محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی

سهام عادی یکی از انواع دارایی های مالی است که تعیین ارزش آن از بقیه مشکل تر است ؛ زیرا سهامداران حقوق خود را پس از دارندگان اوراق قرضه وسهام ممتاز دریافت می کنند. سهامداران عادی آخرین مدعیان شرکت هستند . برای محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی ، روش های مختلفی پیشنهاد شده است . زمانی که هدف از محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی تصمیم گیری درمورد خرید این نوع سهام باشد ، معادله ای که برای محاسبه ارزش ذاتی مورد استفاده قرار می گیرد شامل عوامل زیر خواهد بود :

1)      میزان سود تقسیمی هر سهم                2) زمان دریافت سود تقسیمی               3) نحوه تغییر قیمت سهام در بازار

ویژگی های سهام عادی

**************

1. سهام عادی دارای تاریخ سررسید نیست .
2. سهام عادی معمولا دارای ارزش اسمی است ، ولی دربعضی کشورها سهام عادی بدون ارزش اسمی نیز رایج است .
3. پرداخت سود سهام هیچ گاه تضمین نمی شود ، الزام قانونی نمی آورد و میزان آن ثابت نیست ( بر عکس سهام ممتاز) . بنابراین ، سود تقسیمی هر سهم عادی ممکن است افزایش یا کاهش یابد .

ارزش ذاتی سهام عادی

***************

ارزش ذاتی سهام عادی به طرق زیر تعیین می گردد :

مجموع ارزش فعلی جریانات نقدی آینده که بر مبنای نرخ بازده مورد توقع صاحب سهم محاسبه شود .  تعیین ارزش سهام مبتنی بر مفروضات زیر است  :

1)      سود سهام سالانه پرداخت میشود            2) اولین سود یکسال پس از خرید سهام پرداخت می شود  و   3) فروش سهام در پایان سال صورت می گیرد .

در محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی ، مساله عدم اطمینان به زمان و میزان جریانات نقدی آینده ( از نظر سود پرداختی و قیمت فروش سهام ) بزرگترین مشکل یا مساله لاینحل صاحبان این نوع سهام است . دومین مساله به نرخ بازده مورد توقع سرمایه گذار مربوط می شود. نرخ تنزیلی که بر مبنای آن جریانات نقدی آینده را محاسبه میکنند در گرواین قضیه است که آیا صاحب سهام مجموعه متنوعی از سهام مختلف دارد یا خیر . اگر وی دارای مجموعه متنوعی باشد ، نرخ تنزیل به صورت تابعی از  ریسک سیستماتیک سهام عادی در    می آید . اگر سهام عادی تنها سرمایه گذاری وی باشد ، نرخ تنزیل منعکس کننده کل ریسک ( ونه فقط ریسک سیستماتیک ) سهم عادی است .

بهترین الگو برای تعیین ارزش سهام عادی یک شرکت بخصوص ، الگویی است که به بهترین نحو نمایانگر ریسک وبازده مورد توقع سهامداران آن باشد  و مفروضات آن رابطه نزدیکی با جریانات نقدی آینده داشته باشند .

ساده ترین روش

********

ساده ترین روش برای تعیین ارزش سهام عادی این است که فرض کنیم میزان سود تقسیمی در طول زمان ثابت می ماند وکسی که این سهام را خریداری می کند برای همیشه آ ن را نگهداری خواهد کرد . بنابراین سود تقسیمی سالانه به صورت اقساط بلند مدتی در میآید که می توان آنرا اقساط مساوی مادام العمر تلقی کرد . ارزش ذاتی این نوع سود سهام به این طریق محاسبه می شود  : سود تقسیمی یک سال را بر نرخ بازده موردتوقع صاحب سهم تقسیم می کنند.

D= سودتقسیمی هر سهم عادی در یکسال

Ʀ= نرخ بازده مورد توقع صاحب سهم                          v=D/Ʀ

v= ارزش ذاتی یک سهم عادی

مثال :

سود تقسیمی هر سهم شرکتی سالانه ، 000ر6 ریال است . اگر نرخ بازده مورد توقع سهامداران 12 درصد باشد ، ارزش ذاتی هر سهم را محاسبه کنید .

                                     ریالv=6000/0.12=50000

 درالگوی ساده فرض براین است که سود تقسیمی هر سهم ثابت ودائمی است ونرخ بازده مورد توقع سهامدار در سالهای آتی بانرخ بازده آنها در زمان خرید ( زمان صفر ) برابر است . اگرمیزان سود تقسیمی هر سهم درآینده افزایش یابد . برای محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی باید از الگوی دیگری استفاده کرد .

با درنظر گرفتن این مفروضات قیمت فروش آینده سهام با قیمت جاری برابر می شود .

مثال :

شخصی یک سهم عادی شرکتی را به مبلف 000ر15 ریال می خرد . این شرکت بابت این سهم سالانه 250ر2 ریال سود پرداخت میکند . با فرض اینکه میزان سود تقسیمی هر سهم ثابت است ، نرخ بازده داخلی آن  را حساب کنید .

K=IRR

(v=D/k = 2250/15000=0.15 (15%

بدیهی است صاحب این سهم باید آن را درآینده به مبلغ 000ر15 ریال بفروشد تا نرخ بازده داخلی آن به 15% درسال برسد .

با محاسبه ارزش فعلی خالص میتوان صحت نرخ به دست آمده را تایید کرد . اگر ارزش فعلی خالص صفر باشد ، نرخ بازده داخلی 15 درصد خواهد شد . برای مثال فرض کنید که صاحب این سهم آن را برای مدت ده سال نگه دارد وسپس بفروشد . صاحب این سهم ده سال سود سهام دریافت میکند . جریانات نقدی ، نرخ تنزیل و ارزش فعلی خالص به شرح زیر است :

قیمت خرید در سال صفر                                                        000ر15 ریال

سود تقسیمی هر سهم در هر سال ، برای ده سال                       250ر2 ریال

قیمت فروش در سال دهم                                                       000ر15 ریال

نرخ تنزیل = نرخ بازده داخلی                                                    15 درصد

0= 000ر15 –(0.247) 000ر15+(5/019)250ر2= ارزش فعلی خالص