1- فعالیتهای عملیاتی:
1-1- روش مستقیم
1-1-1- وجوه نقد حاصل از فروش=حسابهای دریافتنی پایان دوره – حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + فروش
2-1-1- وجوه نقد حاصل از ارایه خدمات=حسابهای دریافتنی پایان دوره - حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + درآمد خدمات
3-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه=موجودی پایان دوره - موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه
4-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت حقوق و دستمزد=حقوق پرداختنی پایان دوره - حقوق پرداختنی ابتدای دوره + هزینه حقوق
(برای تمامی درآمد ها و هزینه های عملیاتی) از جمله پرداختی بابت حق امتیاز ، اجاره عملیاتی و هزینه های تجدید ساختار و هرنوع پرداختی به کارکنان از جمله وام و خسارت دریافتی از بیمه از بابت حتی اقلام سرمایه ای.
2-1- روش غیر مستقیم
(تهیه صورت تطبیق سود عملیاتی با جریان وجوه نقد حاصل از عملیات)
1-2-1- تعیین سود عملیاتی(صورت سود و زیان)
2-2-1- تعدیل هزینه های غیر نقدی
الف) استهلاک
ب) مزایای پایان خدمت
ج) ......
.
3-2-1- تعدیل از بابت اقلام عملیاتی ترازنامه
الف) افزایش و کاهش در داراییهای مرتبط با عملیات
ب) افزایش و کاهش در بدهیهای مرتبط با عملیات
4-2-1-تعدیل از بابت درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی
** مواردی که در هیچ سرفصل دیگری قرار نمیگیرند(حمل موردی مواد اولیه) .
5-2-1- تعدیلات سنواتی موثر بر اقلام جاری
بدهکار = خروج وجه نقد
بستانکار= ورود وجه نقد
**الف) اگر نقدی باشد ، ورودی یا خروجی وجه نقد
ب) در غیر این صورت اثر آن به این وسیله خنثی میشود.
6-2-1- سایر تعدیلات:
در مواقعی که حسابهای عملیاتی با سایر سرفصلها درگیر شود
2- بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:
1-2- سود سهام دریافتی=سود سهام دریافتنی ابتدای دوره + در آمد مربوط به سود سهام – سود سهام دریافتنی پایان دوره
** از بابت بکارگیری روش ارزش ویژه میبایست تعدیلات لازم صورت گیرد.
2-2- سود سهام پرداختی=سود سهام پرداختنی ابتدای دوره + سود سهام تصویب شده –سود سهام پرداختنی پایان دوره
3-2- بهره دریافتی=بهره دریافتنی ابتدای دوره + درآمد بهره –بهره دریافتنی پایان دوره
4-2- بهره پرداختی=بهره پرداختنی ابتدای دوره +بهره منظور شده به دارایی+ هزینه بهره – بهره پرداختنی پایان دوره
5-2- تعدیلات سنواتی موثر بر این سرفصل(دریافتنی یا پرداختنی)
3- مالیا ت بر درآمد:
1- کلیه وجوه نقدی که واحد تجاری از بابت عملکرد پرداخت کرده است.
** حتی از بابت سنوات قبل (تعدیلات سنواتی)
مالیات پردرآمد پرداختی = ذخیره مالیات ابتدای دوره +پیش پرداخت مالیات پایان دوره+ مالیات دوره جاری –ذخیره مالیات انتهای دوره - پیش پرداخت مالیات اول دوره+ تعدیلات سنواتی موثر - تعدیلات سنواتی غیر موثر
4- فعالیتهای سرمایه گذاری
1-4- وجوه مرتبط با داراییهای ثابت مشهود و داراییهای نامشهود
1-1-4- وجوه پرداختی بابت تحصیل=حسابهای پرداختنی مرتبط در ابتدای دوره + افزایش در دارایی ثابت – حسابهای پرداختنی مرتبط در پایان دوره
2-1-4- وجوه دریافتی بابت فروش=سود (- زیان)حاصل از واگذاری+ کاهش در دارایی ثابت(ارزش دفتری) +حسابهای دریافتنی مرتبط در ابتدای دوره – حسابهای دریافتنی مرتبط در پایان دوره
3-1-4- اعمال تعدیلات از بابت تعدیلات سنواتی موثر
نکته:
4-1-4- اعمال تعدیلات از بابت تغییر طبقه بندی و تعدیلا جاری که بر افزایش و کاهش داراییها موثر است.
**در صورتیکه بتوان به طور مستقیم از طریق اطلاعات مالی دریافتها و پرداختهای مرتبط با تحصیل یا واگذاری داراییها را مشخص کرد فرمولهای فوق میتواند کنترل کننده مناسبی باشد.
2-4- وجوه مرتبط با سرمایه گذاریها(سهام ، سپرده بانکی یا اوراق مشارکت)
** دقیقاً شبیه ردیف 1-4 عمل میشود اما حتماً باید اثرات ناشی از بکارگیری روشهای سرمایه گذاری (ارزش ویژه یا ارزش بازار و .....) مد نظر قرار کیرد.
5- فعالیتهای تأمین مالی:
1-5- وجوه مرتبط با افزایش و کاهش سرمایه
** صرفاً مبالغ نقدی ، (شامل علی الحساب افزایش سرمایه) مد نظر قرار میگیرد.
5- فعالیتهای تأمین مالی:
2-5- دریافت تسهیلات مالی و بازپرداخت اصل تسهیلات مالی و حصه اصل اقساط پرداختی اجاره به شرط تملیک .
= باز پرداخت اصل تسهیلات مالی=مانده اصل در ابتدای دوره + اصل تسهیلات مالی دریافتی–مانده اصل در پایان دوره
***تسعیر ارز از این بابت بابد تعدیل شود. یعنی منهای سود تسعیر و به اضافه زیان تسعیر ارز
*** تسهیلات مالی دریافتی با سررسید کمتر از سه ماه را میتوان بطور خالص و جداگانه نمایش داد.
1-2-5- اعمال تعدیلات از بابت تعدیلات سنواتی موثر
6- مبادلات غیر نقدی
معاملاتی که مستلزم استفاده از وجه نقد نیست نباید در صورت جریان وجوه نقد انعکاس یابد .
این معاملات ، به استثنای معاملات مربوط به فعالیتهای عملیاتی ، در صورت با اهمیت بودن بایددر یادداشتهای توضیحی به نحو ی مناسب افشا شود.
نمونه غیر نقدیهایی که باید در یاداشتها افشاء شوند:
1- تحصیل داراییهای ثابت مشهود در قبال تسهیلات مالی
2- تحصیل داراییهای ثابت مشهود در قبال صدور سهام
3- مبادله موجودی مواد اولیه یا موجودی کالای ساخته شده با دارایی ثابت مشهود
4- افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده بستانکاران
5- جایگزینی وامهای بلند مدت با وامهای بلند مدت دیگر
تغییرات در چارچوب حقوق صاحبان سرمایه که مبین طبقه‌بندی مجدد حسابهای تشکیل دهنده حقوق صاحبان سرمایه است از قبیل افزایش سرمایه از محل اندوخته‌ها و تخصیص اندوخته از محل سود انباشته، در زمره معاملات غیر نقدی مستلزم افشا تلقی نمی‌شود.
7 -تسعیر ارز
1-7- هرگاه بخشی از سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات عملیاتی تسویه شده و یا مانده های عملیاتی تسویه نشده به موجب استانداردهای حسابداری یا قوانین آمره به سود و زیان عملیاتی دوره منظور نشده باشد.
2-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات غیرعملیاتی تسویه شده یا مانده های غیرعملیاتی تسویه نشده در محاسبه سود عملیاتی دوره منظور شده باشد.
در موارد فوق ، تعدیلات انجام شده در محاسبه جریانهای نقدی در سرفصلهای اصلی مربوط منظور می شود.
3-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر وجه نقد (صرفاً وجه نقد)در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره منظور شده باشد.
**مورد فوق به عنوان یکی از عوامل تطبیق بین مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد درصورت جریان وجوه نقد ارائه می شود.
8- مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره
** مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره در ذیل صورت جریان وجوه نقد درج میگردد.
جریانهای نقدی ارزی در گروه واحدهای تجاری
در گروه واحدهای تجاری(اصلی و فرعیها) با سه مساله روبرو هستیم:
۱-در صورت جریان وجوه نقد شرکت اصلی بابت خرید شرکت فرعی چه مبلغی و در کدام قسمت باید درج شود؟
۲-اگر از نرخ میانگین ارز برای تسعیر صورتهای مالی شرکت فرعی استفاده کنیم تفاوت حذف معاملات در کجای صورت جریان باید گزارش شود؟
۳-صورت جریان وجوه نقد تلفیقی چگونه تهیه می شود؟
جواب سوال ۱
ارزش منصفانه شرکت فرعی به ریز(مثل ارزش منصفانه موجودی کالا ، ارزش منصفانه دارایی ثابت ...) + سرقفلی تلفیق - ارزش منصفانه آنچه دادیم - موجودی نقد شرکت فرعی = برابر می شود با وجوه نقد پرداختی بابت سرمایه گذاری در شرکت فرعی که در قسمت فعالیتهای سرمایه گذاری گزارش می شود.
جواب سوال ۲
تفاوت را با حسابهای دریافتنی و پرداختنی عملیاتی تهاتر می کنیم
جواب سوال ۳
دقیقا مانند صورت جریان یک واحد تجاری از ترازنامه و صورت سودزیان با تعدیل از بابت سوال ۲ تهیه می کنیم.
