفعه قرار گرفت امابرخی از تحلیلگران مالی از جمله جی وتر لسون(2) آن را یک حرکت انقلابی نامید .

درواقع بعد از کمپانی هند شرقی طرح شرکت فوق طرح منحصر به فردی بود که به سهامداران اجازه می داد تا میان سود سهام به صورت نقد یا به صورت سهام جایزه دست به انتخاب بزنند.شرکتهای صنعتی عام المنفعه در آن زمان از توزیع سهام جایزه خودداری می کردند.زیرا آنان احساس می کردندکه سهامداران بیش از هر چیزی به درآمدهای مطمئن(سودنقدی )وآماده علاقمندند. درایالات متحده تا جنگ جهانی اول انتشار سهام جایزه به صورت پراکنده انجام می گرفت واز حوادث نادر به شمار می رفت.

سهام جایزه چیست؟

سهام جایزه یا سود سهمی1 سود سهامی است که به شکل سهام عادی اضافی به جای وجه نقد به سهامداران واگذار می شود .اعطای سهام جایزه یکی از طرق تقسیم سود بین سهامداران است. درمواردی که سودهای تقسیم نشده رقم قابل توجهی رادرترازنامه شرکتها تشکیل دهد.ویا حتی در یکسال مالی چنانچه شرکت بخواهد از تقسیم تمام یا قسمتی از سود سال که رقم بالنسبه قابل ملاحظه ای باشد خودداری کند می توانند بجای تقسیم سودسنواتی یاسود سال،مبادرت به اعطای سهام به سهامداران بنماید.

 به عبارت دیگر سود سهمی یا سهام جایزه یعنی شرکت بجای پرداخت سود(به صورت وجه نقد) اقدام به توزیع سهام جایزه نماید.سهام جایزه ،یک نوع افزایش سرمایه است که سهامداربابت سهام جدیدی که دریافت می کند وجهی پرداخت نمی کند،بلکه وجوه آن از محل سود انباشته یا اندوخته ها کسر خواهد شد. پس از توزیع سهام جایزه، قیمت سهم کاهش می یابد

پیشینه تحقیق

بارکروفیلیپس(1372) مدیران به عنوان کسانی که درون شرکت هستند اطلاعات وتخمین های بهتری نسبت به چشم انداز آتی شرکت دارند وبنابراین می توانند از طریق تصمیمات مالی به صورت هدایت شده ای انتقال دهنده اطلاعات داخلی به سرمایه گذاران خارج از شرکت باشند به عقیده آنها مدیران از سهام جایزه برای علامت دادن اخبار خوب استفاده می کنند

مقاله معروف آقایان( فاماوفیشروجانسون ورول) است. آنان در این مقاله سرعت تغییر قیمت سهام را پس از انتشار اخبار مربوط به تجزیه سهام بررسی کردند.همچنین تحقیق کردند که آیا نرخ بازده سهام درماههای قبل وبعد از تجزیه سهام غیر عادی است یا خیر .

لکو تیشوک وبرلو(1366) در مطالعات خود دریافتند که بازار نسبت به اخبار مربوط به اعلان سود نقدی وتجزیه سهام واکنش مثبت نشان می دهد. همچنین بررسی آنها نشان داد که سود نقدی بیشتر اوقات بعد از اعلان تجزیه سهام افزایش زیاد می یابد آنها به نتیجه رسیدند که تجزیه سهام نمی تواند وجوه نقد شرکت را حفظ کند در نتیجه فرضیه پیام رسانی در تحقیق این محققان مورد حساسیت قرارگرفت .

مطالعات میکل سون ومارچ(1365) نشان داد وقتی که هدف از انتشار سهام تامین مالی مخارج سرمایه گذاری اعلام می شود متوسط کاهش قیمت سهام کمتر از حالتی است که هدف تامین مالی بدهیها می باشد. همچنین مطالعات آنها نشان دادیکی از دلایل کاهش قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه نگرانی سهامداران نسبت به کاهش سود هر سهم است زیرا سود نقدی هرسهم تحت تاثیر سیاستهای تقسیم سود شرکت است وبنابراین تحت کنترل شرکت می باشد